Để trẻ vui khỏe mùa tựu trường

Mới đi học trở lại vài ngày, con trai chị L.A (ở phường Long Trường, TP HCM) đã bị đỏ mắt. "Đi học về thấy mắt bé sưng đỏ ở bọng, sang hôm sau thì đổ ghèn nhiều. Đi khám, bác sĩ chẩn đoán bị viêm kết mạc, con tôi giờ phải nghỉ học" - chị A. rầu rĩ.

Cẩn trọng với các bệnh thường gặp

Theo BSCK1 Trần Nguyên Khôi, Phó Khoa Khám bệnh - Bệnh viện Nhi Đồng 2 (TP HCM), có 4 nhóm bệnh dễ xuất hiện ở trẻ trong mùa tựu trường. Thứ nhất là các bệnh lý hô hấp, chủ yếu do siêu vi gây ra và lây qua giọt bắn, ho, hắt hơi; gồm bệnh cúm mùa, viêm họng, viêm amidan, viêm phế quản.

Tiếp đến là bệnh lý tiêu hóa. Trẻ dùng chung vật dụng, thực phẩm, nước uống… dễ mắc rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy cấp, tay chân miệng (lây qua dịch tiết từ nước bọt, mũi, phân). Kế nữa là bệnh truyền nhiễm khi chưa được tiêm hoặc chưa tiêm đầy đủ vắc-xin như bạch hầu, uốn ván, ho gà, sởi, quai bị, rubella, thủy đậu.

Cuối cùng là các bệnh liên quan vệ sinh cá nhân kém dẫn đến nguy cơ nhiễm giun sán, viêm kết mạc (do dùng chung khăn, chậu rửa).

BSCK2 Dư Minh Trí, Trưởng Khoa Khám bệnh - Bệnh viện Nhi đồng Thành phố (TP HCM), cho biết trong các bệnh lý trên, bệnh về hô hấp là phổ biến nhất trong mùa tựu trường do nhiễm trùng hoặc viêm mũi dị ứng, hen suyễn. Nhiễm trùng hô hấp trên (viêm mũi họng, viêm mũi xoang, viêm mũi dị ứng, viêm tai giữa…) chủ yếu gây ho, sổ mũi, nghẹt mũi, mệt mỏi nhưng trẻ vẫn thở bình thường.

Còn nhiễm trùng hô hấp dưới (viêm phế quản, viêm tiểu phế quản, viêm phổi) sẽ nguy hiểm hơn do tổn thương các túi phế nang, nơi trao đổi khí phổi, có nhiều mạch máu. "Nếu không điều trị kịp thời, trẻ bị suy hô hấp, thiếu ôxy, thở mệt, co lõm ngực, thậm chí biến chứng nhiễm trùng huyết, viêm màng não" - BS Trí cảnh báo.

BS Trí lưu ý thêm về sai lầm của người lớn khi chứng kiến những vấn đề liên quan đến hệ hô hấp ở trẻ. Nhiều phụ huynh nghĩ rằng hô hấp trên chỉ là "cảm thông thường", không nguy hiểm. Bệnh thường bắt đầu từ hô hấp trên và diễn tiến xuống dưới nếu không chăm sóc kịp thời. Thực tế, có khoảng 50% trẻ có triệu chứng bệnh hô hấp nhưng không đi khám mà tự điều trị tại nhà. Việc dùng thuốc chưa phù hợp dẫn đến trẻ bị kháng thuốc hoặc biến chứng rất nhiều.

Trẻ mắc bệnh hô hấp điều trị tại Bệnh viện Nhi Đồng 2 (TP HCM)

Thêm điều đáng lưu tâm

Theo các chuyên gia, không chỉ chăm lo về thể chất, việc sốc lại tinh thần cho trẻ mùa tựu trường cũng là vấn đề đáng lưu tâm. Nhiều phụ huynh lo lắng khi thấy con có biểu hiện thiếu tập trung, không còn hào hứng học tập. Việc chuẩn bị tâm lý và môi trường học tập là chìa khóa giúp trẻ bắt nhịp lại với năm học mới.

Chuyên gia tâm lý Nguyễn Thị Mỹ Dung, Đơn vị tâm lý Khoa Sức khỏe Trẻ em - Bệnh viện Nhi đồng Thành phố, khuyên để giúp trẻ trở lại môi trường học đường mà không bị căng thẳng, phụ huynh nên cùng con thiết lập lại thời gian biểu trước năm học.

Điều này giúp trẻ điều chỉnh giờ giấc ngủ nghỉ, ăn uống, sinh hoạt một cách khoa học, tránh tình trạng mệt mỏi, mất ngủ khi đi học trở lại. Đồng thời, cùng con chuẩn bị trang phục, sách vở và dọn dẹp góc học tập. Việc cùng con trang trí không gian học theo sở thích giúp tạo sự hứng thú, động lực học tập, đồng thời chia sẻ cảm xúc, lắng nghe khi con bày tỏ sự lo lắng, chưa sẵn sàng quay lại trường.

Cũng theo chuyên gia Mỹ Dung, một trong những rào cản lớn nhất khiến trẻ không được hỗ trợ đúng lúc là sự khó chấp nhận của phụ huynh khi biết con mình gặp vấn đề về học tập. Khó khăn học tập không đồng nghĩa với việc con kém. Việc phát hiện sớm các dấu hiệu khó khăn trong học tập là yếu tố quyết định để có thể hỗ trợ trẻ kịp thời. Nếu thấy trẻ có các dấu hiệu như: Không tập trung, dễ xao nhãng khi học; dễ quên kiến thức đã học, khả năng ghi nhớ kém; thường bận bịu chân tay hoặc bị phân tán bởi âm thanh; trở nên trầm lặng, ít giao tiếp với gia đình, mất hứng thú với các hoạt động thường ngày; rối loạn ăn uống hoặc giấc ngủ (ăn quá nhiều hoặc quá ít, mất ngủ, ngủ li bì...); dễ cáu gắt, phản ứng mạnh khi trao đổi bình thường; ngại giao tiếp với bạn bè, trốn tránh các hoạt động học tập hoặc xã hội… nên đưa đi khám để kịp thời hỗ trợ tâm lý.

Các bác sĩ lưu ý phụ huynh hoàn toàn có thể chủ động để bảo vệ trẻ khỏi nguy cơ mắc bệnh bằng cách: Tiêm ngừa đầy đủ theo lịch; bổ sung đầy đủ chất các nhóm chất và cho trẻ ăn chín, uống chín; thường xuyên nhắc nhở trẻ rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Cha mẹ cũng nên nhắc trẻ đeo khẩu trang khi đến nơi đông người, che miệng khi ho, hắt hơi và báo cho giáo viên nếu có dấu hiệu sốt, ho, mệt mỏi để kịp thời xử lý và tránh lây lan ra môi trường xung quanh.

Bài và ảnh: Hải Yến