Đề xuất phân cấp, phân quyền cho Bộ trưởng Bộ Tài chính trong lĩnh vực thống kê

Ông Lê Trung Hiếu - Phó Cục trưởng Cục Thống kê (Bộ Tài chính) phát biểu tại phiên họp.

Nhiều đề xuất về phân cấp, phân quyền

“Hiện Luật Thống kê số 89/2015/QH13 và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều và Phụ lục Danh mục chỉ tiêu thống kê quốc gia của Luật Thống kê số 01/2021/QH15 ngày 12/11/2021 của Quốc hội đang giao nhiều nội dung cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ quy định như: Thẩm quyền ban hành hệ thống chỉ tiêu thống kê cấp tỉnh, cấp xã; chế độ báo cáo thống kê quốc gia; chương trình điều tra thống kê quốc gia...”, ông Lê Trung Hiếu - Phó Cục trưởng Cục Thống kê (Bộ Tài chính) phát biểu tại phiên họp thẩm định.

Mặt khác, theo quy định của pháp luật hiện hành, nhiều nhiệm vụ thuộc thẩm quyền của Bộ trưởng liên quan đến thống kê mang tính chuyên môn, nghiệp vụ chuyên sâu có thể phân cấp, phân quyền cho Thủ trưởng cơ quan thống kê quốc gia thực hiện. Cụ thể như ban hành: Kế hoạch điều tra thống kê hằng năm của cơ quan thống kê quốc gia; phương án điều tra của các cuộc điều tra thống kê trong kế hoạch điều tra thống kê hằng năm của cơ quan thống kê quốc gia; quy chế phổ biến thông tin thống kê của cơ quan thống kê quốc gia.

Ngoài ra, thống kê là hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ chuyên sâu…, nên Thủ trưởng cơ quan thống kê quốc gia cần được trao quyền chủ động, linh hoạt hơn trong hoạt động.

Thêm vào đó, cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang tác động mạnh mẽ đến mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội, trong đó có lĩnh vực thống kê. Các hình thức điều tra, thu thập dữ liệu thống kê mới, phương pháp thống kê tiên tiến, đòi hỏi cơ quan quản lý hoạt động thống kê phải có những điều chỉnh về chính sách, quy trình quản lý kịp thời và linh hoạt.

Thực tiễn trên đặt ra yêu cầu khách quan về phân quyền, phân cấp trong lĩnh vực thống kê ở nước ta. Do đó, tại dự thảo Nghị định, Bộ Tài chính đề xuất nhiều nội dung đáng chú ý.

Đầu tiên là đề xuất phân quyền cho Chính phủ ban hành hoặc điều chỉnh, bổ sung danh mục chỉ tiêu thống kê thuộc Hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia. Tiếp đó là đề xuất Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ phân cấp, phân quyền cho Bộ trưởng Bộ Tài chính các nhiệm vụ, thẩm quyền tại các điều khoản cụ thể của Luật Thống kê trong việc ban hành hoặc điều chỉnh, bổ sung hệ thống chỉ tiêu thống kê cấp tỉnh, cấp xã.

Tiếp theo, Bộ Tài chính đề xuất phân quyền cho Thủ trưởng cơ quan thống kê quốc gia trong việc điều phối hoạt động nghiên cứu, ứng dụng phương pháp thống kê tiên tiến trong hoạt động thống kê nhà nước.

Đồng thời, Bộ đề xuất phân cấp nhiệm vụ, thẩm quyền cho Thủ trưởng cơ quan thống kê quốc gia trong việc ban hành quy chế phổ biến thông tin thống kê nhà nước của hệ thống tổ chức thống kê tập trung, xây dựng kế hoạch các cuộc điều tra thống kê của cơ quan thống kê quốc gia, xây dựng phương án điều tra và quyết định thực hiện các cuộc điều tra thống kê trong kế hoạch điều tra của cơ quan thống kê quốc gia.

Bảo đảm thẩm quyền quản lý thống nhất của Chính phủ

Nêu ý kiến tại phiên họp, các đại biểu đã tập trung thảo luận, góp ý về: Những nhiệm vụ mang tính kỹ thuật, chi tiết, cụ thể, thuộc chức năng quản lý của Bộ Tài chính sẽ được phân cấp thẩm quyền quyết định cho Bộ trưởng Bộ Tài chính, Thủ trưởng cơ quan thống kê quốc gia; những nhiệm vụ liên quan đến chính sách lớn, có tác động rộng đến nền kinh tế, xã hội…

Phát biểu kết luận phiên họp thẩm định, bà Nguyễn Thị Hạnh - Vụ trưởng Vụ Pháp luật hình sự - hành chính (Bộ Tư pháp) đánh giá, các quy định của dự thảo Nghị định bảo đảm thẩm quyền quản lý thống nhất của Chính phủ, quyền điều hành của người đứng đầu Chính phủ đối với lĩnh vực quản lý nhà nước về thống kê, cũng như phát huy tính chủ động, sáng tạo và tinh thần chịu trách nhiệm của chính quyền địa phương trong thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về thống kê.

“Đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo chủ động rà soát, tiếp thu đầy đủ các ý kiến góp ý, tiếp tục hoàn thiện dự thảo Nghị định quy định về phân quyền, phân cấp trong lĩnh vực thống kê”, bà Hạnh nói.

Hữu Hòe