Điểm sáng trong thương mại toàn cầu

Theo Khảo sát toàn cầu lần thứ 5 của Liên hợp quốc (LHQ) về tạo thuận lợi cho thương mại kỹ thuật số và bền vững đối với 161 quốc gia, đã có những tiến bộ trong việc tạo thuận lợi cho thương mại hiệu quả hơn, theo đó tỷ lệ thực hiện các biện pháp tạo thuận lợi cho thương mại kỹ thuật số nói chung tăng hơn 6 điểm phần trăm trong giai đoạn 2021-2023. Tỷ lệ thực hiện trung bình toàn cầu hiện ở mức 68,7%. Tỷ lệ thực hiện cao nhất được ghi nhận ở các nền kinh tế phát triển (85,3%), tiếp theo là các quốc gia ở Đông Nam Á và Đông Á (76,6%). Quần đảo Thái Bình Dương có tỷ lệ thực hiện thấp nhất (42,3%).

Ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương, việc triển khai đã tăng khoảng 3 điểm phần trăm kể từ năm 2021, với tỷ lệ cao nhất được ghi nhận ở Australia và New Zealand cũng như ở Đông Á và Đông Bắc Á. Bắc Á, Trung Á và các nền kinh tế đang phát triển ở Thái Bình Dương ghi nhận nhiều tiến bộ nhất trong 2 năm qua. Các biện pháp trong Hiệp định tạo thuận lợi thương mại của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) tiếp tục được triển khai rộng rãi và các biện pháp tạo thuận lợi thương mại không cần giấy tờ được cải thiện nhiều nhất trong giai đoạn này.

Mặc dù việc thực hiện các biện pháp để đạt được thương mại không cần giấy tờ xuyên biên giới vẫn còn thấp hơn nhiều so với các biện pháp khác, nhưng đã có những cải thiện đáng chú ý trong lĩnh vực này, bao gồm việc xây dựng luật và quy định cho các giao dịch điện tử và trao đổi điện tử Giấy chứng nhận vệ sinh và kiểm dịch. Những tiến bộ như vậy làm nổi bật sự sẵn sàng của khu vực trong việc hiện đại hóa các quy trình thương mại, thúc đẩy hiệu quả và thúc đẩy hợp tác quốc tế.

Điều quan trọng đối với tiến bộ đạt được trên toàn cầu là các sáng kiến khu vực và tiểu khu vực như Hiệp định khung về Tạo thuận lợi cho thương mại không dùng giấy xuyên biên giới ở châu Á và Thái Bình Dương (CPTA), việc mở rộng Hiệp định một cửa ASEAN và Khu vực thương mại tự do lục địa châu Phi (Hiệp định AfCFTA). Những sáng kiến này có thể hỗ trợ thêm cho các quốc gia trong việc dần dần chuyển sang sử dụng ít giấy tờ hơn và sau đó là thương mại không cần giấy tờ và không cần giấy tờ xuyên biên giới bằng cách cung cấp một nền tảng liên chính phủ chuyên dụng, toàn diện và xây dựng năng lực.

Tuy nhiên, khảo sát năm 2023 cũng nhấn mạnh việc áp dụng chưa đầy đủ các biện pháp tạo thuận lợi thương mại bền vững và hỗ trợ không đầy đủ cho các nhóm dễ bị tổn thương, bao gồm ngành nông nghiệp, doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) và nữ doanh nhân. Armida Salsiah Alisjahbana, Phó Tổng thư ký Liên hợp quốc kiêm Thư ký điều hành của ESCAP nói: “Hợp tác quốc tế phối hợp nhiều hơn là cần thiết. Tôi kêu gọi các quốc gia tích cực thực hiện các biện pháp thương mại bền vững được nêu trong Khảo sát để thúc đẩy thương mại và phát triển toàn diện và bền vững”.

Cuộc khảo sát được đồng thực hiện bởi Ủy ban Kinh tế châu Phi, Ủy ban Kinh tế và Xã hội châu Á-Thái Bình Dương, Ủy ban Kinh tế châu Âu, Ủy ban Kinh tế Mỹ Latinh và Caribe, Ủy ban Kinh tế và Xã hội Tây Á và Mỹ, Hội nghị các quốc gia về Thương mại và Phát triển. Sáng kiến này hỗ trợ việc thực hiện Hiệp định tạo thuận lợi thương mại của WTO cũng như các sáng kiến toàn cầu và khu vực mới nổi về thương mại không cần giấy tờ hoặc thương mại điện tử, chẳng hạn như CPTA gần đây. Khảo sát cũng khuyến nghị các biện pháp thuận lợi hóa thương mại xuyên biên giới và không cần giấy tờ tiên tiến, cũng như các biện pháp hỗ trợ thương mại toàn diện và bền vững hơn, nhắm mục tiêu hỗ trợ các ngành và nhóm có nhu cầu đặc biệt.