Diễn biến thị trường tài chính - tiền tệ quốc tế tuần từ 22-27/9

Diễn biến thị trường tài chính tiền tệ quốc tế

Mỹ: Chứng khoán giảm, lạm phát tháng 8 ít thay đổi, tăng trưởng GDP quý II được điều chỉnh cao hơn

Các chỉ số chứng khoán chính của Mỹ khép lại tuần trong sắc đỏ, một phần do những phát biểu mang tính “diều hâu” từ các quan chức Cục Dự trữ Liên bang (Fed) làm suy giảm kỳ vọng của nhà đầu tư về tốc độ cắt giảm lãi suất.

Chỉ số Nasdaq Composite giảm mạnh nhất, mất 0,65%, tiếp theo là Russell 2000 với tuần giảm đầu tiên kể từ đầu tháng 8. Chỉ số S&P MidCap 400 và S&P 500 cũng đi xuống, trong khi Dow Jones Industrial Average gần như đi ngang. Trong rổ S&P 500, nhóm năng lượng tăng mạnh nhờ giá dầu đi lên sau lời kêu gọi của Tổng thống Donald Trump yêu cầu Liên minh châu Âu chấm dứt mua dầu và khí đốt từ Nga. Hầu hết các nhóm ngành khác đều giảm.

Tâm lý tiêu cực trong tuần phần nào xuất phát từ bình luận của một số quan chức Fed, phát đi tín hiệu ngân hàng trung ương này sẽ thận trọng hơn trong việc nới lỏng chính sách tiền tệ so với kỳ vọng của thị trường.

Phát biểu hôm thứ Ba, Chủ tịch Fed Jerome Powell cho biết kinh tế Mỹ đang ở trong “tình huống đầy thách thức” do rủi ro lạm phát ngắn hạn đi lên trong khi thị trường lao động suy yếu, đồng thời thừa nhận rằng “giá cổ phiếu hiện đang được định giá khá cao”.

Một số quan chức khác như Chủ tịch Fed St. Louis Alberto Musalem và Chủ tịch Fed Atlanta Raphael Bostic cũng cảnh báo về việc nới lỏng thêm chính sách, với lý do lo ngại lạm phát dai dẳng.

Theo số liệu từ Cục Phân tích Kinh tế Mỹ (BEA), chỉ số chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCE) lõi - loại trừ thực phẩm và năng lượng, thước đo lạm phát ưa thích của Fed - tăng 0,2% trong tháng 8 so với tháng trước, đúng như dự báo và bằng mức điều chỉnh của tháng 7. Tính theo năm, chỉ số tăng 2,9%, tương tự tháng 7. Chi tiêu và thu nhập cá nhân cũng cao hơn kỳ vọng, lần lượt tăng 0,6% và 0,4%.

BEA đồng thời công bố ước tính lần ba cho GDP quý II, cho thấy nền kinh tế Mỹ tăng trưởng 3,8% theo năm, cao hơn so với ước tính trước đó là 3,3%. Tiêu dùng hộ gia đình mạnh mẽ là động lực chính cho sự điều chỉnh tăng này.

Hôm thứ Ba, S&P Global cho biết chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) lĩnh vực sản xuất sơ bộ tháng 9 của Mỹ đạt 52,0, giảm so với mức 53,0 của tháng 8 nhưng vẫn cao hơn dự báo là khoảng 51,9 (chỉ số trên 50 phản ánh sự mở rộng). Chỉ số PMI dịch vụ cũng giảm nhẹ xuống 53,9 từ 54,5 trong tháng 8, phù hợp kỳ vọng. Tuy nhiên, kỳ vọng của doanh nghiệp về sản lượng trong 12 tháng tới tăng lên mức cao nhất trong 4 tháng.

Chris Williamson, Kinh tế trưởng tại S&P Global Market Intelligence, nhận định: “Mức tăng trưởng sản lượng vững chắc trong tháng 9 đã khép lại quý tốt nhất từ đầu năm đến nay của doanh nghiệp Mỹ. Dữ liệu PMI phù hợp với kịch bản nền kinh tế tăng trưởng khoảng 2,2% theo năm trong quý III”.

