Điểm tin kinh tế thế giới nổi bật ngày 21/11/2025

Toàn cảnh Hội nghị lần thứ 30 các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP30) tại Belem, ngày 6/11/2025. Ảnh: THX/TTXVN

1. COP30: Liên hợp quốc kêu gọi các nước nỗ lực để "giữ mục tiêu 1,5°C": Tổng thư ký Liên hợp quốc (LHQ) António Guterres kêu gọi các nước đạt được cam kết mạnh mẽ để giữ vững mục tiêu giới hạn mức tăng nhiệt độ toàn cầu ở mức 1,5°C, trong bối cảnh các cuộc đàm phán tại Hội nghị lần thứ 30 các Bên tham gia Công ước khung của LHQ về biến đổi khí hậu (COP30), diễn ra tại Belem, đang tiến gần đến hồi kết. Gần 200 quốc gia đã dành hai tuần qua để thảo luận các vấn đề tại COP30 từ lộ trình chuyển đổi khỏi nhiên liệu hóa thạch do nước chủ nhà Brazil đề xuất đến lo ngại về những kế hoạch cắt giảm khí thải còn yếu, tài chính hỗ trợ các nước đang phát triển và những rào cản thương mại.

2. Nới lỏng thuế quan khiến Mỹ mất 1.000 tỷ USD trong kế hoạch giảm nợ: Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ (CBO) đã công bố các dự báo mới cho thấy những lần nới lỏng gần đây trong chiến lược thuế quan cứng rắn của Tổng thống Donald Trump khiến nước Mỹ mất đi một khoản thu khoảng 1.000 tỷ USD lẽ ra có thể dùng để giảm nợ trong thập kỷ tới. Vào tháng 8/2025, với mức thuế quan hiệu lực là 20,5%, CBO đã dự báo chính sách này sẽ giúp giảm thâm hụt 4.000 tỷ USD cho đến năm 2035, và tiết kiệm được khoảng 700 tỷ USD chi phí lãi vay.

3. Các nền kinh tế CPTPP đóng vai trò quan trọng trong thương mại toàn cầu: Ngày 21/11, Bộ trưởng Thương mại và Du lịch Australia Don Farrell đã chủ trì Phiên họp Hội đồng Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) lần thứ 9 tại thành phố Melbourne (Australia). Phiên họp này, với sự tham dự của đại diện thương mại đến từ 12 quốc gia, đã thúc đẩy những cải tiến đối với hiệp định thương mại tiêu chuẩn cao CPTPP vốn đang hỗ trợ tăng trưởng của các nền kinh tế trong khu vực này.

Thịt bò được bày bán tại siêu thị ở Rio de Janeiro, Brazil. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN

4. Brazil hoan nghênh Mỹ dỡ bỏ thuế quan với thịt bò: Ngày 20/11, Hiệp hội các nhà xuất khẩu thịt Brazil (ABIEC) đánh giá “rất tích cực” quyết định của Chính phủ Mỹ dỡ bỏ mức thuế bổ sung 40% áp lên nhiều mặt hàng của Brazil và khẳng định động thái này “tăng cường niềm tin vào đối thoại” giữa hai nước. Theo ABIEC, việc Mỹ tuyên bố giảm và xóa bỏ mức thuế bổ sung từng lên tới 50% giúp khôi phục “tính dự báo” cho hoạt động xuất khẩu, đồng thời “tạo điều kiện thuận lợi hơn cho thương mại vận hành trôi chảy”.

5. Mỹ đề xuất dự luật ngăn tiền trợ cấp ngành chip “chảy” sang Trung Quốc: Một nhóm nhà lập pháp lưỡng đảng tại Mỹ hôm 20/11 đã trình một dự luật tại Hạ viện nhằm ngăn chặn các công ty nhận trợ cấp từ Đạo luật CHIPS và Khoa học mua thiết bị sản xuất chip của Trung Quốc trong vòng 10 năm. Cụ thể, dự luật nhắm đến một loạt công cụ sản xuất chip, từ các thiết bị quang khắc phức tạp như của nhà sản xuất ASML (Hà Lan), cho đến những máy cắt và xử lý tấm silicon.

6. Nhật Bản công bố gói chi tiêu bổ sung lớn nhất kể từ đại dịch COVID-19: Nội các của Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi đã thông qua gói chi tiêu bổ sung lớn nhất kể từ đại dịch COVID-19, trị giá 21.300 tỷ yen (khoảng 135,5 tỷ USD), bao gồm nhiều biện pháp từ hỗ trợ giá cả đến thúc đẩy đầu tư vào các lĩnh vực ưu tiên. Phần lớn nhất trong gói kích thích này sẽ được dành cho việc giảm bớt gánh nặng chi phí sinh hoạt cho người dân, với tổng kinh phí 11.700 tỷ yen.

7. Kinh tế châu Âu ngày càng “dễ tổn thương” trước các cú sốc: Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) Christine Lagarde ngày 21/11 cảnh báo khu vực này đang ngày càng “dễ tổn thương” trước các cú sốc như thuế quan của Mỹ và đang tụt lại phía sau trong những lĩnh vực sẽ thúc đẩy tăng trưởng như trí tuệ nhân tạo. Lâu nay, châu Âu dựa vào xuất khẩu những mặt hàng chủ lực như ô tô, thiết bị nhà máy, dược phẩm, nhưng mô hình này không còn hiệu quả khi tăng trưởng kinh tế châu lục trong những năm gần đây khá trầm lắng, tụt xa so với Mỹ và Trung Quốc.

8. Các địa phương Nhật Bản nhất trí tái khởi động nhà máy điện hạt nhân lớn nhất thế giới: Các chính quyền địa phương Nhật Bản ngày 21/11 đã phê duyệt kế hoạch tái khởi động nhà máy điện hạt nhân lớn nhất thế giới, lần đầu tiên kể từ thảm họa Fukushima năm 2011. Ông Hideyo Hanazumi, Thống đốc tỉnh Niigata - nơi đặt nhà máy Kashiwazaki-Kariwa - cho biết ông sẽ chấp thuận việc nối lại hoạt động. Tuy nhiên, quyết định này vẫn cần sự cho phép cuối cùng từ cơ quan quản lý hạt nhân của Nhật Bản.

9. Bitcoin thủng mốc 86.000 USD/BTC trong làn sóng bán tháo tài sản rủi ro: Tiền kỹ thuật số đã bị cuốn vào làn sóng bán tháo các tài sản rủi ro trên diện rộng trong phiên 21/11, đẩy giá bitcoin và ether xuống mức thấp nhất trong nhiều tháng. Bitcoin, đồng tiền kỹ thuật số lớn nhất thế giới, đã giảm 2,1%, thủng mốc 86.000 USD/BTC để chạm mức đáy trong bảy tháng là 85.350,75 USD/BTC trong phiên giao dịch tại châu Á.

10. Đức: Bất bình đẳng thu nhập nghiêm trọng hơn bao giờ hết: Báo cáo mới của Quỹ Hans Böckler, phân tích các số liệu của Ủy ban Kinh tế Xã hội (SOEP) từ năm 2022, cho thấy ngày càng có nhiều người dân Đức từ tầng lớp trung lưu thấp rơi vào cảnh nghèo đói. Theo nghiên cứu, chỉ số Gini, thể hiện mức độ phân phối thu nhập bình đẳng trong xã hội, càng cao thì bất bình đẳng thu nhập càng lớn. Ở Đức, chỉ số này hiện là 0,310, so với 0,282 năm 2010.

TTXVN/Báo Tin tức và Dân tộc