Dệt may Việt Nam phục hồi xuất khẩu ấn tượng nhờ chủ động nguyên liệu

Trong 2 ngày 16 - 17/12 tại Hà Nội, diễn ra Đại hội Hiệp hội Dệt may Việt Nam (VITAS) nhiệm kỳ VII và tổng kết, đánh giá các hoạt động của ngành trong năm 2025 nói riêng và trong nhiệm kỳ VI (2020 - 2025) nói chung; chỉ ra các công việc và giải pháp cần thiết mà doanh nghiệp hội viên và VITAS cần tập trung thực hiện trong chiến lược phát triển của ngành giai đoạn 2025 - 2030.

Toàn cảnh Đại hội và lễ tổng kết. Ảnh: Khắc Kiên

Thay đổi để thích ứng

Tại Đại hội nhiệm kỳ VII (2025 - 2030), VITAS đã thông qua tuyên bố và nghị quyết của đại hội, đồng thời thực hiện bầu ban chấp hành nhiệm kỳ mới. Theo đó, ông Vũ Đức Giang tiếp tục giữ chức Chủ tịch.

Ông Vũ Đức Giang khẳng định, nhờ sự chủ động, linh hoạt của cộng đồng doanh nghiệp và vai trò kết nối hiệu quả của VITAS, ngành dệt may Việt Nam vẫn duy trì đà tăng trưởng và giữ vững vị thế trong Top 3 cường quốc xuất khẩu dệt may thế giới.

Ông Vũ Đức Giang tiếp tục giữ chức Chủ tịch VITAS nhiệm kỳ VII (2025 - 2030). Ảnh: Khắc Kiên

Năm 2025 kim ngạch xuất khẩu ước đạt 46 tỷ USD, tăng 5,6% so với năm 2024. Xuất siêu ước đạt 21 tỷ USD, khẳng định vai trò trụ cột trong cán cân thương mại quốc gia. Đặc biệt, tỷ lệ giá trị nội địa tăng thêm đạt khoảng 52%, cho thấy bước tiến lớn trong việc chủ động nguồn cung nguyên phụ liệu. Điều này góp phần vào thành tích trên của ngành có vai trò rất quan trọng của VITAS.

Vị Chủ tịch cho hay, năm 2025 dệt may Việt Nam đối diện với nhiều thách thức từ xung đột về quan hệ chính trị từ các nước lớp, áp lực từ vấn đề thuế quan, đặc biệt là từ sự thay đổi trong các thức mua hàng từ các nước. Sự thay đổi này khiến ngành đã phải định hình lại trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Nhưng điều quan trọng nhất là sự thay đổi từ các chiến lược quan hệ chính trị, cách mua hàng… buộc doanh nghiệp dệt may phải có các giải pháp thúc đẩy khả năng, cách bán hàng khác nhau…

May 10 chiếm lĩnh thị phần trong nước và xuất khẩu. Ảnh: Khắc Kiên

"Các doanh nghiệp dệt may Việt Nam phải hướng đến mô hình các doanh nghiệp đa quốc gia. Điều này là áp lực lớn nhưng cũng là cơ hội để thúc đẩy doanh nghiệp đầu tư ra các nước và thực tế đã có một số doanh nghiệp dệt may Việt Nam đã bắt đầu đầu tư ra nước ngoài" - ông Vũ Đức Giang nhấn mạnh.

Một bối cảnh tác động đáng kể đến ngành là xu hướng mạnh mẽ của công nghệ robot hóa, AI hóa và các doanh nghiệp dệt may cũng phải nhanh chóng thích ứng, qua đó đồng thời mang lại cơ hội để các doanh nghiệp thúc đẩy đầu tư vào hệ thống, phát triển năng lực. Bên cạnh đó, phát triển bền vững rồi xanh hóa ngành, thời trang theo hướng bền vững… vẫn là những thách thức mà ngành phải tiếp tục thay đổi để thích ứng phù hợp với xu thế, cách mua hàng toàn cầu.