Theo số liệu từ Cục Thống kê Mỹ công bố hôm thứ Tư, doanh số bán nhà mới dành cho hộ gia đình đạt mức cao nhất kể từ tháng 1/2022 trong tháng 8, tăng hơn 20% so với tháng 7, đạt tốc độ hàng năm điều chỉnh theo mùa (SAAR) 800.000 căn, vượt xa kỳ vọng khoảng 650.000 căn.

Trong khi đó, Hiệp hội Môi giới Bất động sản Quốc gia (NAR) cho biết doanh số bán nhà hiện hữu gần như đi ngang, đạt SAAR 4 triệu căn trong tháng 8, giảm 0,2% so với tháng trước nhưng vẫn cao hơn dự báo 3,96 triệu căn. Giá bán trung vị của nhà hiện hữu tăng 2% so với cùng kỳ năm trước, lên 422.600 USD, tháng thứ 26 liên tiếp giá tăng theo năm.

Ở thông tin khác, trái phiếu kho bạc Mỹ ghi nhận hiệu suất âm, với lợi suất kỳ hạn ngắn và trung hạn tăng, trong khi lợi suất dài hạn gần như đi ngang (giá trái phiếu và lợi suất thường di chuyển ngược chiều nhau). Kỳ vọng cắt giảm lãi suất suy yếu trong bối cảnh loạt dữ liệu kinh tế mạnh hơn dự kiến và các phát biểu cứng rắn từ Fed, qua đó thúc đẩy biến động lợi suất.

Châu Âu: Hoạt động kinh doanh lên cao nhất 16 tháng, Riksbank cắt giảm lãi suất, SNB giữ nguyên

Tính theo đồng nội tệ, chỉ số toàn châu Âu STOXX Europe 600 gần như đi ngang khi nhà đầu tư cân nhắc chính sách lãi suất và lo ngại thương mại quay trở lại gây áp lực lên tâm lý thị trường. Các chỉ số chính có diễn biến khởi sắc hơn: FTSE MIB của Italy tăng 0,79%, DAX của Đức tăng 0,42%, CAC 40 của Pháp tăng 0,22% và FTSE 100 của Anh tăng 0,74%.

Kinh tế khu vực đồng euro duy trì tốc độ tăng trưởng khiêm tốn trong quý III, theo khảo sát PMI. Chỉ số HCOB Flash Eurozone Composite PMI Output sơ bộ tăng lên 51,2 trong tháng 9 từ 51,0 trong tháng 8, mức cao nhất 16 tháng (trên 50 cho thấy tăng trưởng). Lĩnh vực dịch vụ tăng nhanh nhất trong năm nay, trong khi sản xuất công nghiệp chậm lại. Các doanh nghiệp vẫn lạc quan về triển vọng sản lượng, nhưng niềm tin tổng thể suy yếu xuống mức thấp nhất trong bốn tháng do niềm tin của ngành sản xuất giảm.

Ngược lại, PMI của Anh giảm xuống 51,0 từ mức đỉnh 12 tháng 53,5 trong tháng 8. Hoạt động ở cả dịch vụ và sản xuất đều chậm lại, trong đó sản lượng sản xuất giảm mạnh nhất kể từ tháng 3, một phần do gián đoạn trong ngành ô tô. Niềm tin kinh doanh giảm xuống mức thấp nhất kể từ tháng 6, phản ánh sự bất định trước ngân sách tháng 11.

Các khảo sát tại Đức cho kết quả trái chiều. Chỉ số niềm tin kinh doanh của Ifo bất ngờ sụt giảm mạnh do lo ngại về triển vọng kinh tế. Tuy nhiên, khảo sát của GfK và Viện Nghiên cứu Thị trường Nuremberg cho thấy người tiêu dùng kém bi quan hơn khi bước vào tháng 10 nhờ kỳ vọng thu nhập cải thiện.

Ngân hàng trung ương Thụy Điển (Riksbank) hạ lãi suất chính sách thêm 0,25 điểm phần trăm xuống 1,75% để hỗ trợ tăng trưởng, đây là lần cắt giảm thứ ba trong năm và đưa lãi suất xuống mức thấp nhất kể từ 2022. Ngân hàng cho biết chu kỳ nới lỏng này có thể kết thúc khi dự báo lãi suất cho thấy sẽ không thay đổi cho đến 2028.

