Điều chỉnh quy chuẩn 'sốc quá' làm tăng chi phí của doanh nghiệp

Cần tham vấn doanh nghiệp "vì họ đã va đập nhiều"

Sáng 20/8, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật.

Tờ trình của Chính phủ nêu rõ, Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật được thông qua năm 2006, có hiệu lực từ 1/1/2007 là văn bản pháp luật quan trọng, điều chỉnh các quan hệ liên quan đến tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật.

Luật được xây dựng và ban hành trong bối cảnh Việt Nam đàm phán, gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), yêu cầu Việt Nam phải hoàn thiện khung pháp lý về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật.

Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt tại phiên họp

Qua thực tiễn hơn 17 năm thi hành, trước yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, hội nhập quốc tế, cho thấy luật đã phát sinh một số hạn chế, bất cập, đòi hỏi phải sửa đổi để phù hợp với các cam kết trong Hiệp định Thương mại tự do (FTA) thế hệ mới.

Nêu ý kiến tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh phản ánh ý kiến của doanh nghiệp rằng, quy chuẩn và tiêu chuẩn của ta có những nội dung còn thiếu thống nhất, khi thực hiện còn vướng mắc nhất định, ví dụ như quy chuẩn về an toàn phòng cháy của các công trình.

Bên cạnh đó, quá trình điều chỉnh quy chuẩn tiêu chuẩn có sự "giật cục, nhanh quá, sốc quá" mà không có lộ trình chuyển tiếp, làm chi phí tuân thủ của doanh nghiệp tăng lên. Theo ông, đây là những nội dung cần xem xét sửa đổi, tránh vướng mắc, bất cập trong thực tiễn.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cũng cho rằng, Việt Nam đã hội nhập sâu rộng, hàng hóa vào thị trường quốc tế phải rõ ràng, cần phải theo quy chuẩn. Vậy trong lần sửa đổi này có cân nhắc tận dụng tiêu chuẩn kỹ thuật của các nước khác không, tránh việc xây dựng ra bộ tiêu chuẩn của chúng ta nhưng lại không phù hợp với các nước khác. Như thế xây dựng ra vừa tốn kém nhưng sử dụng lại không hiệu quả.

“Hàng hóa của chúng ta vào thị trường Mỹ phải đáp ứng tiêu chuẩn thị trường Mỹ, vào EU phải đáp ứng tiêu chuẩn của EU. Tránh xây dựng tiêu chuẩn không phù hợp, gây lãng phí, tốn kém cho cộng đồng doanh nghiệp”, ông Thanh nói.

Theo ông, việc tham vấn ý kiến doanh nghiệp rất quan trọng, vì họ đã va đập nhiều, nên có thể đóng góp, đưa ra quy chuẩn tiêu chuẩn phù hợp. Vì thế cần có cơ chế khuyến khích để tham vấn ý kiến doanh nghiệp.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh

Phải quy định trách nhiệm khi ban hành quy chuẩn

Cùng mối quan tâm, Tổng Thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường cũng đặt vấn đề về trách nhiệm khi ban hành tiêu chuẩn quy chuẩn có những bất cập, quy trình thủ tục gây khó khăn cho người dân, doanh nghiệp, thậm chí có bộ quy chuẩn, tiêu chuẩn cao hơn thực tiễn.

Hay việc đưa ra tiêu chuẩn, quy chuẩn cao để có thể “rút ruột công trình mà không bị sập”, vậy phải quy định trách nhiệm ra sao để ngăn ngừa tình trạng này? Rồi đưa ra quy chuẩn tiêu chuẩn để người dân, doanh nghiệp “phải thế này, phải thế kia” cũng là câu chuyện đặt ra. Theo ông, cần cụ thế hóa hơn hệ thống quy chuẩn tiêu chuẩn hướng tới tiêu chuẩn quốc tế.

Theo Trưởng Ban công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải, dự thảo đưa ra tổng cộng 66 quy chuẩn địa phương. Bà Hải cho rằng, việc ban hành quy chuẩn địa phương rất khó khăn vì nhiều lý do khác nhau. Ví dụ, ngành xây dựng hiện chỉ có Hà Nội ban hành được quy chuẩn địa phương, còn các tỉnh, thành khác chưa ban hành được.

Từ thực tế trên, bà Hải đề nghị ban soạn thảo đánh giá thêm về những khó khăn cũng như sự cần thiết trong việc ban hành quy chuẩn địa phương thời gian qua.

Trong khi đó, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng lưu ý, nên có sự phối hợp, vấn đề gì còn chồng chéo, phải sửa đổi luôn để đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất trong các văn bản luật.

Luân Dũng