Tập trung vào 3 trụ cột

Ông Trương Văn Cẩm - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký VITAS cho hay, năm 2025, ngành dệt may vẫn xuất khẩu đến 138 thị trường toàn cầu. Những thị trường trọng yếu nhất vẫn là Mỹ, châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc, thị trường khối ASEAN và Trung Quốc. Đồng thời, bắt đầu từng bước xuất khẩu sâu vào khối cái nước trong khối Cộng đồng các Quốc gia Độc lập (SNG), các thị trường châu Phi, Trung Đông cũng bắt đầu ghi nhận lượng tương đối lớn hàng dệt may xuất khẩu của Việt Nam.

Ông Trương Văn Cẩm - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký VITAS chía sẻ tại sự kiện. Ảnh: Khắc Kiên

TS Cấn Văn Lực - Chuyên gia kinh tế cho rằng, năm 2026 ngành dệt may sẽ đối mặt với sự bất định từ các chính sách thương mại mới (đặc biệt là các rào cản kỹ thuật và thuế quan từ Mỹ và EU). Tuy nhiên, ông đánh giá kinh tế Việt Nam vẫn có nền tảng ổn định để hỗ trợ xuất khẩu.

Ông cũng cảnh báo về áp lực chi phí logistics và chi phí tuân thủ các chuẩn mực xanh đang tăng cao, khuyên cáo doanh nghiệp cần chủ động trong việc quản trị rủi ro tài chính, sử dụng đòn bẩy tài chính ở mức vừa phải và tập trung vào sức khỏe tài chính dài hạn thay vì chạy theo tăng trưởng nóng. "Việc chuyển đổi số và ứng dụng khoa học công nghệ là yếu tố then chốt để tăng năng suất lao động, giúp ngành dệt may thoát khỏi bẫy giá rẻ và tiến lên phân khúc giá trị cao hơn trong chuỗi cung ứng" - TS Cấn Văn Lực chỉ ra.

Dệt may Việt Nam sẽ chuyển đổi để thích ứng và phát triển bền vững. Ảnh: Khắc Kiên

Để phát triển, VITAS kiên trì kiến nghị với Quốc hội, Chính phủ và các bộ, ngành để tháo gỡ kịp thời các nút thắt về thủ tục hành chính, Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Chất lượng kinh phí công đoàn, thủ tục xuất nhập khẩu tại chỗ và chính sách thuế, tín dụng góp phần cải thiện môi trường kinh doanh và tạo động lực cho doanh nghiệp phục hồi, phát triển. Đồng thời, hợp tác cùng nhiều hiệp hội ngành hàng kiến nghị sửa đổi, bổ sung các luật, nghị định, thông tư liên quan hoạt động sản xuất kinh doanh và xuất nhập khẩu nói chung của toàn ngành kinh tế Việt Nam.

Bước sang Nhiệm kỳ VII (2025 – 2030), với định hướng phát triển bền vững, kinh tế tuần hoàn, VITAS đặt mục tiêu kim ngạch xuất khẩu đạt 64,5 tỷ USD vào năm 2030, tốc độ tăng trưởng bình quân 6,5 – 7%/năm. Phát triển thị trường nội địa đạt quy mô 8 - 9 tỷ USD. Trọng tâm chiến lược là "Xanh hóa - Số hóa", tăng tỷ lệ nội địa hóa lên trên 60% và xây dựng thương hiệu thời trang Việt Nam lớn mạnh.

Trong chiến lược phát triển, VITAS sẽ tập trung vào 3 trụ cột chính là: đa dạng hóa xuất khẩu, đa dạng hóa thị trường đa dạng hóa đối tác khách hàng và xuất khẩu đa dạng hóa mặt hàng; thúc đẩy giải pháp công nghệ tự động hóa và phần mềm quản lý AI để quản lý tăng cường năng lực thúc đẩy năng lực, minh bạch phản ứng kịp thời, quản lý được chi phí sản xuất; xây dựng liên kết chuỗi trong hệ thống của hiệp hội và chia sẻ, học hỏi các mô hình quản lý hiệu quả. Các trụ cột này sẽ tạo động lực bước đi cho chiến lược phát triển bền vững của ngành Dệt may Việt Nam.

Khắc Kiên