DeepSeek: Từ báu vật quốc gia đến cảnh 'chim lồng, cá chậu'

DeepSeek, một startup AI đang nổi lên nhanh chóng tại Trung Quốc, được báo cáo đã yêu cầu các nhân viên chủ chốt nộp lại hộ chiếu nhằm ngăn chặn rủi ro rò rỉ thông tin nhạy cảm.

Đầu năm nay, DeepSeek đã gây chú ý khi nổi lên như một đối thủ cạnh tranh tiềm năng với các công ty AI hàng đầu phương Tây như OpenAI và Google DeepMind.

Startup này đã phát hành một mô hình AI hiệu năng cao, tiết kiệm chi phí với các tính năng nổi bật như chatbot, tạo nội dung và nhiều công cụ AI khác.

Sự thành công vượt bậc của mô hình này đã giúp DeepSeek nhanh chóng chiếm vị trí số một trên các cửa hàng ứng dụng lớn, đưa công ty trở thành cái tên được chú ý trên bản đồ AI toàn cầu.

Tại Trung Quốc, thành tựu này còn giúp DeepSeek được xem như một “báu vật quốc gia”.

DeepSeek được coi là "báu vật quốc gia" tại Trung Quốc. Ảnh: Bloomberg

Tuy nhiên, theo các nguồn tin giấu tên từ The Information, chính sự phát triển vượt bậc này đã dẫn đến các biện pháp kiểm soát chặt chẽ hơn.

Các nhân viên chủ chốt của DeepSeek bị yêu cầu nộp lại hộ chiếu để ngăn chặn rò rỉ “thông tin nội bộ có thể cấu thành bí mật thương mại hoặc thậm chí bí mật nhà nước”.

Động thái này phản ánh sự quan tâm đặc biệt của chính phủ Trung Quốc trong việc bảo vệ các tài sản công nghệ chiến lược giữa lúc cạnh tranh AI toàn cầu ngày càng khốc liệt.

Quốc tế lo ngại về bảo mật dữ liệu

Khi ứng dụng của DeepSeek trở nên phổ biến trên toàn thế giới, các mối quan ngại về an ninh dữ liệu và ảnh hưởng của chính phủ Trung Quốc bắt đầu nổi lên.

Các chuyên gia và nhà hoạch định chính sách đặt câu hỏi liệu dữ liệu người dùng từ mô hình AI này có thể bị chính quyền Trung Quốc truy cập hay không.

Mỹ, Liên minh Châu Âu và Ấn Độ đã đồng loạt bày tỏ lo ngại về mối liên hệ giữa DeepSeek và Trung Quốc.

Cụ thể, Washington đã áp đặt các hạn chế đối với các công ty AI Trung Quốc, viện dẫn rủi ro an ninh quốc gia. Trong khi đó, Liên minh Châu Âu đang xem xét các biện pháp quy định đối với các dịch vụ AI xử lý dữ liệu nhạy cảm.

Ấn Độ mới đây cũng thông báo tiến hành rà soát các chính sách liên quan đến các ứng dụng AI nước ngoài hoạt động trong nước. Những diễn biến này cho thấy sự cảnh giác ngày càng tăng của cộng đồng quốc tế đối với các công ty công nghệ Trung Quốc, đặc biệt trong lĩnh vực AI.

Sức ép cạnh tranh trong nước

Không chỉ đối mặt với áp lực quốc tế, DeepSeek còn phải cạnh tranh gay gắt ngay tại sân nhà. Tuần trước, tập đoàn công nghệ khổng lồ Baidu của Trung Quốc đã công bố mô hình AI suy luận mới có tên X1, được đánh giá có hiệu suất tương đương với mô hình của DeepSeek nhưng với chi phí thấp hơn.

Cùng với mô hình nền tảng Ernie 4.5, Baidu đã tích hợp các công nghệ này vào chatbot Ernie Bot và cung cấp miễn phí cho người dùng, sớm hơn hai tuần so với kế hoạch ban đầu.

Trước đây, người dùng phải trả phí đăng ký hàng tháng để truy cập các mô hình AI mới nhất của Baidu.

Trong một thông báo trên WeChat, Baidu cho biết họ dự kiến sẽ mở mã nguồn các mô hình AI Ernie từ ngày 30/6, một động thái nhằm tăng sức cạnh tranh.

Là một trong những công ty tiên phong tại Trung Quốc triển khai nền tảng AI tạo sinh từ năm 2023, Baidu hiện đang chịu áp lực lớn từ các đối thủ trong nước như ByteDance (chủ sở hữu TikTok) và Moonshot AI, vốn đã thu hút đông đảo người dùng với các chatbot của mình.

Sự xuất hiện của DeepSeek từ tháng 1 vừa qua, với mô hình AI có hiệu suất ngang ngửa ChatGPT nhưng chi phí thấp hơn nhiều, đã làm thay đổi cục diện cạnh tranh tại Trung Quốc.

Các nhà phân tích nhận định rằng chiến lược giá rẻ và mã nguồn mở của DeepSeek đang buộc các công ty AI hàng đầu như Baidu phải điều chỉnh chiến lược, bao gồm giảm giá và đẩy nhanh tiến độ phát hành sản phẩm để giữ vững thị phần.

Thế Vinh