Đề xuất tăng mức xử phạt trước loạt quảng cáo sữa giả, thuốc giả
Đại biểu Trần Khánh Thu cho rằng cần quy định rõ hơn về cơ chế xử lý trách nhiệm liên đới và bồi thường với các hoạt động quảng cáo sai của người chuyển tải quảng cáo, nhất là những người nổi tiếng.
Sáng 10/5, thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo, nhiều đạo biểu Quốc hội đã lên tiếng trước thực trạng nhiều người nổi tiếng, có ảnh hưởng quảng cáo sản phẩm sai sự thật trong thời gian qua.
Người nổi tiếng phải bồi thường nếu quảng cáo sai sự thật
Tham gia đóng góp ý kiến, Đại biểu Trần Khánh Thu (Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình) đề nghị ban soạn thảo xem xét có chế tài xử lý nghiêm đối với các trang điện tử đăng tải quảng cáo sai sự thật, không đúng theo công dụng nội dung sản phẩm, dẫn đến gây thiệt hại cho người tiêu dùng.
Đại biểu Thu nêu thực trạng, các vụ sữa giả, thực phẩm chức năng giả bị phát hiện thời gian qua cho thấy sự lỏng lẻo trong khâu quản lý quảng cao và chất lượng sản phẩm. Theo đó, các công ty này đều có các giấy tờ kiểm định, kiểm nghiệm, công bố sản phẩm. Nhưng thực tế các sản phẩm được sản xuất qua điều tra, kiểm định của cơ quan công an lại được xác định là hàng giả.
“Vậy việc yêu cầu người quảng cáo, nhất là các ca sĩ, nghệ sĩ, diễn viên có trách nhiệm kiểm tra tài liệu liên quan đến sản phẩm, hàng hóa có thực sự khả thi,” Đại biểu Trần Khánh Thu đặt vấn đề.

Đại biểu Trần Khánh Thu (Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình). Ảnh: Quốc hội
Bà cũng chỉ ra rằng việc người nổi tiếng thông báo trước đến người tiếp nhận quảng cáo về việc mình thực hiện hoạt động quảng cáo sẽ được thực hiện như thế nào. “Phải chăng là viết lên Facebook, đăng lên Tiktok, Youtube nói rằng tôi chuẩn bị quảng cáo cho nhãn hàng này, sản phẩm kia, mời bà con chuẩn bị theo dõi,” nữ đại biểu tỉnh Thái Bình nói, đồng thời đề nghị sửa đổi, bổ sung các nội dung này để đảm bảo tính khả thi.
Đại biểu Trần Khánh Thu cho rằng cần quy định rõ hơn về cơ chế xử lý trách nhiệm liên đới và bồi thường với các hoạt động quảng cáo sai của người chuyển tải quảng cáo, nhất là những người nổi tiếng. “Nếu người nổi tiếng đã thực hiện đầy đủ các biện pháp thẩm định hợp lý, dựa trên giấy tờ, hồ sơ pháp lý do doanh nghiệp cung cấp, thì thông thường họ không bị xem là cố tình quảng cáo gian dối, mà chủ doanh nghiệp, sản xuất sẽ chịu trách nhiệm chính,” bà nhấn mạnh.
Nêu dẫn chứng tại Mỹ, đại biểu cho biết Ủy ban Thương mại Liên bang của nước này yêu cầu người nổi tiếng phải tiết lộ rõ ràng mối quan hệ tài chính với thương hiệu khi quảng cáo sản phẩm; quảng cáo phải trung thực, không gây hiểu lầm về hiệu quả hoặc tính năng của sản phẩm.
Trong khi đó, Hàn Quốc cấm các hoạt động quảng cáo trá hình trên mạng xã hội. Nếu vi phạm có thể bị phạt tối đa 2% doanh thu quảng cáo hoặc tối đa 500 triệu Won (tương đương 8,7 tỷ đồng). Nước này cũng cấm nghệ sĩ làm gương mặt đại diện cho các hãng rượu để hạn chế ảnh hưởng tiêu cực đến giới trẻ.
Tăng mức phạt vi phạm quảng cáo để đảm bảo tính răn đe

Đại biểu Huỳnh Thị Phúc (Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu). Ảnh: Quốc hội
Đại biểu Huỳnh Thị Phúc (Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) cho biết tình trạng quảng cáo thực phẩm chức năng sai sự thật, các mặt hàng tiêu dùng xã hội từ xa xỉ đến thiết yếu, thậm chí là những sản phẩm phục vụ bữa ăn hàng ngày, không chỉ là vấn đề được xã hội quan tâm mà ít nhất 2 lần được thể hiện trong các phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại Quốc hội khóa XV.
Đại biểu Phúc kiến nghị, trong dự thảo luật lần này, cùng với quy định về trách nhiệm của tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ quảng cáo, phát hành quảng cảo, người truyền tải sản phẩm quảng cáo là những người có ảnh hưởng, cần phải tăng cường xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quảng cáo.
“Do đó, Chính phủ cần sớm sửa đổi Nghị định về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực quảng cáo, nâng cao mức phạt để đảm bảo tính răn đe, góp phần bảo vệ sức khỏe tính mạng, tài sản và quyền lợi của người tiêu dùng; tạo ra môi trường quảng cáo lành mạnh, và bình đẳng. Đồng thời, cần rà soát, bổ sung các quy định về đạo đức, trách nhiệm nghề nghiệp, trách nhiệm pháp lý của đối tượng này, nhất là người có ảnh hưởng,” Đại biểu Huỳnh Thị Phúc đề xuất.

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp). Ảnh: Quốc hội
Đồng quan điểm, Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp) nhấn mạnh nghĩa vụ của người chuyển tải quảng cáo rất quan trọng, đặc biệt là người có ảnh hưởng. Đại biểu cho biết, thời gian qua, có những người quảng cáo phản cảm. Vậy nên cần quy trách nhiệm của chủ thể quảng cáo và người chuyển tải sản phẩm quảng cáo.
“Tôi rất đồng tình tăng mức xử phạt hành chính với người chuyển tải sản phẩm quảng cáo, đặc biệt là với người có ảnh hưởng, người nổi tiếng. Bởi người tiêu dùng xem, nghe thì rất tin tưởng người nổi tiếng. Chính vì thế, chủ thể quảng cáo mới thuê người nổi tiếng, người có uy tín quảng cáo sản phẩm. Người nổi tiếng nói đúng thì được, nói sai thì có khi người tiêu dùng vẫn tin họ nói đúng,” đại biểu Phạm Văn Hòa cho hay.
Trước đó, giải trình trước Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo đã chỉnh lý các quy định về xử lý vi phạm trong hoạt động quảng cáo, tạo cơ sở pháp lý cho việc xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi vi phạm pháp luật quảng cáo.
Theo Điều 11 về xử lý vi phạm trong hoạt động quảng cáo, dự thảo Luật quy định:
1. Cá nhân, pháp nhân, tổ chức khác có hành vi vi phạm quy định của Luật này và các quy định khác của pháp luật có liên quan thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật.
2. Cơ quan quản lý Nhà nước về hoạt động quảng cáo phải chịu trách nhiệm về quyết định xử lý của mình; trường hợp quyết định sai, gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật.
3. Chính phủ quy định cụ thể về hành vi, hình thức và mức xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động quảng cáo