Đề xuất sửa quy định về phạm vi địa bàn hoạt động hải quan

Bộ Tài chính đề xuất sửa quy định về phạm vi địa bàn hoạt động hải quan

Quy định về phạm vi địa bàn hoạt động hải quan tại các khu vực cửa khẩu đường bộ, cửa khẩu biên giới đường thủy nội địa

Bộ Tài chính cho biết, phạm vi cụ thể địa bàn hoạt động hải quan tại khu vực cửa khẩu đường bộ, cửa khẩu biên giới đường thủy nội địa đang được quy định tại Điều 3 của Nghị định 01/2015/NĐ-CP ngày 02/01/2015 là các khu vực có ranh giới xác định tại một cửa khẩu được mở trên tuyến đường bộ, đường thủy nội địa trong khu vực biên giới đất liền được quy định tại Phụ lục kèm theo Nghị định 12/2018/NĐ-CP sửa đổi bổ sung một số điều của Nghị định 01/2015/NĐ-CP, theo đó có 88 cửa khẩu đường bộ thuộc 21 tỉnh.

Theo Bộ Tài chính, phạm vi địa bàn hoạt động hải quan tại một số cửa khẩu đường bộ quy định tại Phụ lục ban hành kèm theo Nghị định 12/2018/NĐ-CP không phù hợp với thực tiễn gây khó khăn, vướng mắc, bất cập trong bố trí lực lượng, tổ chức thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát, kiểm soát hải quan: 15/88 cửa khẩu hiện đang được quy định là địa bàn bao gồm toàn bộ xã biên giới, chưa có ranh giới rõ ràng, một số cửa khẩu mặc dù đã được xác định ranh giới cụ thể nhưng quá trình thực thi có khó khăn, vướng mắc cần phải điều chỉnh phạm vi địa bàn mở rộng hoặc thu hẹp để đảm bảo phù hợp thực tiễn.

Hầu hết cửa khẩu đường bộ là địa bàn hoạt động hải quan được quy định tại Nghị định gắn với tên gọi của tỉnh, thành phố, quận, huyện, xã nhưng hiện nay không còn phù hợp do đã có quyết định của cấp có thẩm quyền về sáp nhập tỉnh, bỏ cấp huyện, thành phố; sáp nhập các xã.

Tên gọi của một số cửa khẩu đường bộ được quy định tại Nghị định có sự thay đổi theo Nghị quyết của Chính phủ và phê duyệt của UBND tỉnh được gọi là lối thông quan, đường chuyên dụng…

Tại dự thảo, Bộ Tài chính đề xuất sửa đổi phạm vi cụ thể địa bàn hoạt động hải quan tại khu vực cửa khẩu đường bộ, cửa khẩu biên giới đường thủy nội địa (Điều 3) của Nghị định theo hướng:

Về tên Điều 3 và Phụ lục ban hành kèm theo Nghị định: Bổ sung lối thông quan, đường chuyên dụng sau cụm từ cửa khẩu đường bộ, để đảm bảo phù hợp với các Nghị quyết của Chính phủ; thay thế Phụ lục ban hành kèm theo Nghị định (bãi bỏ Phụ lục ban hành kèm theo Nghị định 12/2018/NĐ-CP) sửa đổi, bổ sung theo hướng:

Phạm vi cụ thể địa bàn hoạt động hải quan tại khu vực cửa khẩu đường bộ, lối thông quan, đường chuyên dụng, cửa khẩu biên giới đường thủy nội địa được xác định rõ ranh giới địa bàn bằng mốc giới, tọa độ, chiều sâu, vị trí tiếp giáp, chiều dài, trái, phải... đảm bảo các cửa khẩu được quy định tại phụ lục Nghị định đều có ranh giới, phạm vi cụ thể gắn với tên gọi địa giới hành chính theo tên gọi của tỉnh, xã mới sau sắp xếp phù hợp với thực tiễn, tạo thuận lợi cho hoạt động kiểm tra, giám sát, kiểm soát về hải quan và hoạt động xuất, nhập khẩu (XNK).

Sửa đổi tên gọi cửa khẩu thành lối thông quan, đường chuyên dụng theo Nghị quyết của Chính phủ: Cửa khẩu Tân Thanh, Cốc Nam tại Lạng Sơn và cửa khẩu Bắc Phong Sinh tỉnh Quảng Ninh.

