Đề xuất học Singapore, Trung Quốc về phát triển kinh tế tư nhân

GS.TS Vũ Minh Khương đề xuất TP.HCM cử một tổ công tác, phối hợp với các cơ quan Trung ương, sang Singapore học tập mô hình quản lý kinh tế tư nhân trong vòng một tuần. Ảnh: VGP.

Tại tọa đàm "Giải pháp thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân" do Báo Người Lao Động tổ chức ngày 20/3, GS.TS Vũ Minh Khương, giảng viên Trường Chính sách công Lý Quang Diệu - Đại học Quốc gia Singapore, đề nghị TP.HCM cử một tổ công tác, phối hợp với các cơ quan Trung ương, sang Singapore học tập mô hình quản lý kinh tế tư nhân của nước này trong vòng một tuần.

Việt Nam đang thiên về tăng trưởng hơn là tiến hóa

Vị chuyên gia cho rằng kinh tế tư nhân nói riêng và các thành phần kinh tế nói chung ở nước ta đang gặp nhiều hạn chế về thể chế, gây ra những điểm nghẽn. Nhiều quy định hiện hành có vẻ như cho phép tồn tại nhưng lại không tạo điều kiện cho phát triển, khiến nền kinh tế khó có bước đột phá.

Trong khi đó, GS.TS Khương đánh giá cách làm của Singapore rất hiệu quả và TP.HCM có thể học hỏi, từ đó đi đầu trong việc thực hiện các cải cách. Nếu làm tốt, theo ông, 400.000 hộ kinh doanh tại TP.HCM có thể chuyển đổi thành doanh nghiệp để tận dụng các ưu đãi và cơ hội phát triển.

"Nếu học tập mô hình Singapore, TP.HCM chỉ cần đầu tư vài triệu USD để hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân nhưng có thể thu về hàng tỷ USD từ sự phát triển của khu vực này", GS.TS Vũ Minh Khương nói.

Những điểm TP.HCM cần thực hiện, theo ông Khương, là cần có tầm nhìn chiến lược dài hạn từ nay đến năm 2030-2045, nhằm tạo điều kiện cho kinh tế tư nhân phát triển bền vững. Hiện nay, việc quản lý chủ yếu thiên về kiểm soát tuân thủ quy định, trong khi nhiều quy định này chưa thực sự tạo động lực cho tăng trưởng trong tương lai.

"Việt Nam đang thiên về tăng trưởng hơn là tiến hóa. Tiến hóa mới là yếu tố giúp thay đổi cơ cấu kinh tế, nắm bắt công nghệ và đổi mới sáng tạo. Trong khi đó, tăng trưởng chỉ là sự nhân đôi, nhân ba trong khuôn khổ mô hình cũ, chưa tạo ra sự đột phá về chất", chuyên gia nhìn nhận.

Thêm vào đó, tình trạng kẹt xe cũng đang trở thành điểm nghẽn cản trở sự phát triển của TP.HCM,

GS.TS Vũ Minh Khương đề nghị TP.HCM rà soát các điểm nghẽn trong từng ngành, từ đó tạo đột phá tương tự như "khoán 10" trong lĩnh vực nông nghiệp trước đây.

Ông đồng thời cho rằng TP.HCM nên lập bản đồ cải biến các ngành công nghiệp, tập trung vào các lĩnh vực có tiềm năng đột phá, nâng cao năng suất, đẩy mạnh đổi mới công nghệ, sáng tạo và hội nhập quốc tế.

Ví dụ, tại các dự án của Samsung ở Thái Nguyên, các doanh nghiệp Việt Nam hiện mới chỉ cung cấp được suất ăn và bàn ghế. "Vậy vì sao không tận dụng các doanh nghiệp có tiềm lực của TP.HCM để phát triển các ngành công nghiệp phụ trợ và nâng cao giá trị gia tăng", chuyên gia đặt vấn đề.

7 kinh nghiệm quản lý doanh nghiệp tư nhân của Trung Quốc

Nói về việc học hỏi kinh nghiệm quốc tế để phát triển kinh tế tư nhân, TS Cấn Văn Lực - chuyên gia kinh tế trưởng BIDV - cho rằng học theo mô hình Singapore là rất khó vì quy mô nhỏ và cơ chế thị trường đã hình thành từ lâu. Vị chuyên đánh giá mô hình của Trung Quốc là bài học thực tiễn hơn.

Theo ông Lực, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gần đây đã trực tiếp gặp gỡ các doanh nghiệp tư nhân, thể hiện sự thay đổi từ "kiểm soát" sang "kiến tạo" để thúc đẩy kinh tế tư nhân phát triển.

TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế trưởng BIDV cho rằng Việt Nam có thể học hỏi kinh nghiệm Trung Quốc để phát triển kinh tế tư nhân. Ảnh: NLĐ.

Hiện nay, kinh tế tư nhân của Trung Quốc (bao gồm cả hộ kinh doanh) đóng góp khoảng 60% GDP và 50% ngân sách nhà nước. Trong khi đó, kinh tế tư nhân của Việt Nam mới đóng góp khoảng 50% GDP và 30% ngân sách Nhà nước, cho thấy tiềm năng phát triển vẫn còn rất lớn.

Ông cho rằng Việt Nam có thể học hỏi 7 kinh nghiệm từ Trung Quốc về quản lý kinh tế tư nhân.

Thứ nhất, cần có sự thống nhất và nhất quán về tư duy đối với kinh tế tư nhân, coi kinh tế tư nhân là "động lực quan trọng nhất" trong tăng trưởng kinh tế và là lực lượng nòng cốt trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Thứ hai, cần hoàn thiện thể chế, nhất là đột phá trong cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Nên sửa đổi Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, giảm thuế cho doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ xuống 15-17% thay vì 20% hiện tại. Cần quyết liệt cắt giảm 30% thủ tục hành chính, chi phí kinh doanh và thời gian giải quyết công việc hành chính.

Thứ ba, cần phân loại doanh nghiệp để có chính sách quản lý phù hợp theo quy mô và tính chất hoạt động. Chính sách và cơ chế hỗ trợ phải khác nhau cho doanh nghiệp lớn, vừa và nhỏ, tránh áp dụng chung một khung quản lý cho tất cả.

Thứ tư, cần xây dựng chiến lược phát triển kinh tế tư nhân, hỗ trợ doanh nghiệp dựa trên mức độ đóng góp thực tế cho ngân sách, việc làm và xã hội.

Thứ năm, cần tạo lập môi trường cạnh tranh bình đẳng, đảm bảo doanh nghiệp tư nhân được thực hiện đầy đủ 3 quyền cơ bản là quyền tài sản, quyền tự do kinh doanh trong những ngành nghề pháp luật không cấm và quyền cạnh tranh bình đẳng.

Thứ sáu, cần khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp siêu nhỏ, miễn thuế thu nhập trong 3-5 năm đầu để nuôi dưỡng nguồn thu. Đơn giản hóa thủ tục thành lập và hỗ trợ họ trong công tác kế toán, quản lý.

Cuối cùng, bản thân doanh nghiệp tư nhân cũng cần tuân thủ pháp luật, nâng cao chuẩn mực và đạo đức kinh doanh, đóng góp tích cực cho sự phát triển của đất nước.

Thủy Tiên