DIỄN ĐÀN NGƯỜI LAO ĐỘNG 2023: HOÀN THIỆN CƠ CHẾ, CHÍNH SÁCH VỀ PHÁT TRIỂN NHÀ Ở XÃ HỘI, NHÀ LƯU TRÚ CHO CÔNG NHÂN TRONG DỰ ÁN LUẬT NHÀ Ở (SỬA ĐỔI)

Vấn đề nhà ở - mối quan tâm, trăn trở hàng đầu của người lao động

Là người được phát biểu đầu tiên tại Diễn đãn, công nhân Đào Thị Loan (Công ty TNHH Công nghiệp Hài Mỹ tỉnh Bình Dương) xúc động chia sẻ nội dung được nhiều bạn bè, đồng nghiệp nhắn gửi, quan tâm, bức xúc là vấn đề nhà ở. Công nhân từ miền Bắc, miền Trung và cả miền Tây lên Bình Dương cùng các tỉnh, thành phố làm việc, hầu hết phải thuê nhà trọ. Nhà thuê thường diện tích chật hẹp, ẩm thấp, tạm bợ, khó khăn trong sinh hoạt.

Công nhân Đào Thị Lan - Công ty TNHH Công nghiệp Hài Mỹ, tỉnh Bình Dương

Người lao động vui mừng khi được biết Chính phủ có Đề án xây một triệu căn hộ nhà ở xã hội cho công nhân và người người có thu nhập thấp. Nhất là gần đây trong dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) được Quốc hội thảo luận, đã cho phép Tổng Liên đoàn Lao động được tham gia đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân. Tuy nhiên, người lao động cũng lo lắng khi báo chí nói các doanh nghiệp chưa mặn mà với nhà ở xã hội. Do đó, công nhân Đào Thị Loan bày tỏ mong muốn Quốc hội sớm sửa luật để các doanh nghiệp và Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam có điều kiện thuận lợi, triển khai các dự án nhà ở cho công nhân, đồng thời Chính phủ và chính quyền các địa phương dành kinh phí xứng đáng cho nhiệm vụ xây dựng nhà ở cho công nhân và người có thu nhập thấp.

Chủ tịch Công đoàn cơ sở Công ty TNHH SWCC SHOWA Việt Nam Nguyễn Minh Sơn cho biết, qua nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của công nhân lao động cho thấy anh chị em công nhân vui mừng, trông đợi vào gói hỗ trợ lãi suất tín dụng 120 nghìn tỷ, áp dụng cho cả chủ đầu tư dự án và người mua, thuê nhà ở xã hội do Chính phủ vừa ban hành trong Đề án một triệu căn hộ. Tuy nhiên, mức lãi suất 8,2%/năm vẫn là rất cao, quá sức chịu đựng của người có thu nhập thấp đô thị; thời gian ưu đãi của gói tín dụng đối với người mua nhà chỉ trong 5 năm là quá ngắn, gây tâm lý bất an cho công nhân, người lao động khi vay. Thực tế gần như công nhân lao động chưa tiếp cận được nguồn vốn này. Vì vậy, đề nghị Quốc hội giám sát và yêu cầu Chính phủ có giải pháp về vấn đề này để giúp người lao động tiếp cận được nguồn vốn.

Công đoàn viên Tổng Công ty CP Bưu chính Viettel Nguyễn Việt Anh phân tích, nếu như trước đây, hàng chục năm về trước, khi đất nước còn rất nghèo, nhưng gần như nơi nào có nhà máy, xí nghiệp đông công nhân thì nơi đó đều có khu tập thể, trường học, trạm y tế, nhà văn hóa. Đến bây giờ đất nước đã khá giả hơn nhưng rất nhiều khu công nghiệp có vài ba trăm nghìn công nhân nhưng vắng bóng các khu chung cư cho công nhân. Công nhân đành phải thuê nhà dân, do tiền ít nên thuê nhà xập xệ, nhỏ hẹp, thiếu ánh sáng, mất an ninh, an toàn. Nhiều gia đình công nhân 4-5 người ở vẻn vẹn trong hơn 10m2, các con nằm giường, bố mẹ trải chiếu nằm sàn, nhìn vào không ai gọi đó là nhà, mà thực chất chỉ là chỗ ngả lưng. Nhiều gia đình không dám cho con ở cùng mà phải gửi về quê, có bạn sắp đến ngày sinh nhưng chủ nhà trọ đòi nhà, có bạn giáp Tết, công ty nợ lương không có tiền về quê ăn Tết, nên ở lại, nhưng không đủ tiền trả tiền nhà, bị chủ nhà trọ yêu cầu dọn đi chỗ khác, may có Công đoàn kịp thời hỗ trợ.

