Đề xuất điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành

Cảng hàng không quốc tế Long Thành đang được đẩy nhanh tiến độ. (Ảnh: ACV)

Theo báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành (Cảng HKQT Long Thành) được Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư, giai đoạn 1 của dự án chỉ đầu tư xây dựng 1 đường cất hạ cánh ở khu vực phía Bắc (đường cất hạ cánh số 1). Trường hợp Cảng hàng không phải tạm dừng khai thác do xảy ra sự cố trên đường cất hạ cánh, Cảng HKQT Tân Sơn Nhất sẽ đóng vai trò hỗ trợ.

Giai đoạn 2 sẽ đầu tư xây dựng thêm 1 đường cất hạ cánh số 2 cấu hình mở ở phía Nam của cảng để đáp ứng khai thác với công suất khoảng 50 triệu hành khách/năm. Giai đoạn 3 sẽ đầu tư xây dựng thêm 2 đường cất hạ cánh (đường cất hạ cánh số 3 ở phía Bắc và số 4 ở phía Nam) để đáp ứng khai thác với công suất khoảng 100 triệu hành khách/năm.

Quá trình triển khai dự án đầu tư xây dựng sân bay Long Thành giai đoạn 1, Tổng Công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) - đơn vị khai thác cảng sau này nhận thấy việc xây dựng ngay đường cất hạ cánh số 3 bên cạnh và cách đường cất hạ cánh số 1 đang đầu tư 400m để đưa vào khai thác đồng bộ cùng giai đoạn 1 sẽ mang lại nhiều lợi ích cho việc quản lý, khai thác và bảo đảm hiệu quả đầu tư.

Cụ thể, có thể đáp ứng tốt nhu cầu khai thác khi 1 đường cất hạ cánh trục trặc. Theo quy hoạch, Cảng HKQT Tân Sơn Nhất có thể phục vụ 50 triệu hành khách/năm, tương ứng phục vụ trung bình khoảng 830 lượt cất hạ cánh/ngày đêm.

Theo báo cáo năm 2023, sản lượng khai thác của Cảng HKQT Tân Sơn Nhất là 41 triệu hành khách, sắp tiệm cận công suất quy hoạch. Dự kiến đến năm 2030, tổng nhu cầu vận tải hàng không khu vực Đông Nam bộ khoảng 71 triệu hành khách/năm, tương ứng phục vụ trung bình khoảng 1.190 lượt cất hạ cánh/ngày đêm.

Như vậy, trường hợp Cảng HKQT Long Thành phải tạm dừng khai thác có sự cố trên đường cất hạ cánh thì Cảng HKQT Tân Sơn Nhất không thể đáp ứng thêm khoảng 360 lượt cất hạ cánh/ngày đêm để hỗ trợ.

Do đó, việc xây dựng ngay đường cất hạ cánh số 3 sẽ đáp ứng tốt nhu cầu khai thác giai đoạn 1 của sân bay Long Thành khi 1 đường cất hạ cánh xảy ra sự cố, không phải chuyển sang sân bay Tân Sơn Nhất. Cũng tại giai đoạn 2, trường hợp 1 trong 3 đường cất hạ cánh gặp sự cố thì với 2 đường còn lại sân bay Long Thành vẫn có thể phục vụ được 50 triệu hành khách/năm.

Việc bổ sung thêm đường cất hạ cánh còn đảm bảo sự khai thác liên tục của cảng. Nếu sau khi đưa vào khai thác giai đoạn 1 mới xây dựng đường cất hạ cánh số 3, sẽ làm gián đoạn khai thác của cảng tại một số thời điểm. Cùng đó, việc khai thác cảng còn bị ảnh hưởng của bụi trong quá trình thi công xây dựng.

Về hiệu quả đầu tư, Bộ GTVT cho biết hiện nay, để đảm bảo tĩnh không khai thác cho đường cất hạ cánh số 1, phần nền của đường cất hạ cánh số 3 đã được san nền đến cao độ thiết kế, nên chỉ cần bổ sung thêm một số chi phí (như chi phí xây dựng kết cấu mặt đường, lắp đặt trang thiết bị...).

Sơ bộ tổng mức đầu tư đường cất hạ cánh số 3 khoảng 3.455 tỷ đồng, chiếm tỷ lệ nhỏ và vẫn nằm trong tổng mức đầu tư Dự án thành phần 3 do ACV thực hiện là 99.019 tỷ đồng (do sử dụng dự phòng và tiết kiệm sau đấu thầu). Vì vậy, Bộ GTVT đánh giá việc đầu tư ngay đường cất hạ cánh số 3 có chi phí không lớn, vẫn nằm trong tổng mức đầu tư và đem lại lợi ích cho việc quản lý, khai thác sẽ góp phần đảm bảo hiệu quả đầu tư cho giai đoạn 1 và giai đoạn 2 của dự án.

Theo Bộ GTVT, việc điều chỉnh phân kỳ xây dựng đường cất hạ cánh số 3 từ giai đoạn 3 của dự án sang giai đoạn 1 là nội dung thay đổi so với Nghị quyết số 94/2015/QH13 của Quốc hội và là nội dung thay đổi về quy mô của giai đoạn 1. Quy định của Luật Đầu tư công năm 2019, đây thuộc trường hợp điều chỉnh chủ trương đầu tư.

Do tiến độ thực hiện đầu tư đường cất hạ cánh số 3 khoảng 24 tháng sau khi được cấp có thẩm quyền phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư, trong đó thời gian chuẩn bị khoảng 12 tháng và thời gian thi công khoảng 12 tháng. Như vậy, trường hợp được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư vào kỳ họp cuối năm 2024, sẽ hoàn thành đường cất hạ cánh số 3 vào cuối năm 2026.

Ngoài ra, quá trình thực hiện giai đoạn 1 cũng có những khó khăn như thời gian chuẩn bị đầu tư dự án khoảng 5 năm do thực hiện các thủ tục theo quy định mất nhiều thời gian. Thời gian thực hiện dự án cũng gặp một số khó khăn, dẫn tới chưa đáp ứng tiến độ. Do đó, Bộ GTVT đánh giá đến năm 2026, các dự án thành phần mới có thể hoàn thành.

Do đó, Bộ GTVT kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét, giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư tham mưu việc tổ chức thẩm định điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành để trình Chính phủ xem xét, trình Quốc hội phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án Cảng HKQT Long Thành.

Mai Nam Sơn