Đề xuất sửa nghị quyết thuế để hỗ trợ doanh nghiệp BOT điện
Bộ Tài chính vừa kiến nghị bổ sung cơ chế miễn áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung tối thiểu nội địa đối với các dự án BOT điện có bảo lãnh Chính phủ, nhằm tháo gỡ khó khăn cho loạt dự án có vốn đầu tư hàng tỷ USD.
Trong báo cáo gửi Bộ Tư pháp thẩm định dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 107/2023/QH15, Bộ Tài chính cho biết hiện có bảy dự án BOT điện có bảo lãnh Chính phủ nằm trong diện áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu.
Qua rà soát, sáu trong số bảy dự án này có thể phát sinh nghĩa vụ nộp thêm tổng cộng khoảng 425,83 triệu USD thuế bổ sung. Con số cụ thể ước tính như sau: Mông Dương 2 khoảng 14,4 triệu USD đến năm 2040; Vĩnh Tân 1 khoảng 65 triệu USD đến năm 2043; Nghi Sơn 2 lên tới 189,53 triệu USD đến năm 2047; Vân Phong 10 triệu USD đến năm 2049; Vũng Áng 2 khoảng 52,9 triệu USD trong giai đoạn 2033 - 2040 và Hải Dương khoảng 94 triệu USD. Riêng dự án Duyên Hải 2 hiện chưa có số liệu đánh giá.
Ảnh minh họa
Các dự án BOT điện này đều có quy mô lớn, trong đó nguồn vốn chủ yếu đến từ 75 - 80% vốn vay quốc tế, còn lại là 20 - 25% vốn góp từ nhà đầu tư.
Theo Bộ Công Thương, mức thuế bổ sung dự kiến ở trên có thể tạo áp lực tài chính nặng nề, làm giảm hiệu quả đầu tư. Do đó, bộ này đã kiến nghị cần miễn trừ áp dụng Nghị quyết 107 đối với các dự án BOT điện, hoặc xây dựng một cơ chế đặc thù để xử lý trường hợp này.
Bộ Tài chính cũng thừa nhận rằng khi xây dựng Nghị quyết 107, từng có phương án miễn trừ đối với các dự án đã được hưởng cam kết ưu đãi đầu tư. Tuy nhiên, sau quá trình chỉnh lý, nội dung này đã không còn được giữ lại. Vì vậy, việc sửa đổi nghị quyết để bổ sung cơ chế cho phép Chính phủ chủ động xem xét, quyết định miễn áp dụng thuế trong những trường hợp đặc biệt như BOT điện có bảo lãnh Chính phủ là điều cần thiết.
Theo cơ quan này, thuế tối thiểu toàn cầu là một chính sách mới, phức tạp, chưa có nhiều tiền lệ quốc tế và cũng chỉ vừa được Việt Nam triển khai từ kỳ tính thuế 2024, với thời hạn kê khai đến cuối năm 2025. Trong bối cảnh đó, nếu thiếu cơ chế linh hoạt, các dự án BOT điện có thể phát sinh khiếu nại, tranh chấp pháp lý hoặc gây ảnh hưởng đến môi trường đầu tư và uy tín quốc gia.
Trên cơ sở đó, Bộ Tài chính đề xuất bổ sung khoản 10, Điều 4 của Nghị quyết 107. Nội dung dự thảo quy định số thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung tối thiểu nội địa đạt chuẩn sẽ được xác định bằng 0 đối với các doanh nghiệp thực hiện dự án BOT điện có bảo lãnh Chính phủ, với điều kiện hợp đồng BOT đã ký trước ngày 1/1/2024 và có cam kết về thuế.
Trường hợp doanh nghiệp BOT là một trong nhiều đơn vị thành viên của tập đoàn đa quốc gia tại Việt Nam, phần thuế bổ sung phân bổ cho doanh nghiệp này cũng được tính bằng 0. Nếu doanh nghiệp BOT là đơn vị hợp thành duy nhất hoặc liên doanh duy nhất tại Việt Nam, doanh nghiệp vẫn thực hiện nghĩa vụ kê khai theo quy định, nhưng số thuế bổ sung sẽ được xác định bằng 0.
Bộ Tài chính khẳng định, cơ chế này mang ý nghĩa tương đương với việc miễn trừ áp dụng quy định về thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung tối thiểu nội địa.
Đây là giải pháp nhằm tháo gỡ vướng mắc cho các dự án BOT điện trọng điểm, đồng thời bảo đảm sự ổn định chính sách, tạo niềm tin cho nhà đầu tư và duy trì uy tín của Việt Nam trong mắt cộng đồng quốc tế.
