Điều đặc biệt về trực thăng 'Diều hâu đen' của tình báo Ukraine

Theo các trang tin quân sự Defence Blog và Militarnyi, một nhóm gây quỹ tình nguyện từ Cộng hòa Séc gần đây đã thực hiện việc chuyển giao một trực thăng UH-60 Black Hawk cho tình báo Ukraine.

Chiếc UH-60 được nhóm gây quỹ ở Cộng hòa Séc chuyển cho Ukraine. Ảnh: Militarnyi

“CH Séc đã trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới có các công dân đổ nguồn lực để mua một trực thăng cho Ukraine. Chiếc trực thăng trên mua từ Mỹ, sau đó được tháo rời và vận chuyển bằng đường biển trong các container và lắp ráp lại trước khi bàn giao cho Ukraine”, thông cáo trên trang web của nhóm gây quỹ viết.

Quá trình chế tạo trực thăng UH-60 Black Hawk

Vào cuối thập niên 1960, quân đội Mỹ đã đưa ra đề xuất về một loại trực thăng mới nhằm thay thế loại UH-1 trong biên chế khi đó. Theo yêu cầu của quân đội Mỹ, chương trình chế tạo loại trực thăng mới có tên Hệ thống máy bay vận tải chiến thuật tiện ích (UTTAS) với các yêu cầu cải thiện về hiệu suất, khả năng sống sót trên chiến trường và độ đáng tin cậy.

Sau đó, chương trình chế tạo UTTAS được giao cho Tập đoàn trực thăng Sikorsky của Mỹ. Đến năm 1974, một số mẫu trực thăng YUH-60A đi vào sản xuất và cuộc thử nghiệm đầu tiên tiến hành trong tháng 10 cùng năm. Đến tháng 11/1975, một loạt cuộc thử nghiệm để đánh giá tính an toàn của mẫu trực thăng mới đã diễn ra.

Mẫu trực thăng YUH-60A. Ảnh: Sikorsky Historical Archives

Vào năm 1976, 3 chiếc YUH-60A của Tập đoàn Sikorsky đã được chuyển cho quân đội Mỹ để tranh tài với mẫu máy bay YUH-61A của hãng Boeing. Vào tháng 12 cùng năm, mẫu trực thăng của Sikorsky đã giành chiến thắng và được quân đội Mỹ chọn đưa vào biên chế với tên gọi UH-60. Việc sản xuất đại trà bắt đầu vào năm 1978 và UH-60 được binh sĩ Mỹ sử dụng từ giữa năm 1979.

Số liệu kỹ thuật

Theo trang Army Recognition, UH-60 Black Hawk "Diều hâu đen" dài 19,76m; bán kính cánh quạt trên rotor 16,36m; cao 5,13m; trọng lượng rỗng 5,3 tấn; trọng lượng cất cánh tối đa là 8,39 tấn. Kíp phi công gồm 2 người. Khoang sau của UH-60 đủ rộng để có thể chở theo 11 lính được trang bị đầy đủ vũ khí.

UH-60 sử dụng 2 động cơ General Electric T700-GE-701 có công suất 1.560 mã lực/chiếc. Nhờ vậy, trực thăng này có thể bay với vận tốc tối đa 357 km/h và tầm hoạt động lên tới 293km.

Chuyên viên Mỹ bảo dưỡng động cơ General Electric T700-GE-701. Ảnh: Vệ binh quốc gia Michigan

Do là trực thăng đa nhiệm, nên UH-60 có thể chuyển đổi mục đích sử dụng từ dân sự như cứu hộ, cứu nạn sang quân sự như chiến đấu hay hỗ trợ hỏa lực đường không. Kho vũ khí trên phiên bản UH-60 quân sự khá đa dạng, khi máy bay được lắp 2 súng máy và 4 giá treo ở hai bên cánh cho các loại tên lửa Hydra 70; tên lửa dẫn đường bằng laser Hellfire; tên lửa không đối không Stinger… tùy theo nhiệm vụ.

Lịch sử tác chiến

Từ thập niên 1980, UH-60 được Mỹ và nhiều quốc gia đồng minh sử dụng trong các cuộc xung đột như Chiến dịch Urgent Fury vào năm 1983, Panama vào năm 1989. Vào đầu thập niên 1990, trong cuộc chiến Vùng Vịnh, UH-60 đã tham gia vào chiến dịch tấn công đường không lớn nhất trong lịch sử do Mỹ phát động.

UH-60 cũng góp mặt trong chiến dịch tiêu diệt trùm khủng bố Osama bin Laden do đặc nhiệm Mỹ thực hiện hồi tháng 5/2011.

Trong cuộc xung đột ở Ukraine, quân đội Mỹ đã chuyển giao cho chính quyền Kiev ít nhất 2 chiếc UH-60 vào tháng 2/2023. Theo thông cáo do tình báo Ukraine đưa ra khi đó, những chiếc UH-60 trên “đã giúp gia tăng khả năng tác chiến đáng kể cũng như nâng cáo tính hiệu quả trong các nhiệm vụ đặc biệt”.

Các lính tình báo Ukraine và trực thăng UH-60 hồi tháng 2/2023. Ảnh: DIU

Tuấn Trần