Điểm chung của hầu hết ca bệnh ho gà ở Việt Nam

Theo thông tin từ Bệnh viện Sản Nhi Quảng Ninh, trong 2 tháng trở lại đây, đơn vị này tiếp nhận 13 trường hợp mắc ho gà với các biểu hiện ho cơn liên tục trong nhiều tuần, sốt, tím tái, kiệt sức, mệt mỏi, chán ăn…

Đa phần các trẻ mắc đều chưa tiêm vaccine hoặc tiêm chưa đủ liều. Nhiều trẻ mắc ho gà dưới 2 tháng tuổi, trước tuổi có chỉ định tiêm chủng. Theo lịch tiêm chủng, trẻ tiêm vaccine ho gà mũi một lúc đủ 2 tháng tuổi.

Đây cũng là tình hình chung của các địa phương khác. Theo số liệu báo cáo của Viện Pasteur TP.HCM về tình hình bệnh truyền nhiễm tại khu vực phía nam trong 5 tháng đầu năm, số ca ho gà đang gia tăng với 40 ca bệnh. 67,5% trong số đó ở nhóm trẻ dưới 3 tháng tuổi. 75,7% trẻ chưa tiêm hoặc chưa đến tuổi tiêm vaccine phòng bệnh.

Nhiều trẻ vào viện khi chưa đủ tuổi tiêm vaccine. Ảnh: BVCC.

Căn bệnh nguy hiểm dễ nhầm lẫn

Ho gà là bệnh gây biến chứng nguy hiểm, có khả năng cao gây nguy hiểm tính mạng với các trẻ dưới 3 tháng tuổi. Nhóm tuổi này thường chưa đến lịch tiêm chủng vaccine hoặc chưa được tiêm đủ liều vacine ho gà nên có nguy cơ nhiễm bệnh cao.

Mặt khác, một số trẻ không có miễn dịch hoặc không nhận được miễn dịch từ cơ thể mẹ do trước đó thai phụ chưa tiêm vaccine phòng bệnh này. Một điều lo ngại nữa là trẻ dưới một tuổi mắc bệnh ho gà tiến triển nặng lên rất nhanh. Trẻ càng ít tháng, tỷ lệ không qua khỏi càng cao.

Ho gà là bệnh truyền nhiễm gây ra bởi vi khuẩn Bordetella pertussis, lây qua đường hô hấp thông qua tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết ở họng, niêm mạc mũi của người bệnh khi hắt hơi, ho.

Các triệu chứng của bệnh ho gà thường xuất hiện trong vòng 5-7 ngày sau khi phơi nhiễm, đôi khi thời kỳ ủ bệnh kéo dài 3 tuần. Bệnh thường khởi phát bởi triệu chứng giống như cảm lạnh, có những cơn ho nhẹ, sau đó trẻ bắt đầu ho nhiều hơn và chảy nước mũi và có thể có sốt nhẹ. Sau 1-2 tuần, bé bắt đầu ho nhiều hơn.

Không giống như cảm lạnh, ho gà có biểu hiện một loạt các cơn ho liên tục trong nhiều tuần. Nếu không được phát hiện sớm và điều trị, bệnh trở nặng, gây ho nặng hơn, xuất hiện nhiều đờm dãi. Ho kéo dài dẫn tới việc trẻ nôn ọe, không ăn được, mệt mỏi, chảy nước mắt, nước mũi, kiệt sức. Cơn ho dai dẳng khiến bé đỏ bừng mặt hay tím tái cả người, có thể dẫn tới suy hô hấp, không qua khỏi do nghẹt thở.

Phụ huynh cần lưu ý là ở trẻ sơ sinh, ho rất ít xuất hiện hoặc thậm chí không ho. Tuy nhiên, các bé có thể có hiện tượng ngừng thở tạm thời trong một thời gian ngắn. Vì vậy, ho gà là bệnh nguy hiểm nhất đối với trẻ nhỏ.

Bên cạnh đó, những cơn ho dai dẳng, kéo dài có thể khiến trẻ bị kiệt sức, nhất là ở trẻ sơ sinh bởi sức đề kháng còn yếu chưa đủ để chống lại bệnh.

Bệnh thường gây ra tình trạng thiếu oxy cho cơ thể dẫn tới nhiều biến chứng như suy hô hấp, viêm phổi, thiếu oxy não, viêm não, xuất huyết kết mạc, thậm chí không qua khỏi nếu không phát hiện và điều trị sớm, đặc biệt là trẻ sơ sinh.

Tiêm phòng là chìa khóa phòng bệnh

Do ho gà rất dễ lây truyền do tiếp xúc trực tiếp qua đường hô hấp trong cộng đồng, các bác sĩ khoa Các Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Sản Nhi Quảng Ninh, khuyến cáo bên cạnh tiêm phòng, người dân cũng cần lưu ý thực hiện tốt các biện pháp khác như:

- Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng; che miệng khi ho hoặc hắt hơi.

- Giữ vệ sinh thân thể, mũi, họng cho trẻ hàng ngày.

- Đảm bảo nhà ở, nhà trẻ, lớp học thông thoáng, sạch sẽ và có đủ ánh sáng.

- Hạn chế để trẻ đến những nơi đông người, tránh tiếp xúc với những người bị bệnh đường hô hấp, đặc biệt là người bệnh ho gà.

Cha mẹ cần lưu ý đưa trẻ đi tiêm chủng vaccine phòng bệnh ho gà đầy đủ, đúng lịch như sau

- Mũi thứ 1: Tiêm khi trẻ 2 tháng tuổi.

- Mũi thứ 2: Sau mũi thứ nhất 1 tháng.

- Mũi thứ 3: Sau mũi thứ hai 1 tháng.

- Mũi thứ 4: Khi trẻ 18 tháng tuổi.

Trẻ có mẹ không có kháng thể phòng bệnh ho gà có nguy cơ mắc bệnh cao hơn so với trẻ nhận được kháng thể từ mẹ. Vì vậy, để chủ động phòng bệnh cho trẻ nhỏ trước khi bước vào độ tuổi tiêm chủng, các bà mẹ có thể tiêm vaccine phối hợp phòng bệnh uốn ván - bạch hầu - ho gà trong thời gian mang thai.

Sau khi tiêm phòng vaccine, cơ thể bà mẹ sẽ tạo ra các kháng thể cần thiết và truyền cho em bé trước khi sinh. Những kháng thể này giúp bảo vệ em bé chống lại bệnh bạch hầu, uốn ván, ho gà trong vài tháng đầu đời.

Bệnh ho gà thường xảy ra chủ yếu ở trẻ em dưới 6 tuổi. Trẻ càng nhỏ tuổi càng dễ mắc bệnh nặng và có nguy cơ mắc các biến chứng nguy hiểm. Vì vậy, khi có dấu hiệu mắc bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh ho gà, trẻ cần sớm được cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời. Được điều trị càng sớm, bé càng nhanh khỏi và ít có nguy cơ bị biến chứng.

Linh Thùy