Đi trước trong chuyển đổi xanh sẽ tạo ra lợi thế cạnh tranh

TS. Nguyễn Tuấn Quang, Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu, Bộ Nông nghiệp và Môi trường.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng khốc liệt, chuyển đổi xanh và hướng tới trung hòa carbon đã trở thành xu thế tất yếu và con đường duy nhất để phát triển bền vững. Đây không chỉ là trách nhiệm của Nhà nước, mà còn là cơ hội để doanh nghiệp Việt Nam khẳng định vị thế và gia tăng lợi thế cạnh tranh trên thị trường toàn cầu. Chính phủ Việt Nam đã cam kết mạnh mẽ đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) vào năm 2050, với hàng loạt chính sách và giải pháp cụ thể nhằm thúc đẩy quá trình này.

Việt Nam đang thực hiện một loạt các nhiệm vụ và giải pháp để đạt được mục tiêu Net Zero vào năm 2050. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Đề án triển khai với năm nhóm giải pháp trọng tâm, bao gồm chuyển đổi năng lượng theo hướng sử dụng năng lượng tái tạo, năng lượng sạch; sử dụng tài nguyên, năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; thúc đẩy sản xuất xanh và kinh tế tuần hoàn; bảo vệ và phát triển rừng cùng các hệ sinh thái; thu hồi và lưu trữ carbon; và định giá carbon thông qua thuế carbon và thị trường carbon. Các bộ, ngành, địa phương cũng đã xây dựng kế hoạch hành động cụ thể để triển khai đồng bộ các nhiệm vụ này.

Để đạt mục tiêu Net Zero, Việt Nam cần song song giảm phát thải và tăng hấp thụ carbon với bốn hướng hành động chính: chuyển đổi năng lượng, giảm dần nhiên liệu hóa thạch, tăng tỷ lệ năng lượng tái tạo; phát triển nông nghiệp thông minh thích ứng khí hậu nhằm giảm khí metan từ trồng lúa, chăn nuôi, quản lý chất thải; xây dựng và vận hành thị trường carbon trong nước, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư công nghệ xanh; và tăng cường hợp tác quốc tế, huy động nguồn tài chính khí hậu cho các dự án có tính lan tỏa cao.

Thời gian qua, nhiều địa phương và doanh nghiệp Việt Nam đã đạt được những kết quả quan trọng trong tiến trình chuyển đổi xanh. Trong lĩnh vực nông nghiệp, nhiều địa phương vùng Đồng bằng sông Cửu Long tiên phong chuyển đổi cơ cấu sản xuất, áp dụng công nghệ tiên tiến. Các hoạt động bảo vệ và phát triển rừng được chú trọng, cùng với đó là việc đẩy mạnh các dự án năng lượng tái tạo tại nhiều tỉnh thành. Phát triển tài chính xanh, tín dụng xanh đã trở thành xu hướng nổi bật, với sự tham gia tích cực của các ngân hàng thương mại và tổ chức tài chính quốc tế.

Cộng đồng doanh nghiệp cũng đóng vai trò then chốt trong quá trình này. Nhiều tập đoàn lớn như PVN, EVN, Petrolimex, Viettel, TKV, Vietnam Airlines, Vinafor, Vingroup, TH, Vinamilk đã triển khai các dự án và giải pháp xanh, từ điện gió, năng lượng tái tạo, nhiên liệu xanh, đến mạng lưới viễn thông xanh và kinh tế tuần hoàn. Những kết quả này cho thấy, chuyển đổi xanh không chỉ là trách nhiệm của Nhà nước, mà là cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam khẳng định vị thế trên thị trường toàn cầu.

Liên quan đến tín chỉ carbon trong nông nghiệp, Chính phủ đã quy định rõ ràng về việc cấp tín chỉ carbon cho các dự án trong nước. Tuy nhiên, để được bán tín chỉ carbon, các dự án cần tuân thủ các phương pháp luận quốc tế và được thẩm định kỹ lưỡng. Đây là lĩnh vực mới, tiềm năng nhưng phức tạp, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và địa phương để hoàn thiện khung kỹ thuật, pháp lý và tài chính.

Chuyển đổi xanh không chỉ là một xu hướng, mà còn là một cơ hội vàng cho doanh nghiệp Việt Nam trong cuộc đua toàn cầu. Ai đi trước trong chuyển đổi xanh sẽ nắm lợi thế cạnh tranh lớn nhất trong giai đoạn tới. Với sự cam kết mạnh mẽ từ Chính phủ và sự tham gia tích cực của cộng đồng doanh nghiệp, Việt Nam đang trên con đường vững chắc hướng tới một tương lai bền vững và thịnh vượng.

Nội dung đầy đủ bài viết được đăng tải trên Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 43-2025 phát hành ngày 27/10/2025. Kính mời Quý độc giả tìm đọc tại đây:

https://vneconomy.vn/don-doc-tap-chi-kinh-te-viet-nam-so-43-2025.htm

Chu Minh Khôi