Đề xuất không miễn thuế với hàng thương mại điện tử xuyên biên giới

Mỗi năm có hàng trăm triệu đơn hàng thương mại điện tử nhập khẩu vào Việt Nam. Ảnh: Xuân Sang.

Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) mới đây đã có văn bản góp ý dự thảo Nghị định quy định về quản lý hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu giao dịch qua thương mại điện tử (TMĐT) gửi Bộ Tài chính.

Đánh giá về quy định miễn thuế nhập khẩu đối với các đơn hàng có giá trị nhỏ từ 1 triệu đồng trở xuống, VCCI cho rằng cơ chế này chưa thực sự phù hợp và có nguy cơ tiếp tục tạo ra sự không bình đẳng với hàng hóa sản xuất trong nước.

Thứ nhất, giá trị mỗi đơn hàng TMĐT thường ở mức thấp, phần lớn không quá 1 triệu đồng. Chẳng hạn, năm 2024 có hơn 324,1 triệu sản phẩm nhập khẩu đã được bán qua sàn Shopee, tạo ra doanh thu 14.200 tỷ đồng, tức giá trị trung bình chỉ khoảng 43.682 đồng/sản phẩm.

Như vậy, quy định ngưỡng miễn thuế 1 triệu đồng đồng nghĩa với việc phần lớn hàng hóa TMĐT nhập khẩu sẽ không phải chịu thuế nhập khẩu.

Thứ hai, các doanh nghiệp sản xuất trong nước phải nộp thuế nhập khẩu đối với nguyên vật liệu đầu vào, trong khi hàng hóa qua TMĐT nhập khẩu lại được miễn hoàn toàn. Điều này tạo ra sự bất bình đẳng trong chính sách thuế, mang lại lợi thế cạnh tranh cho hàng hóa nước ngoài.

VCCI cho rằng cơ quan soạn thảo cần cân nhắc áp dụng một chính sách thuế nhập khẩu toàn diện, không miễn giảm đối với hàng hóa TMĐT nhập khẩu. Tuy nhiên, việc xây dựng chính sách thuế nhập khẩu đối với hàng hóa TMĐT sẽ đối mặt nhiều thách thức, bao gồm tình trạng khó có thể áp dụng quy định về mã HS như hàng hóa nhập khẩu theo phương thức truyền thống cho hàng hóa TMĐT.

VCCI cho biết số lượng mã HS trong mỗi lô hàng TMĐT thường rất lớn, do mỗi lô hàng thường bao gồm nhiều đơn hàng nhỏ lẻ và mỗi đơn hàng lại có thể chứa nhiều mặt hàng với các mã HS khác nhau.

Thêm vào đó, sự đa dạng của hàng hóa qua TMĐT có thể dẫn đến khó khăn trên quy mô rộng trong việc xác định chính xác mã HS, làm chậm trễ quá trình thông quan và giao nhận, thậm chí dẫn tới hủy đơn hàng, gây thiệt hại cho cả người bán và sàn TMĐT.

“Thực chất, quy định miễn thuế với ngưỡng 1 triệu đồng xuất phát từ nguyên lý: chi phí hành chính đối với các sản phẩm giá trị nhỏ có thể lớn hơn nhiều so với số tiền thuế thu được”, VCCI nhấn mạnh.

Để giải quyết vấn đề này, kinh nghiệm quốc tế cho thấy cần đơn giản hóa biểu thuế cho hàng hóa TMĐT.

Ví dụ, có thể gộp các mã HS (mã để phân loại hàng hóa trong xuất nhập khẩu), thành một số “giỏ hàng hóa” nhất định theo nhóm ngành hoặc công dụng. Mỗi “giỏ” tương ứng với một mức thuế suất cụ thể.

Chẳng hạn, giỏ hàng 1 gồm quần áo, giày dép, hàng dệt may, bộ đồ giường; giỏ hàng 2 gồm thiết bị điện tử như máy tính, điện thoại, tai nghe…

Theo cách này, doanh nghiệp có thể dễ dàng phân loại hàng hóa thay vì phải xác định chi tiết mã HS cụ thể cho từng sản phẩm nhỏ lẻ.

Canada đã áp dụng hình thức này từ năm 2012, sử dụng 3 nhóm hàng hóa thay thế cho gần 5.400 mã HS.

Do vậy, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc sửa đổi quy định về thuế nhập khẩu đối với hàng hóa qua TMĐT theo hướng xây dựng biểu thuế suất đơn giản hóa và áp dụng cho mọi đơn hàng bất kể giá trị.

Minh Khánh