Để quy chuẩn xe chở học sinh sớm đi vào thực tiễn

Lúng túng triển khai

Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 có hiệu lực từ ngày 1/1/2025 quy định, ô tô kinh doanh vận tải chở trẻ em mầm non, học sinh phải đáp ứng các yêu cầu chung gồm: được cấp đăng ký xe và gắn biển số xe; bảo đảm chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường; phải lắp thiết bị giám sát hành trình; xe từ 8 chỗ trở lên phải lắp thiết bị ghi nhận hình ảnh người lái. Ngoài ra, trên xe phải có thiết bị ghi nhận hình ảnh trẻ em mầm non, học sinh và thiết bị có chức năng cảnh báo, chống bỏ quên trẻ em trên xe; có niên hạn sử dụng không quá 20 năm; có màu sơn theo quy định của Chính phủ. Riêng ô tô chở trẻ em mầm non hoặc học sinh tiểu học phải có dây đai an toàn phù hợp với lứa tuổi hoặc có ghế ngồi phù hợp theo quy định của pháp luật.

Ảnh minh họa.

Với ô tô kinh doanh vận tải kết hợp với hoạt động đưa đón trẻ em mầm non, học sinh: ngoài yêu cầu về đăng ký, đăng kiểm, lắp thiết bị giám sát hành trình, ghi nhận hình ảnh người lái xe còn phải có thiết bị ghi nhận hình ảnh trẻ em mầm non, học sinh và thiết bị có chức năng cảnh báo, chống bỏ quên trẻ em trên xe. Khi chở trẻ em dưới 10 tuổi và chiều cao dưới 1,35m trên xe không được cho trẻ em ngồi cùng hàng ghế với người lái; người lái xe phải sử dụng, hướng dẫn sử dụng thiết bị an toàn phù hợp cho trẻ em.

Xe đưa đón trẻ em mầm non, học sinh tiểu học phải bố trí tối thiểu 1 người quản lý trên mỗi ô tô để hướng dẫn, giám sát, duy trì trật tự và bảo đảm an toàn cho trẻ em mầm non, học sinh tiểu học trong suốt chuyến đi. Tài xế lái ô tô đưa đón trẻ em mầm non, học sinh phải có tối thiểu 2 năm kinh nghiệm lái xe vận tải hành khách.

Điều 30 Nghị định 151/2024/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ có hiệu lực từ ngày 1/1/2025 cũng quy định: xe ô tô kinh doanh vận tải chở trẻ mầm non, học sinh ngoài thực hiện quy định của Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ năm 2024 còn phải sơn màu vàng đậm phủ ngoài thân xe; mặt trước và hai cạnh bên trên cửa sổ có biển báo dấu hiệu nhận biết xe chuyên dùng chở trẻ mầm non, học sinh.

Với ô tô kinh doanh vận tải kết hợp với hoạt động đưa đón trẻ em mầm non, học sinh cũng phải thực hiện các quy định của Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ và phải có biển báo dấu hiệu nhận biết là xe chở trẻ em mầm non, học sinh đặt ở mặt trước và hai cạnh bên xe phía trên cửa sổ.

Trao đổi về vấn đề này, đại diện một nhà trường tại Hà Nội cho biết, hiện nay, không phải nhà trường nào cũng có đội xe riêng chuyên chở học sinh mà nhiều trường phải thuê xe kinh doanh vận tải kết hợp chở học sinh. Phía nhà trường cũng đã ghi nhận phản ánh của đơn vị vận tải về việc, khi thực hiện theo yêu cầu về quy chuẩn xe chở học sinh, đơn vị vận tải sẽ phát sinh thêm chi phí về màu sơn, lắp đặt thêm thiết bị bảo đảm an toàn trên xe. Nhà trường rất mong muốn có văn bản hướng dẫn cụ thể về quy chuẩn để triển khai đúng quy định và có cơ sở để trao đổi, thương thảo chi phí với đơn vị vận tải.

