Đi qua giông bão

Minh họa/INT

Năm 2023, thế giới quay cuồng giữa các biến động đến từ căng thẳng địa chính trị, lạm phát, suy giảm kinh tế, biến đổi khí hậu..., nhưng nhiều chuyên gia cho rằng thế giới đã “hạ cánh” tương đối nhẹ nhàng trong năm vừa qua. Vì thế, nhân loại có thể đặt hy vọng vào năm 2024 với những chuyển biến tích cực hơn. Những lĩnh vực được kỳ vọng lớn nhất là sức khỏe, khoa học và công nghệ.

Năm 2023, nhiều phương pháp chữa bệnh mang tính đột phá như liệu pháp chỉnh sửa gen dựa trên CRISPR, trí tuệ nhân tạo (AI) phát hiện sớm ung thư tuyến tụy... đã được phê duyệt.

Kết quả này sẽ mở đường cho các nghiên cứu mới về biện pháp chữa bệnh, công nghệ điều chế thuốc dành cho các bệnh “nan y” trong năm 2024. Đặc biệt, AI tiếp tục là mối quan tâm hàng đầu trong lĩnh vực công nghệ. Nhiều sản phẩm đột phá sẽ được ra mắt trong năm 2024 như GPT-5...

Ở lĩnh vực khoa học, năm nay, con người sẽ có nhiều bước tiến lớn về nghiên cứu ngoài không gian. Mới nhất là sự kiện tàu đổ bộ thông minh thám hiểm Mặt trăng (SLIM) của Nhật Bản dự kiến đáp xuống Mặt trăng vào ngày 19/1. Nếu mọi chuyện diễn ra đúng kế hoạch, Nhật Bản sẽ là quốc gia thứ 5 có tàu đổ bộ lên Mặt trăng sau Mỹ, Liên Xô, Trung Quốc và Ấn Độ. Sự kiện sẽ khiến thế giới phải nhìn nhận lại về khả năng chinh phục không gian của nước này.

Bên cạnh đó, nhiều đài thiên văn ứng dụng công nghệ cao sẽ được đưa vào hoạt động trên Trái đất để thu dữ liệu thô dưới dạng hình ảnh có độ phân giải cao về vũ trụ. Từ đó mở đường cho việc khám phá các hành tinh ngoài Hệ Mặt trời, Vụ nổ lớn hay các hành tinh có khả năng có sự sống...

Biến đổi khí hậu được cảnh báo sẽ trở nên nghiêm trọng vào năm 2024 nhưng đây vẫn là một năm hứa hẹn đạt nhiều tiến bộ tích cực. Nhiều quốc gia, ngay cả nước phát triển như Anh, Mỹ đang dần dịch chuyển sang sử dụng nguồn năng lượng tái tạo thay vì năng lượng hóa thạch. Điều này có thể thấy qua tốc độ phổ biến của xe điện, ứng dụng pin Mặt trời vào các công trình kiến trúc, tỷ lệ phá rừng Amazon giảm...

Dự kiến năm 2024, Tòa án Công lý Quốc tế, trụ sở tại Hà Lan, sẽ công bố nghĩa vụ pháp lý của các quốc gia trong việc chống biến đổi khí hậu và hậu quả pháp lý của những bên được cho là đang gây tổn hại đến khí hậu. Kết quả trên sẽ mang lại nhiều hành động “cứu lấy Trái đất”.

Ngoài những lĩnh vực hứa hẹn trên, kinh tế thế giới năm 2024 cũng có nhiều điểm sáng. Tốc độ tăng trưởng của hầu hết các quốc gia trong nhóm G7 bị đình trệ nhưng không thu hẹp nhiều. Tỷ lệ thất nghiệp trên thế giới nhìn chung ở mức thấp và lạm phát đang giảm. Mỹ - nền kinh tế lớn nhất thế giới - đã tránh được suy thoái trong năm 2023 và tăng trưởng ở mức ổn định.

Từ nửa cuối năm 2023, nền kinh tế thứ 2 thế giới, Trung Quốc, đã có nhiều tín hiệu khởi sắc nhờ cách tiếp cận mới, sáng tạo. Nước này đang tập trung vào quá trình chuyển đổi xanh để đạt được sự phát triển chất lượng cao và thúc đẩy động lực tăng trưởng.

Trung Quốc cũng thay đổi chính sách để cải thiện môi trường kinh doanh trong nước, thu hút nhà đầu tư nước ngoài và mở rộng hợp tác với các quốc gia trong Sáng kiến Vành đai và Con đường.

Cùng với sự trở lại của Trung Quốc, Ấn Độ cũng tăng trưởng tương đối ổn định, có thể lọt top 3 nền kinh tế toàn cầu về quy mô trong thập kỷ này.

Địa chính trị có khả năng là lĩnh vực không chắc chắn nhất trong năm 2024, nhất là khi nhiều quốc gia trên thế giới tổ chức bầu cử chọn ra người lãnh đạo nhà nước giai đoạn mới. Cục diện thế giới dự đoán nhiều thay đổi từ các cuộc bầu cử trên và kết quả vẫn còn ở phía trước.

Nguyễn Minh