Đề xuất quy hoạch 21 ga đường sắt trọng điểm

Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến với dự thảo Quy hoạch một số ga đường sắt quốc gia, ga trong đô thị, ga đầu mối, ga liên vận quốc tế.

Cụ thể trong báo cáo tóm tắt của liên danh tư vấn lập quy hoạch CCTDI - TRICC (Trung tâm tư vấn đầu tư phát triển GTVT và Công ty cổ phần Tư vấn đầu tư và xây dựng GTVT), Quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đặt mục tiêu mạng lưới đường sắt quốc gia phải đủ năng lực vận chuyển 11,8 triệu tấn hàng hóa và 21,5 triệu hành khách.

Và để đạt được mục tiêu này, bên cạnh việc cải tạo, nâng cấp và xây dựng mới các tuyến đường sắt, việc quy hoạch tăng năng lực thông qua của các ga đường sắt, đặc biệt là các ga trong đô thị, ga đầu mối và ga liên vận quốc tế là hết sức cần thiết.

Để đạt mục tiêu quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021 - 2030, liên danh tư vấn lập quy hoạch đề xuất quy hoạch 21 ga đường sắt trọng điểm.

Nhiều ga có tiềm năng nhưng chưa được khai thác

Hiện nay, tuyến Hà Nội - Đồng Đăng hiện khai thác chính ga Yên Viên và Đồng Đăng. Các ga Đồng Đăng, Yên Trạch, Kép và Sen Hồ được đánh giá có tiềm năng khai thác vận tải.

Tuyến Hà Nội - TP.HCM có 161 ga đường sắt, trong đó 20 ga có lượng hành khách và hàng hóa lớn; từ 50.000 đến 1 triệu lượt khách và từ 100.000 tấn hàng/năm.

Tuyến Hà Nội - Lào Cai khai thác chính các ga Yên Viên, Đông Anh, Xuân Giao và Lào Cai. Tuyến Hà Nội - Hải Phòng có các ga Gia Lâm, Hải Dương và Hải Phòng.

Về hạ tầng, các tuyến đường bộ dẫn vào nhà ga hành khách cơ bản thuận lợi, nhưng đường vào bãi hàng thường hẹp, do đi chung với đường địa phương. Các ga lớn như Vinh, Diêu Trì, Nha Trang, Tháp Chàm - gắn với lượng khách du lịch từ 500.000 đến 1 triệu lượt/năm - cần được cải tạo, mở rộng.

Các ga có lượng khách liên vận quốc tế lớn gồm Yên Trạch, Đồng Đăng (gần 3 triệu lượt/năm) và Lào Cai (trên 12 triệu lượt/năm).

Về hàng hóa, các ga Lào Cai, Đồng Đăng, Vật Cách có sản lượng từ 2 triệu tấn/năm trở lên. Các ga Yên Trạch, Trường Lâm, Kim Liên, Diêu Trì, Xuân Giao A đạt từ 1- 2 triệu tấn/năm. Một số ga khác như Kép, Vinh, Tháp Chàm cũng có sản lượng lớn (trên 500.000 tấn/năm).

Đề xuất quy hoạch 21 ga đường sắt

Từ thực tiễn đó, liên danh tư vấn đề xuất lập quy hoạch cho 21 ga đường sắt trọng điểm trên 4 tuyến đang khai thác thường xuyên, bao gồm các ga trong đô thị, ga đầu mối và ga liên vận quốc tế. Thời kỳ quy hoạch đến năm 2030, tầm nhìn đến 2050.

Trừ các ga thuộc các dự án quy hoạch khu đầu mối đường sắt Hà Nội, TP.HCM, tuyến và ga trên tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng - Hạ Long.

Cụ thể, trên tuyến Hà Nội - Đồng Đăng quy hoạch 4 ga (Đồng Đăng, Yên Trạch, Kép, Sen Hồ).

Tuyến Hà Nội - TP.HCM quy hoạch 12 ga (Ninh Bình, Trường Lâm, Vinh, Đông Hà, Kim Liên, Diêu Trì, Nha Trang, Vĩnh Trung, Tháp Chàm, Cà Ná…).

Tuyến Hà Nội - Lào Cai quy hoạch 4 ga (Lào Cai, Xuân Giao A, Việt Trì, Hương Canh) và tuyến Hà Nội - Hải Phòng quy hoạch 2 ga (Cao Xá, Vật Cách)

Trong số các ga được quy hoạch vừa nêu có 5 ga là ga liên vận quốc tế gồm Đồng Đăng, Kép, Sen Hồ, Cao Xá và Lào Cai.

Ngoài ra, liên danh tư vấn đề xuất ưu tiên đầu tư các ga đường sắt có sản lượng hàng hóa, hành khách lớn (trên 200.000 tấn hoặc hành khách/năm) và đang có điểm nghẽn về hạ tầng làm hạn chế năng lực tuyến. Các ga đường sắt có tiềm năng khai thác hàng hóa liên vận quốc tế và phục vụ xuất nhập khẩu cũng được xem xét đầu tư.

Việc đầu tư sẽ căn cứ theo dự báo vận tải từng thời điểm. Trong trường hợp có thay đổi kịch bản khai thác thực tế, có thể báo cáo cấp thẩm quyền điều chỉnh quy hoạch hoặc quyết định đầu tư sớm hơn. Các ga hiện hữu sẽ được cải tạo trong phạm vi ranh giới hiện trạng. Nếu cần mở rộng, sẽ phải có sự thống nhất với địa phương hoặc trình Thủ tướng xem xét.

MINH TRÚC