Đề xuất phân cấp cho Thủ tướng phê duyệt quy hoạch sử dụng đất quốc gia

Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng. Ảnh: Media Quốc hội.

Sáng 7/11, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình Quốc hội tờ trình tóm tắt Dự án Luật quy hoạch (sửa đổi) và điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Về hệ thống quy hoạch, dự thảo Luật Quy hoạch (sửa đổi) đã hoàn thiện quy định về hệ thống quy hoạch. Cụ thể gồm: Quy hoạch cấp quốc gia (Quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch ngành); Quy hoạch vùng; Quy hoạch tỉnh; Quy hoạch chi tiết ngành; Quy hoạch đô thị và nông thôn; Quy hoạch đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt do Quốc hội quy định.

Danh mục quy hoạch ngành và quy hoạch chi tiết ngành, cũng được rà soát, thu gọn số lượng các quy hoạch. Số lượng quy hoạch đã giảm từ 78 quy hoạch xuống còn 49 quy hoạch, giảm 37%.

Về phân cấp thẩm quyền phê duyệt quy hoạch, dự thảo phân cấp cho Thủ tướng phê duyệt quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc gia (hiện thuộc thẩm quyền của Quốc hội); Chính phủ quy định chi tiết thẩm quyền phê duyệt quy hoạch ngành để bảo đảm linh hoạt trong chỉ đạo, điều hành.

Dự thảo luật cũng phân cấp cho bộ trưởng phê duyệt quy hoạch chi tiết ngành, chủ tịch UBND cấp tỉnh phê duyệt quy hoạch tỉnh. Thẩm quyền này hiện thuộc Thủ tướng. Để bảo đảm công tác hậu kiểm; hạn chế điều chỉnh quy hoạch tùy tiện, Dự thảo Luật bổ sung quy định về giám sát, kiểm tra, rà soát quy hoạch.

Với mục tiêu đơn giản hóa quy trình, thủ tục trong hoạt động quy hoạch, Bộ trưởng Tài chính cho biết dự thảo luật bổ sung quy định cho phép các quy hoạch được lập đồng thời và thứ tự phê duyệt quy hoạch; quy định trường hợp đặc thù mà quy hoạch cấp dưới được phê duyệt trước để thực hiện các dự án khẩn cấp, nhiệm vụ cấp bách.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi. Ảnh: Media Quốc hội.

Nêu quan điểm của cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, Ủy ban tán thành sửa đổi, thông qua Dự thảo Luật Quy hoạch sửa đổi theo trình tự, thủ tục rút gọn.

Về việc phân cấp thẩm quyền cho Thủ tướng phê duyệt quy hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch không gian biển quốc gia, giao Chính phủ quy định về thẩm quyền phê duyệt quy hoạch ngành, ông Mãi cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã có ý kiến kết luận.

Chính phủ đã có báo cáo giải trình, tuy nhiên theo ông Mãi, chưa làm rõ được khó khăn, vướng mắc cụ thể của việc trình Quốc hội quyết định Quy hoạch sử dụng đất quốc gia, Quy hoạch không gian biển quốc gia theo quy định hiện hành dẫn đến phải sửa đổi như dự thảo luật.

Bên cạnh đó, chưa làm rõ tính hợp lý của quy định về quy hoạch vùng do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt phải bảo đảm “phù hợp” với các quy hoạch ngành mà trong đó có quy hoạch ngành do bộ trưởng phê duyệt.

Ông Mãi cũng cho biết, nhiều ý kiến trong cơ quan thẩm tra cho rằng, quy định đánh giá sự phù hợp của dự án với quy hoạch còn phức tạp. Theo các ý kiến này, cần nghiên cứu quy định các cơ quan có thẩm quyền quyết định quy hoạch nào được dùng để đánh giá sự phù hợp của dự án với quy hoạch.

Khi đánh giá sự phù hợp của một dự án đầu tư để triển khai dự án đầu tư thì chỉ căn cứ trên quy hoạch trực tiếp nhất và quy hoạch đó phải có vai trò, giá trị pháp lý là công cụ quản lý hành chính cụ thể.

"Đề nghị nghiên cứu, làm rõ quy định về trường hợp dự án đã được triển khai, nay phát hiện mâu thuẫn, nếu dự án phải điều chỉnh sẽ gây thiệt hại đến quyền và lợi ích chính đáng của nhà đầu tư, trong khi không do lỗi của nhà đầu tư," Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi nhấn mạnh.

Điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050

Bộ trưởng Tài chính nhấn mạnh quy hoạch được điều chỉnh nhằm phù hợp với bối cảnh mới sau sắp xếp đơn vị hành chính các cấp, thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp; phấn đấu đạt mục tiêu tăng trưởng hai con số trong giai đoạn 2026-2030.

Dự thảo điều chỉnh Quy hoạch lần này đã điều chỉnh phân vùng kinh tế - xã hội theo phương án đã được cấp có thẩm quyền thông qua gồm 6 vùng, trong đó 2 vùng có sự thay đổi căn bản so với trước đây.

Một là vùng Bắc Trung Bộ gồm 5 tỉnh, thành phố (từ tỉnh Thanh Hóa đến thành phố Huế) và hai là vùng Duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên gồm 6 tỉnh, thành phố (từ thành phố Đà Nẵng đến tỉnh Lâm Đồng). Đồng thời, điều chỉnh mục tiêu tăng trưởng kinh tế của các vùng, bổ sung các định hướng về phát triển kinh tế - xã hội, kết cấu hạ tầng phù hợp với tiềm năng, lợi thế, tăng cường liên kết vùng.

Dự thảo quy hoạch cũng mở rộng phạm vi 4 vùng động lực quốc gia (Vùng động lực phía Bắc, Vùng động lực phía Nam, Vùng động lực miền Trung, Vùng động lực Đồng bằng sông Cửu Long) sang các khu vực liền kề đã có sự phát triển về công nghiệp, đô thị và thuận lợi về giao thông kết nối.

Chính phủ cũng đề xuất bổ sung Vùng động lực Bắc Trung Bộ, bao gồm các địa bàn ven biển của ba tỉnh Thanh Hóa - Nghệ An - Hà Tĩnh.

Quy hoạch tổng thể quốc gia dự kiến nhấn mạnh thêm định hướng phát triển các ngành công nghiệp mới nổi, các ngành dịch vụ hiện đại, đẩy mạnh hình thành, phát triển các khu thương mại tự do... tại các vùng động lực quốc gia.

Cùng với đó, bổ sung định hướng tăng cường hạ tầng kết nối các đô thị trung tâm tại các tỉnh, TP mới sáp nhập gắn với chia sẻ hợp lý vai trò, chức năng; định hướng phát triển TP HCM trở thành siêu đô thị theo mô hình đa cực, đa trung tâm, vươn tầm quốc tế.

Kiều Chinh