Đợt dịch COVID -19 vừa rồi, vì các dãy nhà trọ san sát nhau, lại chật hẹp, nhiều phòng trọ nhỏ mà có tới 5-6 người thuê, nên dịch lây lan nhanh hơn, số công nhân tử vong cũng nhiều hơn.

Đoàn viên Tổng Công ty CP Bưu chính Viettel Nguyễn Việt Anh

Trước thực tế trên, đại diện công đoàn viên Nguyễn Việt Anh bày tỏ mong muốn Quốc hội, Chính phủ quan tâm đặc biệt vấn đề này để công nhân an cư, lạc nghiệp. Khi công nhân được quan tâm, có nhà thuê đảm bảo giá ưu đãi, chất lượng, chắc chắn anh chị em không phụ lòng sự quan tâm đó, sẽ làm việc với năng suất cao, chất lượng tốt hơn để đóng góp vào sự phát triển đất nước.

Tích cực triển khai gói hỗ trợ cho cả chủ đầu tư và người mua nhà ở xã hội

Trả lời làm rõ việc triển khai đến gói hỗ trợ 120.000 tỉ, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho biết đây là gói hỗ trợ theo Nghị quyết 33/NQ-CP của Chính phủ về một số giải pháp tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững, trong đó có thực hiện Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất một triệu căn hộ, nhà ở xã hội cho người lao động, người có thu nhập thấp”. Để triển khai đề án này, Chính có nhiều giải pháp liên quan đến thể chế, tổ chức thực hiện. Theo đó, đã giao từng nhiệm vụ, chỉ tiêu cụ thể cho các địa phương, đồng thời các chính sách liên quan đến khuyến khích hỗ trợ nhà đầu tư nhà ở xã hội cho công nhân.

Thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước đã tích cực triển khai hỗ trợ gói 120.000 tỉ để hỗ trợ cho các chủ đầu tư hỗ trợ cho đối tượng có thể mua được nhà ở xã hội, công nhân trong khu công nghiệp với lãi suất ưu đãi từ 1,5-2%. Thời gian vay với chủ đầu tư là 3 năm, đối với người mua nhà là 5 năm. Việc hỗ trợ này chắc chắn rằng giúp cho chủ đầu tư có vốn đầu tư nhiều hơn cho người lao động, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh nêu rõ.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh phát biểu

Ngân hàng Nhà nước tích cực ban hành các văn bản hướng dẫn, Bộ Xây dựng cũng đã ban hành các văn bản hướng dẫn. Các ngân hàng thương mại cũng đã tích cực triển khai. Tuy nhiên trong quá trình triển khai đã gặp khó trong nguồn cung. Một số thủ tục còn nhiều vướng mắc. Do đó, Thủ tướng Chính phủ cũng đã có nhiều chỉ đạo nhất là Ngân hàng Nhà nước có các hướng dẫn cụ thể, các ngân hàng thương mại cũng tích cực triển khai gói hỗ trợ này.

Ngoài ra, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết 43/2022/QH15 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Chính phủ cũng ban hành Nghị quyết số 11/NQ-CP về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội và triển khai Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội. Theo đó, đã gói 30.000 tỉ để hỗ trợ cho chủ đầu tư có các dự án nhà ở xã hội và gói 15.000 tỉ hỗ trợ cho người lao động mua nhà với lãi suất 4,8% qua ngân hàng chính sách. Hai gói hỗ trợ này có thể giúp người lao động tiếp cận, vay để mua nhà ở xã hội.

Sửa đổi Luật Nhà ở: Nhiều chính sách để giải quyết bài toán có nhà ở và có chỗ ở cho người lao động

Làm rõ những nội dung của dự án Luật Nhà ở (sửa đổi) đang được Quốc hội xem xét như về chính sách đảm bảo nhà ở, chỗ ở cho người lao động trong dự án Luật, việc thu hút doanh nghiệp tham gia đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, vai trò của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam…Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV, Chính phủ đã trình Quốc hội dự án Luật Nhà ở (sửa đổi). Một trong những nội dung quan trọng được quy định trong dự thảo Luật Nhà ở lần này là chính sách hỗ trợ, ưu đãi đầu tư để đẩy mạnh phát triển xây dựng nhà ở xã hội và lưu trú cho công nhân ở các khu công nghiệp. Đối tượng được thụ hưởng chính sách được quy định trong dự thảo Luật là người có thu nhập thấp ở đô thị, công nhân làm việc tại các khu công nghiệp, trong và ngoài khu công nghiệp…

