Đề xuất đưa 'hộ gia đình' trở lại danh sách người có quyền sử dụng đất
Hiệp hội Bất động sản TPHCM (HoREA) đề nghị bổ sung quy định công nhận 'hộ gia đình' là người sử dụng đất trong Luật Đất đai 2024, bảo đảm quyền lợi và phản ánh thực tế đất đai thường do gia đình cùng quản lý, sử dụng.
HoREA đề xuất đưa ‘hộ gia đình’ trở lại danh sách người có quyền sử dụng đất. Ảnh: Lê Vũ
HoREA vừa gửi văn bản đến Thủ tướng và các bộ, ngành, góp ý bổ sung hai nội dung vào dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai 2024.
Theo đó, điểm bổ sung thứ nhất là cần khôi phục quy định “hộ gia đình” là “người sử dụng đất” tại Điều 4 Luật Đất đai 2024.
Trước đây, Luật Đất đai 2013 đã công nhận tư cách này nhưng đến Luật Đất đai 2024 không còn quy định. Bộ Tài nguyên và Môi trường cũ khi đó giải thích “hộ gia đình” không có tư cách pháp nhân nên không thể là người sử dụng đất.
Tuy nhiên, HoREA cho rằng cách giải thích này chưa phù hợp với Bộ Luật Dân sự 2015, cũng như chưa kế thừa tinh thần pháp luật đất đai từ trước đến nay.
Hiệp hội dẫn chứng rằng Luật Đất đai 2024 vẫn có tới 121 điều, khoản sử dụng khái niệm “hộ gia đình” với vai trò là chủ thể sử dụng đất, đồng thời trong thực tiễn, đất ở và đất vườn ao chuồng của hộ gia đình thường gắn với truyền thống “cha truyền, con nối” và được sử dụng chung.
Vì vậy, việc bổ sung “hộ gia đình” là “người sử dụng đất” sẽ giúp bảo đảm tính đồng bộ, hệ thống và phù hợp thực tiễn.
Ngoài ra, hiệp hội cũng kiến nghị về việc thu hồi đất. HoREA cho rằng quy định hiện hành mới chỉ cho phép thu hồi đất theo tiến độ dự án đầu tư nêu trong văn bản chấp thuận hoặc quyết định chủ trương đầu tư.
Trong khi đó, nhiều dự án không có phân kỳ tiến độ sử dụng đất nhưng trên thực tế việc giải phóng mặt bằng thường gặp khó khăn, buộc phải thu hồi đất thành nhiều đợt.
Điều này khiến khoản 2 Điều 80 có sự “vênh” với khoản 4 Điều 116 Luật Đất đai 2024, vốn đã thừa nhận khả năng thu hồi, bồi thường, tái định cư theo tiến độ.
Do đó, HoREA đề nghị bổ sung quy định cho phép cơ quan có thẩm quyền được quyết định thu hồi đất một hoặc nhiều đợt theo phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã được phê duyệt.
Việc điều chỉnh này sẽ tháo gỡ vướng mắc, giúp địa phương chủ động hơn trong công tác thu hồi đất, vừa bảo đảm tiến độ triển khai dự án, vừa bảo đảm quyền lợi của người dân có đất bị thu hồi.
