Đề xuất bỏ TAND Cấp cao, lập 3 tòa phúc thẩm tại Hà Nội, Đà Nẵng, TP HCM

TAND tối cao vừa có Tờ trình gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (TAND).

TAND tối cao đề xuất bỏ TAND Cấp cao. Ảnh minh họa

Dự thảo Luật tập trung sửa đổi, bổ sung các quy định có liên quan đến việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy, nhiệm vụ, quyền hạn của các Tòa án để phù hợp với chủ trương sắp xếp các đơn vị hành chính, tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.

Theo đó, Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung các quy định về mô hình tổ chức hệ thống Tòa án theo hướng bỏ TAND Cấp cao, TAND cấp huyện, TAND sơ thẩm chuyên biệt. Theo đó, dự thảo đề xuất mô hình tổ chức hệ thống Tòa án gồm: TAND tối cao; TAND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; TAND khu vực.

TAND tối cao sẽ có nhiệm vụ, quyền giám đốc việc xét xử của các Tòa án; tổng kết thực tiễn xét xử, bảo đảm áp dụng thống nhất pháp luật trong xét xử; phát triển án lệ,...; thực hiện nhiệm vụ giám đốc thẩm, tái thẩm đối với các bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của các TAND. Bên cạnh đó, thực hiện nhiệm vụ phúc thẩm các vụ án hình sự mà bản án, quyết định chưa có hiệu lực pháp luật của TAND cấp tỉnh bị kháng cáo, kháng nghị.

TAND tối cao gồm Hội đồng Thẩm phán, 3 Tòa Phúc thẩm (đặt tại TP Hà Nội, TP Đà Nẵng, TP HCM); 4 Vụ Giám đốc kiểm tra; các cục, vụ và tương đương, Học viện Tòa án, cơ quan báo chí. Tăng số lượng Thẩm phán TAND tối cao từ 13 đến 17 người lên thành từ 23 đến 27 người để đảm bảo đủ nguồn nhân lực giải quyết kịp thời, chất lượng đối với khối lượng công việc giám đốc thẩm, tái thẩm tăng thêm từ TAND cấp cao chuyển về theo đúng chỉ tiêu, yêu cầu của Quốc hội.

TAND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương sẽ thực hiện nhiệm vụ giám đốc thẩm, tái thẩm đối với bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của TAND khu vực. Thực hiện nhiệm vụ phúc thẩm vụ án, vụ việc mà bản án, quyết định sơ thẩm chưa có hiệu lực pháp luật của TAND khu vực bị kháng cáo, kháng nghị. Bên cạnh đó, thực hiện nhiệm vụ sơ thẩm vụ án hình sự có mức cao nhất của khung hình phạt từ trên 20 năm tù, tù chung thân, tử hình; vụ án hình sự nghiêm trọng, phức tạp khác.

Đối với TAND cấp khu vực cơ cấu lại các TAND huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương thành TAND khu vực. Tên gọi được đặt theo tên đơn vị hành chính nơi đặt trụ sở và được đánh số thứ tự để phân biệt và tạo thuận lợi cho người dân dễ dàng nhận biết. Ví dụ: TAND TP Hà Nội; TAND khu vực 1 - Hà Nội.

Tòa khu vực có quyền xét xử sơ thẩm các vụ án hình sự về tội phạm mà mức cao nhất của khung hình phạt đến 20 năm tù; xét xử sơ thẩm tất cả vụ án hành chính, dân sự...

TAND Tối cao đề xuất giao thẩm quyền giải quyết, xét xử sơ thẩm các vụ việc phá sản, sở hữu trí tuệ cho một số Tòa khu vực lớn đặt tại các tỉnh, thành phố là trung tâm kinh tế, tài chính đất nước.

Theo dự thảo, TAND khu vực sẽ có Chánh án, Phó chánh án, Chánh tòa, Phó chánh tòa, Thẩm phán, Thẩm tra viên tòa án làm công tác thi hành án, Thư ký tòa án, công chức khác và người lao động.

Tòa khu vực dự kiến có các tòa chuyên trách như TAND cấp huyện hiện nay, đó là: Tòa Hình sự, Dân sự, Kinh tế, Hành chính, Gia đình và người chưa thành niên. Một số Tòa khu vực sẽ được thành lập Tòa Phá sản, Sở hữu trí tuệ.

Nguyễn Hưởng