Đến Huế thăm làng hoa giấy Thanh Tiên những ngày cận Tết

“Xanh xanh, đỏ đỏ, vàng vàng/Cứ đến tháng Chạp cả làng làm hoa” là câu ca dao nổi tiếng về ngôi làng hoa giấy Thanh Tiên nằm ở hạ lưu dòng sông Hương, thuộc xã Phú Mậu, huyện Phú Vang, Thành phố Huế.

Hoa được làm thủ công từ giấy màu, tre và bột màu tự nhiên. Các nguyên liệu này đều thân thiện với môi trường.

Hoa giấy Thanh Tiên hấp dẫn khách du lịch bởi sự tồn tại từ lâu đời, là một nét văn hóa truyền thống trong đời sống tâm linh của người dân xứ Huế. Ưu điểm của hoa giấy Thanh Tiên là phong phú về màu sắc, hình thức đẹp, để được lâu, vừa tiết kiệm vừa thể hiện sự trang nghiêm, thành kính. Thời xưa, hoa giấy được đặt ở những nơi thờ tự trong nhà, các miếu, trang bà, am, bàn thờ ông địa, táo quân, thần bếp và chỉ thay một lần trong năm vào dịp Tết Nguyên đán. Vì vậy, thời gian sản xuất chính thức của nghề thủ công này chủ yếu vào tháng Chạp.

Người dân làng Thanh Tiên sử dụng những nguyên liệu sẵn có ở địa phương như cây lùng, cây tre kết hợp với trí tưởng tượng và bàn tay khéo léo để mô phỏng các loài hoa như hoa lan, hoa huệ, hoa cúc đơn, cúc kép, tường vi, dã quỳ.

Trong đó, nổi tiếng nhất là hoa sen, loài hoa được coi là quốc hoa của Việt Nam. Hoa sen giấy Thanh Tiên xuất hiện trong các lễ hội lớn như Festival Huế, lễ hội áo dài, các chương trình giao lưu văn hóa nghệ thuật, được trưng bày ở Đại Nội Huế và Nhà lưu niệm Nguyễn Chí Diểu, làng Thanh Tiên, phường Dương Nỗ, quận Thuận Hóa, TP Huế.

Những nghệ nhân trong làng kể rằng, ai ở Thanh Tiên cũng biết làm hoa giấy, từ khi là những đứa trẻ ngồi chơi trong lòng ông bà, đôi bàn tay nhỏ tập gấp những cánh hoa xinh. Nhưng hiện nay chỉ còn một số gia đình giữ nghề, trong đó có 3 cơ sở vừa sản xuất vừa duy trì hoạt động trải nghiệm làm hoa dành cho du khách.

Cơ sở của nghệ nhân Nguyễn Hóa nằm trong số đó. Ngoài vợ chồng ông, 3 người con trai cũng đều là những người thợ lành nghề; trong đó có anh con trai lớn Nguyễn Hiếu cũng là một nghệ nhân đã có gần 20 năm trong nghề làm hoa giấy, đặc biệt là hoa sen. Anh Hiếu cho biết, với sự dịch chuyển của thời gian, hoa giấy không còn đơn thuần phục vụ cho việc thờ cúng tại những không gian nhất định mang tính truyền thống mà được khách hàng ưa chuộng để trang trí trong không gian gia đình, hàng quán. Chính vì vậy, nghề làm hoa giấy có thêm cơ hội phát triển, không chỉ sản xuất mạnh trong dịp tết cổ truyền mà còn được làm quanh năm.

Làng nghề hoa giấy Thanh Tiên trong dịp Tết không chỉ góp phần lưu giữ nét đẹp văn hóa truyền thống mà còn tạo thêm thu nhập cho người dân địa phương, đồng thời là nơi để mọi người cảm nhận không khí Tết cổ truyền thật gần gũi và ý nghĩa.

Những ngày cận Tết, hoa từ làng Thanh Tiên đi đò qua Chợ Bao Vinh để bán.

Hoa giấy Thanh Tiên thường bán kèm với tượng ông Táo ở các chợ quê. Người dân sẽ mua về để thay trên bàn thờ ông Công ông Táo.

CTV Lê Huy Hoàng Hải/VOV.VN