Đưa ra khỏi phạm vi địa bàn đối với một số Cửa khẩu phụ (đang là địa bàn hoạt động hải quan theo Phụ lục Nghị định) do không phát sinh hoạt động XNK, chưa được UBND tỉnh công bố cho phép hoạt động XNK, không bố trí cán bộ, công chức hải quan. Đồng thời bổ sung quy định thêm 01 khoản mới tại Điều 3 theo hướng mở: Đối với Cửa khẩu phụ chưa được xác định là địa bàn hoạt động hải quan theo quy định tại Nghị định này mà được UBND tỉnh biên giới cho phép hoạt động XNK, có đầy đủ cơ sở vật chất, lực lượng chuyên ngành tại cửa khẩu, sau khi UBND tỉnh trao đổi thống nhất với Bộ Tài chính và các Bộ, ngành liên quan thì Cục Hải quan có trách nhiệm bố trí cán bộ, công chức thực hiện thủ tục hải quan, kiểm tra, giám sát và kiểm soát theo quy định của Luật Hải quan (Quy định này phù hợp với Điều 4, Điều 12 Nghị định số 34/2023/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định số 112/2014/NĐ-CP). Đối với các cửa khẩu phụ này Bộ Tài chính sẽ có trách nhiệm tổng kết, đánh giá và phối hợp với Bộ ngành liên quan, UBND tỉnh sở tại đề xuất bổ sung vào địa bàn hoạt động hải quan khi sửa đổi Nghị định. (Điều 3 trách nhiệm thi hành quy định: trường hợp cần sửa đổi, bổ sung cửa khẩu đường bộ Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Bộ Quốc phòng, Bộ Công thương và UBND tỉnh, thành phố sở tại xem xét trình Chính phủ".

Phạm vi địa bàn hoạt động hải quan tại các khu vực ngoài cửa khẩu

Theo Bộ Tài chính, phạm vi cụ thể địa bàn hoạt động hải quan tại các khu vực ngoài cửa khẩu là địa điểm cơ quan hải quan làm thủ tục hải quan hoặc giám sát hải quan hoặc kiểm soát hải quan hoặc kiểm tra thực tế hàng hóa theo quy định của pháp luật về hải quan đang được quy định tại Điều 8 Nghị định số 01/2015/NĐ-CP, đã được sửa đổi bổ sung tại Nghị định 12/2018/NĐ-CP.

Thực tiễn thực hiện phát sinh một số khu vực, địa điểm cơ quan hải quan đang thực hiện hoạt động kiểm tra, giám sát, kiểm soát hải quan…theo quy định của pháp luật nhưng chưa được quy định là địa bàn hoạt động hải quan theo nghị định hiện hành; một số văn bản pháp luật mới được ban hành hoặc sửa đổi bổ sung quy định về các khu vực có các Doanh nghiệp XNK được ưu đãi về thủ tục hải quan, thuế XNK… phát sinh thủ tục hải quan, kiểm tra, giám sát, kiểm soát của hải quan nhưng chưa được quy định là địa bàn hoạt động hải quan gây khó khăn, vướng mắc trong việc thực hiện kiểm tra, giám sát và kiểm soát hải quan.

Căn cứ khoản 11 Điều 4 Luật Hải quan "kiểm soát hải quan" bao gồm các hoạt động điều tra, xác minh hoặc biên pháp nghiệp vụ khác do cơ quan hải quan áp dụng để phòng chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới và các hành vi vi phạm pháp luật hải quan khác; thực hiện chủ trương Đảng, ngành Hải quan sẽ phải cắt giảm 30% thủ tục tại khâu thông quan, "chuyển tiền kiểm sang hậu kiểm" tăng cường kiểm tra sau thông quan, kiểm soát hải quan để phòng chống buôn lậu, tránh thất thu thuế… trong đó đối với loại hình hàng hóa máy móc, thiết bị, nguyên liệu, vật tư nhập khẩu để gia công, sản xuất hàng hóa xuất khẩu đang lưu giữ tại các cơ sở sản xuất của tổ chức, cá nhân phải chịu sự kiểm tra, giám sát, kiểm soát của cơ quan hải quan thông qua các hoạt động kiểm tra sau thông quan, hoạt động kiểm soát hải quan để đảm bảo sử dụng đúng mục đích, phòng, chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới. Tuy nhiên, nghị định hiện hành chưa quy định trụ sở, nơi lưu giữ, kho hàng (khoản 5 Điều 8) là khu vực được thực hiện các hoạt động kiểm soát hải quan gây khó khăn trong việc chủ động ngăn ngừa, phát hiện, xử lý vi phạm trong điều kiện tăng cường "hậu kiểm".

Tại dự thảo, Bộ Tài chính đề xuất kế thừa quy định tại Điều 8 Nghị định 01/2015/NĐ-CP đã được sửa đổi bổ sung tại Nghị định 12/2018/NĐ-CP; đồng thời bổ sung phạm vi địa bàn hoạt động hải quan ngoài khu vực cửa khẩu (quy định tại Điều 8), cụ thể: Khu công nghệ cao, khu công nghệ số tập trung, khu kinh tế, Trung tâm tài chính Quốc tế; trụ sở, kho hàng của doanh nghiệp gia công, sản xuất, xuất khẩu (khoản 2) kho hàng không kéo dài, bãi ngoại quan (khoản 3); Bổ sung khi tiến hành kiểm soát hải quan sau cụm từ kiểm tra sau thông quan (khoản 5) cơ sở gia công hàng hóa xuất khẩu (khoản 8); địa điểm tập kết, kiểm tra, giám sát hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu theo quyết định của Cục trưởng Cục Hải quan (khoản 9).

Bộ Tài chính đang lấy ý kiến góp ý dự thảo này trên Cổng Thông tin điện tử của Bộ./.