Điểm nóng xung đột ngày 17-11: Israel 'hồi sinh' AIM-9M Sidewinder để săn UAV Iran

Theo báo cáo mới nhất từ Viện Nghiên cứu Chính sách Đối ngoại (FPRI) có trụ sở tại Mỹ, kho tên lửa không đối không AIM-9M Sidewinder của Israel giờ đây hiệu quả hơn trong việc đối phó với các loại máy bay không người lái tầm xa như Shahed-136 của Iran. Sự cải tiến này là nhờ những thay đổi đối với bộ phận tìm kiếm mục tiêu của tên lửa.

Các UAV tấn công một chiều kiểu Shahed đặt ra những thách thức lớn cho việc đánh chặn trên không do kích thước nhỏ, khó bị phát hiện, tốc độ chậm và quỹ đạo bay thấp.

Những thay đổi đối với bộ phận tìm kiếm mục tiêu của AIM-9M là một trong các chi tiết được đề cập trong báo cáo về những bài học kinh nghiệm phòng thủ UAV. Báo cáo này được FPRI công bố ngày 15-11, sau các cuộc tấn công của Iran vào Israel trong đêm 13-4-2024.

Trong cuộc tấn công đó, Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF), cùng với các lực lượng Mỹ và đồng minh khác, đã bắn hạ hàng chục UAV và tên lửa.

Chiến đấu cơ F-16 của Không quân Israel mang tên lửa AIM-9M Sidewinder ở vị trí ngoài cùng dưới cánh trái. Ảnh: Không quân Israel

Chủ tịch FPRI, Aaron Stein, trích dẫn lời nhân viên Không quân Mỹ giấu tên cho biết lực lượng phòng thủ đã nhanh chóng nhận định rằng loại tên lửa tốt nhất để bắn hạ UAV tấn công tầm xa là AIM-9X, biến thể hiện đại nhất của dòng Sidewinder. Trong khi đó, biến thể cũ hơn là AIM-9M đã hoạt động không hiệu quả đối với các đơn vị phòng thủ Mỹ.

Tuy nhiên, báo cáo của FPRI nhấn mạnh: "Lực lượng Không quân Israel đã thực hiện một thay đổi đối với bộ phận tìm kiếm mục tiêu của AIM-9M và sử dụng khá thành công".

Điều đáng chú ý là báo cáo không nêu rõ chi tiết về sự thay đổi này, chỉ lưu ý rằng Israel "chưa chia sẻ công nghệ này với các đồng minh, ngay cả Mỹ".

Hiện chưa rõ liệu sự cải tiến này là về phần cứng, phần mềm hay cả hai, nhằm tăng cường hiệu quả đối với các mục tiêu nhỏ hơn, bay chậm hơn, đặc biệt ở độ cao thấp – nơi các yếu tố nhiễu từ mặt đất có thể cản trở việc phát hiện và theo dõi.

Tên lửa AIM-9M Sidewinder đang được khai hỏa. Ảnh: Hải quân Mỹ

Báo cáo của FPRI cũng nhấn mạnh những khó khăn mà các phi công máy bay phản lực nhanh của Mỹ và đồng minh gặp phải khi cố gắng tìm kiếm, chứ chưa nói đến việc bắn hạ, các UAV Iran trong đêm 13-4-2024.

Theo các nhân viên Không quân Mỹ, vấn đề lớn nhất là tốc độ bay của Shahed chậm hơn nhiều so với hầu hết các vật thể bay khác (tương đương với một chiếc xe đang chạy nhanh) và bay rất thấp.

Nếu UAV bay gần đường sá, sẽ gây nhiễu cho radar. Lực lượng phòng thủ khi đó phải sử dụng cảm biến quang điện (EO) hoặc hồng ngoại (IR) để phân biệt đó là ô tô hay UAV.

Các phi công Không quân Hoàng gia Anh (RAF) phải đặt bộ lọc tốc độ trên radar quét cơ học về mức 0 để radar bắt được "mọi thứ đang di chuyển trên nền sa mạc bằng phẳng", đòi hỏi phải có sự phối hợp và truyền dữ liệu chặt chẽ từ Không quân Mỹ.

Ngược lại, Không quân Mỹ sử dụng radar hiện đại hơn và mang theo hệ thống ngắm bắn mục tiêu Sniper.

Mặc dù Shahed không có đèn và khó nhìn bằng mắt thường, máy bay này lại phát ra dấu hiệu hồng ngoại rất nhỏ, cho phép xác định bằng cảm biến hồng ngoại. Đặc điểm dễ nhận biết nhất chính là tiếng ồn động cơ có thể nghe thấy trong phạm vi vài km dưới mặt đất.

Huệ Bình