Trong khi đó, Ngân hàng Quốc gia Thụy Sĩ (SNB) giữ nguyên lãi suất ở mức 0% như dự kiến, cho rằng lạm phát ở mức 0,2% đã quay lại phạm vi mục tiêu 0%-2%, làm giảm lo ngại về giảm phát.

Nhật Bản: Lạm phát tại Tokyo thấp hơn dự báo

Chứng khoán Nhật Bản tăng trong tuần, với Nikkei 225 tăng 0,69% và TOPIX tăng 1,25%. Kỳ vọng Ngân hàng trung ương Nhật Bản (BoJ) nâng lãi suất trong ngắn hạn phần nào hạ nhiệt do lạm phát khu vực Tokyo thấp hơn dự báo, trong khi nhóm cổ phiếu dược phẩm chịu áp lực từ thông tin Mỹ áp thuế mới lên ngành này.

Lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật Bản kỳ hạn 10 năm tăng nhẹ lên 1,64% so với 1,62% tuần trước, duy trì gần mức cao nhất 17 năm. Đồng yên đi xuống quanh 149,7 JPY/USD so với 147,9 tuần trước, chịu tác động bởi bất ổn chính trị trước cuộc bầu cử Chủ tịch Đảng Dân chủ Tự do (LDP).

Chỉ số CPI khu vực Tokyo, chỉ báo sớm cho xu hướng toàn quốc, tăng 2,5% so với cùng kỳ trong tháng 9, giữ nguyên so với tháng 8 nhưng thấp hơn dự báo 2,8%. Mức tăng yếu do tác động của trợ cấp tạm thời khiến một số nhà đầu tư hạ kỳ vọng BoJ tăng lãi suất ngay. Tuy nhiên, việc hai thành viên Hội đồng BoJ gần đây ủng hộ nâng lãi suất đã được coi là tín hiệu “diều hâu”, cho thấy việc tăng lãi suất có thể diễn ra trong năm nay, vào tháng 10 hoặc tháng 12. Biên bản họp tháng 7 được công bố trong tuần khẳng định BoJ sẽ nâng lãi suất nếu dự báo kinh tế và giá cả đạt mục tiêu.

Trung Quốc: Chứng khoán tăng điểm

Thị trường chứng khoán Trung Quốc đại lục ghi nhận tuần tăng điểm. Chỉ số CSI 300 tăng 1,07% và Shanghai Composite tăng 0,21% theo số liệu FactSet. Tại Hồng Kông, Hang Seng giảm 1,57%.

Không có số liệu kinh tế lớn hay báo cáo lợi nhuận doanh nghiệp nào được công bố trong tuần, khiến nhà đầu tư thiếu thông tin hành động. Thay vào đó, thanh khoản nội địa dồi dào tiếp tục hỗ trợ đà tăng của thị trường chứng khoán từ tháng 4, khi hộ gia đình dư thừa tiền mặt tìm kiếm lợi nhuận cao hơn trong bối cảnh lãi suất thấp và thiếu kênh đầu tư thay thế. Ngoài ra, những bước tiến của các công ty khởi nghiệp (startup) AI trong nước và chiến dịch “chống cạnh tranh quá mức” của Bắc Kinh trong nhiều ngành cũng củng cố khẩu vị rủi ro, bất chấp dữ liệu gần đây cho thấy tăng trưởng chậm lại và giảm phát dai dẳng.

Hungary: Ngân hàng trung ương giữ nguyên lãi suất giữa bối cảnh “rủi ro lạm phát tăng và tăng trưởng giảm”

Hôm thứ Ba, Ngân hàng trung ương Hungary (NBH) tổ chức họp chính sách định kỳ và quyết định giữ nguyên lãi suất cơ bản ở mức 6,50%. NBH cũng giữ nguyên lãi suất cho vay qua đêm có tài sản đảm bảo - mức trần của “hành lang” lãi suất - ở mức 7,50%. Ngoài ra, ngân hàng trung ương tiếp tục giữ lãi suất tiền gửi qua đêm, mức sàn của hành lang, ở mức 5,50%.

