Đến Lý Sơn chiêm ngưỡng đôi ngọc cốt cá voi hơn 200 năm tuổi lớn nhất Đông Nam Á

Sau hơn 200 năm được người dân Lý Sơn cất giữ cẩn thận bên trong gian thờ ở lăng Tân (thôn Đông, An Vĩnh), năm 2021 theo nguyện vọng của nhân dân, chính quyền huyện Lý Sơn đã phục dựng lại hài cốt đôi cá voi (hay còn gọi là cá Ông) để trưng bày.

Dự án phục dựng 2 bộ xương cá Ông lăng Tân có tổng vốn đầu tư trên 14 tỷ đồng, bao gồm nhà trưng bày. Hai bộ xương cá Ông được phong tước Đồng Đình Đại Vương và Đức Ngư nhị vị tôn thần. Chiều dài mỗi bộ xương lần lượt 18m và 22m, cao gần 4m.

Người dân Lý Sơn cho biết, việc phục dựng bộ ngọc cốt đôi cá Ông lớn nhất Đông Nam Á là niềm vui rất lớn, vì không chỉ thể hiện sự tôn kính thần Nam Hải mà còn biểu tượng thiêng liêng trong đời sống tinh thần người dân quê hương Hải đội Hoàng Sa.

Do bộ ngọc cốt được cất giữ trong các hòm đơn sơ và trải qua thời gian trăm năm nên phần lớn bị hư hỏng, để phục dựng các chuyên gia phải sử dụng thêm những thanh sắt cố định, sau đó lắp ghép từng đoạn xương lại.

Mỗi bộ ngọc cốt cá Ông có tới hơn 50 đốt xương sống, đường kính đốt sống trên 40cm; 28 xương sườn, mỗi xương sườn dài gần 10m; xương đầu dài 4m; xương ngà dài 4,7m. Để phục dựng hai bộ ngọc cốt cá Ông, hơn chục kỹ thuật viên cùng các chuyên gia cần mẫn hơn 2 tháng thi công khung đỡ, xử lý xương mục, sơn phủ bóng phần xương.

Theo các bậc cao niên ở đảo Lý Sơn, bộ ngọc cốt Đồng Đình Đại Vương đã được thờ cúng tại lăng Tân qua nhiều đời. Ngay cả những người cao tuổi nhất trên đảo cũng không biết chính xác cá Ông đã "lụy" vào bờ từ khi nào. Nhưng tích lưu truyền lại thì "cụ" dạt vào bờ vào buổi sáng nhưng người dân đưa cụ lên bờ chôn cất không được, sau lễ cúng thì đến giữa ngọ việc di chuyển trở nên dễ dàng.

Do nhiều phần xương bị hư hỏng nên để phục dựng, các chuyên gia phục dựng phải dùng phương pháp nhựa hóa một số phần xương mục và tôn tạo phần đầu cá bằng nhựa composite.

Theo các chuyên gia, đến thời điểm hiện tại đây là bộ xương cá voi khủng còn tương nguyên vẹn được bảo quản tốt nhất.

Những đốt xương cá Ông được lớp lớp thế hệ người dân Lý Sơn bảo quản tồn tại qua chiều dài hơn 200 năm lịch sử. Với người dân nơi xứ đảo, cá Ông là biểu tượng của một vị thần luôn giúp đỡ ngư phủ khi hoạn nạn trên biển.

Chủ tịch UBND huyện Lý Sơn Phạm Thị Hương cho biết, từ khi bộ xương cá voi được phục dựng đã giúp đảo ngọc có thêm một địa chỉ du lịch mới. Từ khi đưa vào hoạt động đón khách tham quan, lăng Tân đón khoảng 200 nghìn lượt khách.

Lê Đức