Đề xuất người vi phạm hành chính bị phạt cao hơn thu nhập được khắc phục hậu quả

Quốc hội chiều nay thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính.

Dự thảo luật trình Quốc hội đề xuất thay đổi giới hạn mức phạt tiền không cần lập biên bản tăng từ 250.000 đồng lên 1 triệu đồng (với cá nhân) và từ 500.000 đồng lên 2 triệu đồng (với tổ chức).

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) đồng tình với quan điểm "mức phạt tiền không cần lập biên bản theo quy định hiện hành (250.000 đồng với cá nhân và 500.00 đồng với tổ chức) được áp dụng từ lâu, đến nay quá thấp, lạc hậu, cần sửa đổi".

Đại biểu Phạm Văn Hòa. Ảnh: Quốc hội

Tuy nhiên, ông cho rằng cần cân nhắc nếu tăng lên 4 lần như dự thảo luật, bởi xử phạt không lập biên bản liên quan đến quyền lợi của người bị xử phạt. Nếu không có biên bản sẽ không có căn cứ để khiếu nại, khiếu kiện.

Trường hợp có camera giám sát, mọi chuyện dễ dàng, nhưng nếu không có camera, không có nhân chứng, cũng không có biên bản… sẽ phát sinh nhiều vấn đề.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (Bà Rịa - Vũng Tàu) đề nghị bổ sung quy định để việc áp dụng thủ tục xử phạt không cần lập biên bản chặt chẽ hơn.

Đại biểu phân tích, trong trường hợp áp dụng thủ tục xử phạt không cần lập biên bản, quyết định xử phạt phải được ghi nhận và lưu trữ trên hệ thống cơ sở dữ liệu vi phạm hành chính, kèm theo dữ liệu, hình ảnh chứng minh vi phạm. Khi đó sẽ giúp bảo đảm tính minh bạch, tránh lạm dụng, tạo thuận lợi khi kiểm tra, giám sát.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng. Ảnh: Quốc hội

Về tăng mức phạt ở một số lĩnh vực, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Dương) chia sẻ việc nâng mức phạt phải dựa trên tiêu chí cụ thể rõ ràng. Chính phủ cần căn cứ vào điều kiện phát triển kinh tế xã hội đất nước trong từng giai đoạn, nhất là thu nhập của người dân.

Theo nữ đại biểu, mức phạt cao quá sẽ quá khả năng chi trả của người dân, nhất là người lao động thu nhập thấp, gây bức xúc, có thể gây hệ lụy người dân trốn tránh hoặc chống đối hoặc xảy ra tiêu cực trong quá trình xử lý vi phạm.

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga. Ảnh: Quốc hội

Đại biểu cho rằng cần cân nhắc trong một số trường hợp tạo điều kiện cho đối tượng không có khả năng chấp hành xử phạt hành chính bằng hình phạt tiền ở mức quá cao so với thu nhập. Đó là buộc khắc phục hậu quả, giáo dục tại cộng đồng, công khai vi phạm.

Góp phần đơn giản hóa thủ tục xử phạt

Giải trình cuối phiên thảo luận, Bộ trưởng Tư pháp Nguyễn Hải Ninh nêu các lý do khi Chính phủ đề xuất tăng mức tối đa được áp dụng thủ tục xử phạt không cần lập biên bản vi phạm hành chính.

Đề xuất nhằm góp phần đơn giản hóa thủ tục xử phạt vi phạm hành chính cho cá nhân, tổ chức vi phạm. Với thủ tục không lập biên bản, việc giao quyết định xử phạt được thực hiện nhanh chóng, thuận tiện hơn, người vi phạm có thể nhận quyết định tại chỗ, tiết kiệm thời gian, không phải chờ đợi, đi lại.

Bộ trưởng cho biết, dù tăng nhưng mức tối đa xử phạt không cần lập biên bản vẫn bảo đảm đúng bản chất "hành vi vi phạm nhỏ, thủ tục xử phạt đơn giản". Việc này cũng bảo đảm tương thích với bối cảnh kinh tế - xã hội và phù hợp với tình hình biến động thu nhập, giá cả so với năm 2012 - thời điểm ban hành quy định này.

Bộ trưởng Tư pháp Nguyễn Hải Ninh giải trình. Ảnh: Quốc hội

Bộ trưởng Tư pháp cho biết, xử phạt không lập biên bản nhưng vẫn phải tuân thủ đầy đủ quy trình do pháp luật quy định.

Người có thẩm quyền phải có đầy đủ căn cứ chứng minh hành vi vi phạm và phải ra quyết định xử phạt tại chỗ; quyết định phải thể hiện rõ căn cứ, hành vi vi phạm, mức phạt và cơ sở pháp lý áp dụng. Số tiền nộp phạt vẫn phải gửi đến tài khoản kho bạc nhà nước để kiểm soát, đối chiếu.

Cá nhân, tổ chức bị xử phạt vẫn có quyền khiếu nại, khởi kiện với quyết định xử lý vi phạm hành chính được ban hành theo thủ tục không lập biên bản theo quy định của pháp luật.

Về một số ý kiến đề nghị cân nhắc quy định giới hạn mức phạt khi xử phạt vi phạm hành chính không lập biên bản lên gấp 4 lần, cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ nghiên cứu, tiếp thu. Đồng thời, báo cáo Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội để hoàn thiện dự thảo luật trình Quốc hội xem xét, quyết định.

Trần Thường