Trong tuyên bố sau cuộc họp, các nhà hoạch định chính sách nhận định môi trường kinh tế toàn cầu vẫn bất định do “căng thẳng thương mại và địa chính trị kéo dài”, nhưng triển vọng đã được cải thiện phần nào nhờ các thỏa thuận thương mại mới đạt được của Mỹ. Tại Hungary, NBH đánh giá hoạt động kinh tế trong quý II vẫn “ảm đạm”, với tăng trưởng GDP chủ yếu nhờ “sự gia tăng mạnh của tiêu dùng hộ gia đình”. Ngân hàng dự báo nền kinh tế sẽ “phục hồi chậm” trong phần còn lại của năm 2025, một phần bị cản trở bởi hạn hán trong nông nghiệp. Tuy nhiên, họ tin rằng cả yếu tố trong nước và quốc tế, bao gồm tăng trưởng xuất khẩu nhanh hơn, sẽ hỗ trợ đà phục hồi trong giai đoạn 2026-2027.

Về lạm phát, NBH ghi nhận tỷ lệ lạm phát tháng 8 ở mức 4,3%, trong khi lạm phát lõi giảm xuống 3,9%. Ngân hàng xác định “các biện pháp hạn chế giá cả, cả quy định và tự nguyện” đã có “tác động kiềm chế lạm phát đáng kể” và cho biết đồng forint mạnh lên đang “ngày càng phản ánh” trong giá nhập khẩu cũng như giá sản xuất trong ngành chế tạo.

Tuy nhiên, các nhà hoạch định chính sách kết luận rằng lạm phát có khả năng vẫn “trên ngưỡng chịu đựng” trong phần còn lại của năm và sự ổn định giá cả chỉ có thể đạt được bền vững bằng việc “duy trì điều kiện tiền tệ chặt chẽ”. Với dự báo kinh tế cơ sở và phân tích rủi ro “bao quanh bởi rủi ro lạm phát đi lên và tăng trưởng đi xuống”, NBH quyết định giữ nguyên lãi suất hiện tại — phản ánh sự theo đuổi chính sách tiền tệ “thận trọng và kiên nhẫn”.

Séc: Ngân hàng trung ương giữ nguyên lãi suất, nhấn mạnh “chính sách tiền tệ chặt chẽ vẫn cần thiết”

Hôm thứ Tư, Ngân hàng trung ương Séc (CNB) tổ chức họp chính sách tiền tệ định kỳ và quyết định giữ nguyên lãi suất chính sách chủ chốt, lãi suất repo kỳ hạn hai tuần, ở mức 3,50%. CNB cũng giữ nguyên lãi suất chiết khấu ở mức 2,50% và lãi suất Lombard ở mức 4,50%. Quyết định này được toàn bộ bảy thành viên Hội đồng Ngân hàng nhất trí thông qua.

Trong tuyên bố sau cuộc họp, CNB đưa ra lý do tương tự như trong cuộc họp đầu tháng 8, cho rằng “áp lực lạm phát trong nước đang diễn ra hiện nay ngăn cản việc tiếp tục cắt giảm lãi suất”. Cụ thể, ngân hàng dự báo lạm phát “sẽ cao hơn một chút so với mức 2% trong phần còn lại của năm” và “lạm phát lõi sẽ duy trì ở mức cao”. Dữ liệu tháng 8 cho thấy lạm phát toàn phần ở mức 2,5%, trong khi lạm phát lõi là 2,8%.

Với giọng điệu cứng rắn, CNB khẳng định “chính sách tiền tệ chặt chẽ vẫn cần thiết” vì lượng tiền trong nền kinh tế đang “tăng” và tín dụng đang “tăng dần”. Họ cũng nhận định thị trường lao động vẫn “căng thẳng”, với tiền lương “tăng nhanh chóng”. Thực tế, tăng trưởng lương danh nghĩa trong quý II đạt 7,8% so với cùng kỳ. Ngoài ra, ngân hàng nhấn mạnh rằng “lạm phát trong lĩnh vực dịch vụ và sự đóng góp của giá bất động sản vào lạm phát vẫn ở mức đặc biệt cao”.

Đại Hùng