Đề xuất nới tiêu chuẩn bằng khen Bộ, tỉnh với Chiến sĩ thi đua cơ sở

Bộ Tư pháp hiện thẩm định dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thi đua, khen thưởng do Bộ Nội vụ xây dựng. Dự thảo dự kiến sửa đổi, bổ sung 47 điều của Luật số 06/2022/QH15, tập trung vào các nội dung như tổ chức phong trào thi đua, tiêu chuẩn danh hiệu thi đua, hình thức khen thưởng, thẩm quyền và trách nhiệm đề nghị khen thưởng, cũng như phân cấp, phân quyền và cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực này.

Một trong những đề xuất nhận được sự quan tâm là điều chỉnh tiêu chuẩn để cá nhân được nhận Bằng khen của Bộ, ban, ngành, tỉnh. Theo đó, dự thảo luật sửa đổi điểm d khoản 1 Điều 74 theo hướng chỉ yêu cầu cá nhân có 2 lần đạt danh hiệu “Chiến sĩ thi đua cơ sở” là đủ điều kiện xem xét khen thưởng, thay vì phải đáp ứng thêm tiêu chí sáng kiến như hiện hành.

Ảnh minh họa.

Theo Bộ Nội vụ, quy định hiện nay đặt ra yêu cầu quá cao và chưa phù hợp với thực tiễn công tác. Cụ thể, cá nhân đạt danh hiệu “Chiến sĩ thi đua cơ sở” trong hai năm liên tiếp thường đã phải có sáng kiến hoặc đề tài khoa học được công nhận.

Nếu tiếp tục yêu cầu thêm điều kiện sáng kiến để được đề nghị Bằng khen của Bộ, ban, ngành, tỉnh, thì trên thực tế cá nhân phải có tới 4 sáng kiến trong 2 năm, điều gần như không khả thi với phần lớn cán bộ, công chức, viên chức.

Việc tích lũy thành tích theo cách chồng điều kiện không những gây áp lực hình thức, mà còn làm méo mó mục tiêu của thi đua, khen thưởng. Nhiều sáng kiến bị “chia nhỏ”, lặp lại về nội dung hoặc thiếu chiều sâu chỉ để đủ tiêu chí, trong khi giá trị thực chất của thành tích chưa chắc được nâng lên.

Ngoài điều chỉnh với cá nhân, dự thảo luật cũng đề xuất sửa đổi tiêu chuẩn khen thưởng theo công trạng đối với tập thể, đặc biệt ở các hình thức Huân chương Lao động và Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ.

Theo hướng sửa đổi, tiêu chí “có liên tục từ 5 năm hoặc 10 năm trở lên được công nhận hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ” sẽ được xem xét nới lỏng, nhằm phù hợp hơn với thực tiễn đánh giá, xếp loại trong điều kiện tổ chức bộ máy đang thay đổi nhanh.

Bộ Nội vụ cho rằng, việc ràng buộc cứng nhắc vào chuỗi thành tích liên tục nhiều năm không còn phù hợp trong bối cảnh sắp xếp tổ chức, tinh giản biên chế và vận hành mô hình chính quyền mới. Nhiều tập thể hoàn thành tốt nhiệm vụ, có đóng góp nổi bật trong từng giai đoạn cụ thể nhưng lại khó đáp ứng yêu cầu liên tục nhiều năm do biến động về tổ chức hoặc nhân sự.

Dự thảo luật còn bổ sung các nhóm thành tích mới như quốc phòng, an ninh, đối ngoại, ứng dụng khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số vào tiêu chuẩn xét Huân chương Lao động các hạng và Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ.

Theo quy định hiện hành tại điểm d khoản 1 Điều 74 Luật Thi đua, khen thưởng, cá nhân được đề nghị Bằng khen của Bộ, ban, ngành, tỉnh phải có 2 lần liên tục đạt danh hiệu “Chiến sĩ thi đua cơ sở” hoặc có từ 2 năm liên tục hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, đồng thời trong thời gian đó phải có ít nhất 2 sáng kiến hoặc 2 đề tài khoa học được công nhận và áp dụng hiệu quả.

Trên thực tế, với những người đã đạt danh hiệu “Chiến sĩ thi đua cơ sở” theo tiêu chuẩn có sáng kiến, yêu cầu này đồng nghĩa với việc phải tiếp tục có thêm sáng kiến mới để đủ điều kiện khen thưởng cấp cao hơn.

Bộ Nội vụ nhìn nhận cách thiết kế tiêu chuẩn như vậy chưa hợp lý, dễ tạo tâm lý nặng về hồ sơ, hình thức, trong khi mục tiêu cốt lõi của thi đua - khen thưởng là phát hiện, tôn vinh và lan tỏa các điển hình tiên tiến.

Việc điều chỉnh tiêu chuẩn lần này nhằm đưa hệ thống khen thưởng trở về đúng vai trò động viên, khích lệ, thay vì trở thành gánh nặng thủ tục đối với người lao động trong khu vực công. Bộ Nội vụ cho rằng cần một hệ thống thi đua - khen thưởng linh hoạt, công bằng và sát thực tiễn hơn.

Linh Nguyễn