Từ thực tế trên cho thấy, dù Luật Trật tự an toàn giao thông 2024 và Nghị định 151/2024/NĐ-CP đã có hiệu lực được 2 tháng, tuy nhiên, việc thực hiện các quy chuẩn về xe đưa đón học sinh hiện nay vẫn chưa được thực hiện thống nhất. Các xe chở học sinh vẫn giữ màu sơn xe nguyên bản và chỉ có biển tên ở đầu xe, dòng chữ xe đưa đón học sinh bằng decal dán bên thân xe. Nhà trường và các đơn vị kinh doanh vận tải vẫn đang chờ các hướng dẫn cụ thể để có phương án triển khai phù hợp.

Cần rõ ràng, cụ thể

Đánh giá cao sự cần thiết của việc ban hành Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ năm 2024 đối với việc nâng cao an toàn cho xe chuyên chở trẻ mầm non và học sinh, chuyên gia giao thông Nguyễn Mạnh Thắng cho rằng, vấn đề mà các nhà trường và DN vận tải gặp phải liên quan đến quy chuẩn xe chở học sinh là do chưa có quy định rõ ràng, cụ thể.

Trên thế giới, việc sử dụng màu vàng cho xe đưa đón học sinh trở thành tiêu chuẩn phổ biến. Tại Việt Nam, Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ quy định, xe chở học sinh phải có màu sơn theo quy định của Chính phủ. Tuy nhiên, theo Nghị định 151/2024/NĐ-CP, xe kinh doanh vận tải kết hợp chở trẻ em, học sinh lại không bắt buộc phải sơn màu vàng đậm khiến màu sơn không đồng nhất. Quy định sơn màu vàng đậm cũng chưa rõ mã màu.

Vị chuyên gia này cho rằng, để hội nhập với tiêu chuẩn quốc tế, đồng thời bảo đảm an toàn giao thông cho xe chở học sinh và bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất về nhận diện, cơ quan chức năng cần quy định rõ mã màu cụ thể, các dấu hiệu, ký tự, biển báo nhận diện xe chở học sinh một cách chi tiết để các đơn vị đăng kiểm, các đơn vị vận tải có căn cứ thực hiện và kiểm soát chất lượng đối với phương tiện.

Trong trường hợp các trường không có đội xe riêng mà phải thuê xe ngoài, các quy chuẩn được hướng dẫn cụ thể cũng là căn cứ để các trường kiểm tra và yêu cầu các nhà cung cấp dịch vụ vận tải chứng minh rằng phương tiện đạt chuẩn an toàn, có đủ thiết bị như dây an toàn, ghế ngồi đúng quy cách, biển báo phù hợp theo yêu cầu. Khi lưu thông trên đường, các quy chuẩn đồng nhất với xe chở học sinh cũng giúp người tham gia giao thông dễ nhận diện, đồng thời tăng mức độ an toàn khi lưu thông.

Góp ý thêm về việc nâng cao hiệu quả quản lý xe chở học sinh, chuyên gia giao thông - thạc sĩ Đỗ Cao Phan cũng cho rằng, điều 46 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ nêu rõ: cơ sở giáo dục phải xây dựng quy trình bảo đảm an toàn khi đưa đón; hướng dẫn lái xe và người quản lý nắm vững và thực hiện đúng quy trình; chịu trách nhiệm bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ khi tổ chức đưa đón trẻ em mầm non, học sinh của cơ sở giáo dục đó. Do đó, các nhà trường cần nâng cao tính chủ động và phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng, đặc biệt là cơ quan công an và các đơn vị vận tải để xây dựng các quy trình rõ ràng, phù hợp với yêu cầu của pháp luật.

Trong quá trình triển khai thực tế, có thể đề xuất với cơ quan chức năng xem xét điều chỉnh một số quy định cho phù hợp với thực tiễn, tránh gây khó khăn cho nhà trường và các đơn vị kinh doanh vận tải. Từ đó, sớm hoàn thiện quy chuẩn để đồng nhất việc thực hiện với xe chở học sinh trên toàn quốc.

Mai Chi