Đi tìm vàng, người đàn ông may mắn phát hiện hòn đá siêu quý hiếm
Trong một lần đi dò kim loại tại Công viên vùng Maryborough, gần Melbourne, Australia, ông David Hole phát hiện một hòn đá đỏ nặng trịch nằm trong lớp đất sét vàng. Ở khu vực vốn nổi tiếng từ thời cơn sốt vàng thế kỷ 19, phát hiện này khiến ông tin rằng mình đã 'trúng mánh'.
Mang về nhà, Hole thử mọi cách để “khai mở” kho báu từ cưa đá, máy mài, khoan cho đến ngâm axit. Thậm chí, búa tạ cũng không tạo nổi một vết nứt và đó chính là dấu hiệu cho thấy… đây không phải là vàng.
Nhiều năm sau, khi đem hòn đá đến Bảo tàng Melbourne, Hole mới biết thứ mình cất giữ lâu nay là một thiên thạch cực kỳ hiếm gặp.
Thiên thạch Maryborough.
“Bề mặt của nó có những hõm nhỏ như được điêu khắc. Kiểu hình dạng này chỉ xuất hiện khi thiên thạch lao qua khí quyển và bị nóng chảy bên ngoài” - Nhà địa chất Dermot Henry mô tả.
Henry cho biết trong hơn 37 năm làm việc, ông đã xem hàng nghìn mẫu đá mà người dân tưởng là thiên thạch nhưng chỉ hai mẫu là thật. Và thiên thạch của Hole chính là một trong số đó.
Thiên thạch Maryborough nặng tới 17 kg, có tuổi đời khoảng 4,6 tỷ năm. Sau khi cắt một lát bằng cưa kim cương, các nhà khoa học xác định đây là H5 chondrite, loại thiên thạch chứa hàm lượng sắt cao và nhiều chondrule, những giọt khoáng chất kim loại li ti hình thành từ thuở sơ khai của Hệ Mặt trời.
“Thiên thạch là cỗ máy thời gian rẻ nhất mà nhân loại có. Chúng kể lại câu chuyện về sự hình thành và tiến hóa của Hệ Mặt Trời, thậm chí chứa cả ‘bụi sao’ cổ hơn chính Trái Đất.” - Henry nói.
Một số thiên thạch còn mang theo phân tử hữu cơ như axit amin, thành phần nền tảng của sự sống.
Dù chưa rõ thiên thạch đến từ đâu, các nhà nghiên cứu tin rằng nó từng thuộc vành đai tiểu hành tinh giữa sao Hỏa và sao Mộc, bị xô lệch khỏi quỹ đạo sau một va chạm, rồi rơi xuống Trái Đất cách đây 100-1.000 năm, theo kết quả định tuổi bằng carbon.
Trong giai đoạn 1889-1951, nhiều người từng nhìn thấy vật thể sáng rực lao qua bầu trời Victoria và rất có thể một trong số đó chính là Maryborough.
Tính đến nay, toàn bang Victoria chỉ ghi nhận 17 thiên thạch, trong khi người ta đã tìm thấy hàng nghìn cục vàng. Maryborough cũng là khối chondrite lớn thứ hai từng được phát hiện tại đây.
“Xét chuỗi sự kiện dẫn đến việc nó được tìm thấy, phải nói là vô cùng… ‘thiên văn’.” - Henry chia sẻ.
Câu chuyện này không phải hiếm khi trước đó, một thiên thạch từng được dùng làm đá chặn cửa suốt 80 năm trước khi được phát hiện là báu vật.
