Điểm sáng giảm nghèo vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở Ninh Bình

Các hộ dân ở Ninh Bình được nhận bò từ dự án, hỗ trợ phát triển kinh tế. Ảnh: Ảnh: Thùy Dung

Ưu tiên nguồn lực cho mục tiêu giảm nghèo

Ninh Bình sau sáp nhập với 129 đơn vị hành chính cấp xã (97 xã và 32 phường), trong đó 07 xã và 04 thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi được sáp nhập thành 05 xã, phường: Nho Quan, Phú Sơn, Cúc Phương, Phú Long, Yên Sơn và 02 thôn thuộc xã Gia Lâm thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Các dân tộc chủ yếu là Mường, Tày, Thái, Nùng, Dao, Sán Dìu, Ra Glai… Tỷ lệ hộ nghèo trong đồng bào dân tộc thiểu số năm 2023 là 2,95 %, năm 2024 là 1,99%...

Giảm nghèo bền vững được coi là một trong nhiệm vụ quan trọng, được ưu tiên trong chiến lược phát triển kinh tế – xã hội của địa phương. Giai đoạn 2021 – 2025 mục tiêu tổng quát là giảm nghèo đa chiều, bao trùm và bền vững; thu hẹp dần khoảng cách giàu nghèo giữa các vùng và hạn chế tái nghèo, phát sinh nghèo mới. Cùng với đó, đảm bảo người nghèo được tiếp cận đầy đủ các dịch vụ xã hội cơ bản, nâng cao chất lượng sống…

Trong thời gian qua, Ninh Bình đã triển khai đồng bộ nhiều chính sách hỗ trợ người nghèo, hộ cận nghèo, nhất là ở vùng đồng bảo dân tộc thiểu số. Trong khuôn khổ Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, Ninh Bình đã bố trí 74,1 tỷ đồng để thực hiện 5/7 dự án của Chương trình. Bên cạnh đó, tỉnh ban hành các chính sách đặc thù hỗ trợ nhóm hộ nghèo, người có công với cách mạng, hộ khó khăn về nhà ở… với tổng kinh phí hỗ trợ hằng năm trên 50 tỷ đồng.

Các chính sách được ban hành và triển khai kịp thời đã phát huy hiệu quả rõ nét, góp phần khơi dậy tinh thần “lá lành đùm lá rách”, đồng thời tạo nguồn lực giúp người nghèo từng bước vươn lên ổn định cuộc sống.

Từ năm 2021 đến nay, công tác giảm nghèo ở địa phương đã đạt nhiều kết quả khả quan. Trên 43.000 lượt hộ nghèo, cận nghèo và các đối tượng chính sách được vay vốn ưu đãi phục vụ sản xuất, kinh doanh, qua đó tạo sinh kế, việc làm và tăng thu nhập. Hết năm 2024, tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh giảm còn 1,51%. Dự kiến số hộ nghèo năm 2025 giảm còn khoảng 3.200 hộ, tương đương tỷ lệ 0,99%, đạt mức chỉ tiêu đề ra.

Trong bối cảnh triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, Ninh Bình đã chủ động phối hợp, tập trung triển khai kế hoạch thực hiện Chương trình năm 2025 bảo đảm đúng tiến độ. Theo ông Trương Quốc Bảo, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Ninh Bình, nhiều giải pháp đồng bộ, cụ thể đã được áp dụng, đồng thời tăng cường công tác giám sát, đánh giá để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai.

Thực hiện phương châm chuyển từ hỗ trợ trực tiếp sang hỗ trợ có điều kiện, từ “cho con cá” sang “trao cần câu”, việc xây dựng và nhân rộng các mô hình giảm nghèo gắn với phát triển sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, khởi nghiệp… đã được triển khai. Đã có nhiều mô hình mang lại kết quả thiết thực giúp người dân có việc làm ổn định, thu nhập bền vững để dần thoát nghèo như: chăn nuôi bò, gia cầm, nuôi trồng thủy sản, trồng đào cảnh, sản xuất rau màu, phát triển du lịch cộng đồng… Bên cạnh đó, công tác đào tạo nghề, chuyển giao khoa học – kỹ thuật, hỗ trợ giống cây trồng, vật nuôi, liên kết tiêu thụ sản phẩm cũng đã tạo nền tảng cho người dân nơi đây nâng cao trình độ, thoát nghèo bền vững.

Tuy nhiên, trong công tác giảm nghèo của Ninh Bình vẫn còn những khó khăn. Một số dự án triển khai chậm do vướng mắc về cơ chế, quy định; mức hỗ trợ ngân sách cho các dự án đa dạng hóa sinh kế, phát triển sản xuất còn thấp (50–60%), trong khi phải thực hiện cơ chế quay vòng vốn khiến nhiều hộ nghèo chưa mặn mà tham gia. Ngoài ra, biến động giá cả thị trường, thời gian thẩm định giá vật tư kéo dài, thiếu định mức kinh tế – kỹ thuật với một số tiểu dự án ảnh hưởng tới tiến độ thực hiện. Nguồn lực làm công tác giảm nghèo ở cấp xã còn mỏng, một cán bộ kiêm nhiệm nhiều lĩnh vực, gây khó khăn trong tổ chức triển khai.

Định hướng cho giai đoạn tới

Ninh Bình xác định phát triển kinh tế - xã hội gắn liền với xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững. Ảnh NB

Trong giai đoạn 2026-2030, Ninh Bình xác định phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi gắn liền với xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững.

Tỉnh tập trung tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách giảm nghèo theo hướng sát thực tiễn, đặt trọng tâm vào nhóm yếu thế. Hỗ trợ phát triển sản xuất, tạo sinh kế và nâng cao thu nhập cho người dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; phát triển nguồn nhân lực vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; đồng thời khuyến khích người dân phát huy nội lực, tham gia các mô hình sản xuất gắn với lợi thế địa phương, du lịch, kinh tế xanh và kinh tế số.

Tỉnh kiến nghị Trung ương nâng mức hỗ trợ ngân sách cho các dự án đa dạng hóa sinh kế, phát triển sản xuất trong nông nghiệp từ 50–60% lên 80%; điều chỉnh một số quy định theo hướng linh hoạt hơn, phù hợp với điều kiện của hộ nghèo, cận nghèo. Đồng thời, đề xuất gộp một số dự án có nội dung tương đồng, bổ sung các tiểu dự án về dịch vụ và ngành nghề nông thôn nhằm tận dụng lao động nhàn rỗi, bảo tồn và phát triển làng nghề truyền thống.

Với quyết tâm chính trị cao cùng chung tay của toàn xã hội, Ninh Bình từng bước tạo nền tảng vững chắc cho mục tiêu giảm nghèo nhanh và bền vững, góp phần bảo đảm an sinh xã hội, không để ai bị bỏ lại phía sau.

PV