Lưu ý quan trọng với hộ kinh doanh về khai thuế từ 1/1/2026

Từ ngày 1/1/2026, việc quản lý thuế đối với hộ kinh doanh có thay đổi quan trọng, khi cơ chế thuế khoán chính thức được thay thế bằng phương thức kê khai dựa trên doanh thu phát sinh thực tế. Thay đổi này tác động trực tiếp tới hơn 2,5 triệu hộ kinh doanh trong diện quản lý thuế hiện nay, đồng thời đặt ra yêu cầu mỗi hộ phải chủ động rà soát, chuẩn hóa hoạt động để kịp thời thích ứng.

Quốc hội vừa thông qua Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi). Theo quy định mới, hộ. cá nhân kinh doanh có tổng doanh thu trong năm không quá 500 triệu đồng sẽ được miễn thuế thu nhập cá nhân, thuế giá trị gia tăng.

Nhóm hộ, cá nhân kinh doanh có doanh thu từ trên 500 triệu đồng đến 3 tỷ đồng/năm được phép lựa chọn phương pháp tính thuế thu nhập cá nhân phù hợp, với 1 trong 2 cách: tính theo thu nhập thực tế, tức doanh thu trừ chi phí hợp lý, phần thu nhập chịu thuế được áp mức thuế suất 15%; hoặc tính theo tỷ lệ trên doanh thu, trong đó chỉ phần doanh thu vượt mức 500 triệu đồng mới được đưa vào căn cứ tính thuế.

Cách tính thuế trên lợi nhuận (doanh thu - chi phí) cũng áp dụng với các hộ kinh doanh có doanh thu lớn hơn. Doanh thu 3-50 tỷ đồng/ năm chịu thuế suất 17%; trên 50 tỷ đồng/ năm là 20%.

Từ ngày 1/1/2026, hình thức thuế khoán sẽ bị bãi bỏ.

Chỉ còn nửa tháng trước thời điểm các quy định mới về thuế chính thức có hiệu lực, các hộ kinh doanh được khuyến nghị chủ động chuẩn bị, cập nhật dữ liệu, hoàn thiện thủ tục hành chính, kiểm kê hàng tồn…

Theo bà Lê Thị Duyên Hải - Phó Tổng thư ký Hội Tư vấn thuế Việt Nam, trước hết, hộ kinh doanh cần rà soát doanh thu thực hiện trong năm nay và ước tính doanh thu năm 2026 để xác định mình thuộc nhóm doanh thu nào. Đây là căn cứ quan trọng để lựa chọn phương pháp tính thuế phù hợp, đồng thời chuẩn bị sổ sách và hóa đơn cho năm tiếp theo.

Tiếp đó, các hộ có doanh thu dự kiến vượt ngưỡng chịu thuế cần tiến hành kiểm kê hàng tồn kho tại thời điểm chuyển đổi, nhằm bảo đảm số liệu đầy đủ, minh bạch khi thực hiện kê khai theo cơ chế mới.

Đối với những hộ dự kiến có doanh thu từ 1 tỷ đồng trở lên trong năm 2026, việc sớm đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử được khuyến nghị để hạn chế rủi ro, sai sót trong quá trình bán hàng và kê khai thuế.

Hộ kinh doanh có doanh thu dự kiến vượt ngưỡng cần chuẩn bị sổ sách kế toán phù hợp với phương pháp tính thuế dự kiến áp dụng. Các hộ có doanh thu trên 500 triệu đồng nên bắt đầu làm quen với việc ghi chép, lưu trữ chứng từ và quản lý số liệu

Trường hợp có thay đổi về phương pháp tính thuế so với hiện tại, hộ kinh doanh cần thực hiện điều chỉnh thông tin đăng ký kinh doanh và đăng ký thuế thông qua cơ chế một cửa liên thông hoặc trực tiếp tại cơ quan thuế.

Đại diện Hội Tư vấn thuế Việt Nam cũng đề cập việc các hộ kinh doanh nên mở tài khoản ngân hàng riêng phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh, tách biệt với các giao dịch chi tiêu cá nhân để thuận tiện cho việc quản lý và kê khai.

Cuối cùng, hộ kinh doanh cần thực hiện kê khai thuế theo đúng mẫu tờ khai, phù hợp với phương pháp tính thuế và lĩnh vực hoạt động, có thể sử dụng ứng dụng eTax Mobile để thực hiện thuận tiện, đúng quy định.

Trước mốc 1/1/2026, hộ và cá nhân kinh doanh có thể trải nghiệm đăng ký, kê khai và nộp thuế trên eTax Mobile với dữ liệu giả lập để làm quen hệ thống.

Để tham gia trải nghiệm, hộ kinh doanh cần đăng ký tài khoản bằng cách nhập các thông tin cơ bản gồm họ tên, số định danh cá nhân hoặc căn cước công dân, mã số thuế, số điện thoại, email và mã xác nhận. Sau khi lưu thông tin thành công, hệ thống cho phép người nộp thuế truy cập vào các nhóm chức năng chính gồm đăng ký thuế, khai thuế, kê khai đăng ký hóa đơn điện tử, nộp thuế và gửi phản hồi.

Việt Linh