Đề xuất Chính phủ hỗ trợ trường đại học vay vốn ODA

Tham dự tại tổ Hà Nội có Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Bùi Thị Minh Hoài; Chủ tịch UBND thành phố Trần Sỹ Thanh; Chủ tịch HĐND thành phố, Phó Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Nguyễn Ngọc Tuấn; Phó Chủ tịch HĐND thành phố, Phó Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Phạm Thị Thanh Mai.

Đại biểu Hoàng Văn Cường, Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội, bày tỏ băn khoăn về 2/5 chỉ tiêu nợ công gồm: Nợ nước ngoài trên GDP và nghĩa vụ trả nợ nước ngoài của quốc gia so với kim ngạch xuất khẩu. Ông nhấn mạnh, trong cơ cấu nợ nước ngoài, có những khoản vay của doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp FDI, được tính là nợ quốc gia. Điều này khiến việc quản lý, giám sát và kiểm soát rủi ro đối với các khoản nợ này trở nên khó khăn. Đối với chỉ tiêu về nghĩa vụ trả nợ nước ngoài trên kim ngạch xuất khẩu, đại biểu cho rằng cũng khó bảo đảm tính chính xác và khả thi trong kiểm soát.

"Chúng tôi kiến nghị chỉ nên quy định một chỉ tiêu chung về nợ công nước ngoài, đồng thời cần kiểm soát để tỷ lệ này không vượt quá 50%. Điều này nhằm đảm bảo an toàn nợ công và duy trì tính chủ động trong điều hành kinh tế vĩ mô.", đại biểu Hoàng Văn Cường kiến nghị.

Về vay vốn ODA cho các đơn vị sự nghiệp công lập, đại biểu Lê Quân – Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết, từ thực tiễn khi còn giữ cương vị Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội, hầu hết các dự án vay ODA đều bị chậm tiến độ khoảng hai năm. Nhiều lĩnh vực đầu tư như xây dựng thư viện, an sinh xã hội hay các dự án phục vụ cộng đồng đều không có khả năng tạo nguồn thu, trong khi đơn vị thụ hưởng không thể tự trả nợ.

Do vậy, theo đại biểu, vốn ODA cho khối sự nghiệp công lập thực chất vẫn là vốn vay của Nhà nước, do đó cần cân nhắc giao Chính phủ quy định theo hướng cấp phát để đảm bảo hiệu quả và công bằng.

Đại biểu Lê Quân – Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội nêu quan điểm: "Đối với các đơn vị sự nghiệp công lập, cần cho phép họ sử dụng mọi tài sản thuộc quyền quản lý của mình làm tài sản bảo đảm. Về nguyên tắc, toàn bộ tài sản trong các đơn vị thuộc lĩnh vực giáo dục và y tế đều là tài sản bảo đảm của Nhà nước. Do đó, cần thống nhất bãi bỏ quy định về tài sản bảo đảm riêng, đồng thời miễn trừ trách nhiệm cho các ngân hàng tham gia vào các dự án vay vốn ODA thuộc khối công lập này."

Theo Điều 25 Dự thảo dự án luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản lý nợ công, các đơn vị sự nghiệp công lập mà tự chi, tự đảm bảo kinh phí thường xuyên khi mà được Chính phủ cho vay hoặc vay lại đó thì phải trả. Trong khi các địa phương mà đang nhận ngân sách của Trung ương (tức là hỗ trợ cân đối cho địa phương) thì được là coi như là cấp phát không hoàn lại. Đại biểu Nguyễn Thanh Phương (Đoàn Cần Thơ) cho rằng: Nếu được cho vay phải hoàn lại, nhưng theo thời hạn dài hơn sẽ khả thi hơn.

GS. Nguyễn Thanh Phương, Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Cần Thơ, cho biết: "Chúng tôi kiến nghị Chính phủ xem xét phương án hỗ trợ vốn cho các trường đại học có nhu cầu đầu tư các công trình phòng thí nghiệm hoặc cơ sở vật chất lớn để phát triển đào tạo. Theo quy định hiện hành, việc tiếp nhận các nguồn vốn này buộc phải hoàn trả. Vì vậy, Chính phủ có thể tính toán phương án cho phép các trường được vay lại từ nguồn vốn Nhà nước với lãi suất 0% được không? Nhà nước có thể bảo lãnh và hỗ trợ cho khoản lãi suất này hay không?"

Các đại biểu cũng kiến nghị xây dựng cơ chế Chính phủ có thể hỗ trợ các đơn vị sự nghiệp công lập như các trường đại học, các viện nghiên cứu trong việc vay vốn ODA để thúc đẩy phát triển cơ sở vật chất, đầu tư cho đào tạo, nghiên cứu, góp phần cho phát triển kinh tế xã hội.

Khiếu Hương