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng phát biểu

Để thúc đẩy đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, nhà lưu trú, dự thảo Luật đã đề ra nhiều chính sách hỗ trợ như: dành quỹ đất phù hợp để phát triển nhà ở xã hội – đây trách nhiệm của chính quyền địa phương cần bố trí quỹ đất phù hợp cho người lao động có thu nhập thấp, công nhân ở địa phương mình; có chính sách ưu đãi như miễn giảm tiền sử dụng đất, thuê đất để chủ đầu tư tiếp cận đất đai phát triển nhà ở xã hội; chính sách ưu đãi về thuế, tín dụng và các chính sách tạo thuận lợi khác thu hút nhà đầu tư. Người lao động cũng được hưởng các gói hỗ trợ về lãi suất để tiếp cận được nhà ở xã hội.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, bên cạnh quy định về nhà ở xã hội, dự thảo Luật có quy định đối với nhà lưu trú cho công nhân, là nội dung mới. Theo đó, chủ đầu tư kinh doanh hạ tầng sẽ đầu tư nhà lưu trú công nhân phía trong khu công nghiệp, sau đó cho công nhân thuê với mức giá ưu đãi để giải quyết chỗ ở cho công nhân ngay trong khu công nghiệp. Các chủ đầu tư xây nhà lưu trú cho công nhân cũng được hưởng chính sách tương tự như xây dựng nhà ở xã hội.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết thêm, trong thời gian tới, Ủy ban Pháp luật Quốc hội sẽ tiếp tục phối hợp với với Bộ Xây dựng để tổ chức lấy ý kiến của các bên liên quan, nghiên tiếp thu các ý kiến để hoàn thiện cơ chế, chính sách trong dự án Luật để trình Quốc hội xem xét thông qua tại Kỳ họp thứ 6 tới.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ trực tiếp trao đổi làm rõ nhiều vấn đề người lao động quan tâm

Trực tiếp làm rõ những vấn đề người lao động quan tâm tại Diễn đàn, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết dự án Luật Nhà ở thực hiện chủ trương bảo đảm cho người dân, người lao động có được nhà ở, sở hữu nhà ở mà quan trọng giải quyết bài toán có chỗ ở. Do đó dự thảo Luật có các quy định liên quan đến các hình thức đầu tư khác bên cạnh việc chủ đầu tư xây dựng nhà để bán, còn có thể cho thuê hoặc thuê mua với nhiều chính sách để giải quyết nhu cầu chỗ ở cho người công nhân, người lao động và gia đình.

Cùng với đó, Chính phủ cũng trình trong dự án Luật với sự tham gia của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam là một chủ thể làm chủ đầu tư nhà ở xã hội, tuy nhiên còn nhiều ý kiến khác nhau cần được tiếp tục nghiên cứu làm rõ. Chủ tịch Quốc hội cho biết nội dung này không chỉ ở trong Luật Nhà ở mà còn liên quan đến các luật khác như Luật Đất đai, Luật Kinh doanh bất động sản….đều là những dự án Luật sẽ được Quốc hội xem xét một cách đồng bộ tại kỳ họp tới và kỳ vọng sẽ giải quyết vấn đề.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ gặp gỡ các đại biểu là người lao động tại diễn đàn.

Trước ý kiến phản ánh thực trạng nơi có nhiều khu công nghiệp, nhiều việc làm thì lại thiếu các khu chung cư, nhà ở khiến người lao động phải đi thuê trọ nhà dân, Chủ tịch Quốc hội làm rõ đây là vấn đề còn lớn hơn khi xét mối quan hệ giữa đô thị hóa và công nghiệp hóa. Nếu công nghiệp hóa phát triển nhanh hơn đô thị hóa thì bất cập thiếu các thiết chế nhà ở, văn hóa, giáo dục, y tế. Ngược lại đô thị hóa phát triển nhanh hơn thì sẽ có những khu nhà xây dựng lên mà không có người ở. Vấn đề này liên quan đến công tác quy hoạch mà hiện nay Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đang chỉ đạo quyết liệt xây dựng quy hoạch tỉnh, quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn để bảo đảm hài hòa, Chủ tịch Quốc hội làm rõ.

Bảo Yến