Đề xuất vay vốn Trung Quốc làm đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng

Chính phủ đề xuất huy động vốn vay nước ngoài, bao gồm từ Trung Quốc, để làm đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng. Ảnh minh họa: Minh Hoàng

Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) Trần Hồng Minh đã báo cáo tóm tắt tờ trình phê duyệt chủ trương đầu tư dự án tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, TTXVN đưa tin.

Theo Tờ trình của Chính phủ, dự án nhằm xây dựng tuyến đường sắt hiện đại, đáp ứng nhu cầu vận tải nội địa và quốc tế giữa Việt Nam - Trung Quốc, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo kết nối đường sắt trong nước và quốc tế, gắn với quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường.

Tuyến bắt đầu từ ga Lào Cai mới (kết nối với ga Hà Khẩu Bắc, Trung Quốc) và kết thúc tại khu bến Lạch Huyện, đi qua 9 tỉnh, thành phố. Tuyến chính dài khoảng 390,9 km, 3 tuyến nhánh dài khoảng 27,9km. Tổng mức đầu tư sơ bộ khoảng 203.231 tỉ đồng, tương ứng khoảng 8,369 tỉ đô la Mỹ.

Để đảm bảo linh hoạt trong sử dụng vốn, dự án dự kiến huy động từ ngân sách Nhà nước (trung ương, địa phương), nguồn vốn trong nước, vốn nước ngoài (vay Chính phủ Trung Quốc) và các nguồn hợp pháp khác. Báo cáo nghiên cứu khả thi dự kiến lập từ năm 2025, phấn đấu hoàn thành cơ bản vào năm 2030.

Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Trần Hồng Minh trình bày tờ trình tại cuộc họp chiều 10-2. Ảnh: Media Quốc hội

Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết Ủy ban thống nhất về sự cần thiết đầu tư dự án, đồng thời đề nghị Chính phủ làm rõ tính phù hợp với quy hoạch sử dụng đất quốc gia và việc phân bổ đất trong quy hoạch các địa phương có dự án đi qua.

Chính phủ đề xuất 18 ga (3 ga lập tàu, 15 ga hỗn hợp) và 13 trạm tác nghiệp kỹ thuật dọc tuyến. Một số ý kiến đề nghị mở rộng ga Lào Cai, Bảo Thắng và bố trí ga Yên Viên phù hợp với quy hoạch địa phương.

Ủy ban Kinh tế nhận định dự án có quy mô lớn, với nhu cầu vốn khoảng 128 tỉ đồng giai đoạn 2021 - 2025, 177.282 tỉ đồng giai đoạn 2026 - 2030 và 25.821 tỉ đồng giai đoạn 2031 - 2035.

Chính phủ đề xuất huy động vốn trong nước, vốn nước ngoài và các nguồn hợp pháp khác, đồng thời áp dụng cơ chế đặc thù như miễn thẩm định cân đối vốn, cho phép Thủ tướng quyết định phát hành trái phiếu, huy động ODA, vốn vay ưu đãi và sử dụng nguồn tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách trung ương.

Các cơ chế này đã được Quốc hội xem xét và có cơ sở thực tiễn. Dẫu vậy, cơ quan thẩm tra đề nghị đảm bảo cân đối vĩ mô và an toàn nợ công trong quá trình triển khai.

Chính phủ đề xuất áp dụng 15 chính sách đặc thù để triển khai dự án và Ủy ban Kinh tế cơ bản nhất trí.

Tuy nhiên, về chính sách 19 liên quan đến miễn, giảm trách nhiệm cho cán bộ tham gia dự án, Ủy ban Kinh tế cho rằng phạm vi, mức độ và quy trình áp dụng chưa rõ ràng, có thể tạo tiền lệ không công bằng. Hiện tại đã có chính sách bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm, do đó cần cân nhắc kỹ và báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét.

Qua thảo luận, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất trình Quốc hội xem xét, quyết định chủ trương đầu tư dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng tại Kỳ họp bất thường lần thứ 9 sắp tới, để thực hiện chủ trương, tạo bước đột phá trong phát triển hạ tầng giao thông, đáp ứng nhu cầu vận tải.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết cần thiết đầu tư tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, phù hợp với nghị quyết của Trung ương và Bộ Chính trị, kết nối các đô thị, khu công nghiệp lớn, hoàn thiện mạng lưới giao thông.

Về hướng tuyến, Bộ GTVT cần đảm bảo kết nối với đường sắt quốc gia, đường sắt đô thị, hạn chế đi qua khu dân cư và đất rừng, nghiên cứu kỹ phương án thu hồi đất, bồi thường, tái định cư. Các công trình ga cần tính toán phù hợp tốc độ tàu, tập trung hàng hóa, hành khách để tiết kiệm chi phí và đảm bảo kết nối hạ tầng khu vực.

Gia Nghi