Điều tối kỵ với thợ khóa gần 20 năm 'phá' két sắt ở TP.HCM

Hồng Lai cho biết nghề mở khóa thú ví nhưng cũng đầy nguy hiểm.

Khoảng 2 năm trước, anh Hồng Lai (34 tuổi, thợ khóa sinh sống tại phường Tân Sơn Hòa, TP.HCM) nhận được yêu cầu mở két sắt cho mẹ từ một thanh niên. Khi anh đã phá khóa xong và yêu cầu xác nhận tài sản bên trong, người này cố kéo dài thời gian để nhắn tin cho một người khác đóng giả mẹ mình.

Ngay khi phát hiện thông tin xác minh không khớp, anh Lai từ chối làm tiếp và rời đi.

"Gặp những trường hợp mờ ám như vậy, tôi kiên quyết không làm. Thà bỏ công chứ nhận tiền sai trái tôi rất day dứt. Làm nghề bấy nhiêu năm, tôi gặp không ít tình huống như vậy", anh chia sẻ với Tri Thức - Znews.

Bén duyên với nghề

Sinh ra trong một gia đình khó khăn ở quận 12 (cũ), anh Lai phải nghỉ học từ năm 8-9 tuổi. Môi trường sống nhiều tệ nạn khiến cậu bé ngày đó sớm nghịch phá.

Khi khu vực bị giải tỏa phục vụ xây cầu Tham Lương, gia đình anh Lai chuyển qua quận Tân Phú (cũ) sống cùng ông ngoại. Tại đây, anh được người cậu truyền nghề sửa khóa.

Những năm đầu, cậu bé học nghề trong tâm thế ép buộc, thiếu nghiêm túc vì ham chơi. Đến năm thứ 3, anh gặp một biến cố lớn.

Lai thu phí dịch vụ từ 150.000 đồng đến hơn 1 triệu đồng/lần tùy theo khung giờ, mức độ phức tạp.

Trong một lần mở khóa cho khách, anh Lai đứng suốt 2 tiếng nhưng vẫn không xử lý được, khiến chủ nhà phải gọi thợ khác. Người thợ ấy vừa tới đã buông lời: "Có vài cái khóa mà mở cũng không xong. Đi về đi để người khác làm". Cú chạm tự ái đó khiến anh quyết tâm học hành nghiêm túc và sau này trở thành một trong những thợ khóa được nhiều người biết tại TP.HCM.

Theo anh Lai, kỹ năng quan trọng nhất của nghề thợ khóa là khả năng "nghe" bằng đầu ngón tay. Vì không thể nhìn cấu trúc bên trong ổ khóa, người thợ chỉ có thể cảm nhận qua dụng cụ được đưa vào ổ.

"Lực ấn bi đúng hay sai, ổ có bao nhiêu bi hoặc nhíp, sử dụng cơ chế gì, bộ phận nào hỏng và cần xử lý trước. Khi từng khớp một vào đúng vị trí, ổ khóa mới bật ra", anh nói.

Trong một số trường hợp, một số ổ khóa cần 3-4 ngày mới mở ra được.

"Đó là những két lâu ngày không dùng dễ bị gãy trục, hư hộp số, hoặc bị đổi mã sai kỹ thuật dẫn đến kẹt cơ cấu", anh cho biết.

Ranh giới

Cũng vì đặc thù công việc, Lai nhiều lần đối diện những tình huống nhạy cảm. Có người nhờ mở két để lấy tiền của vợ, trang sức của mẹ chồng; người khác muốn mở két để trộm giấy tờ, tranh chấp tài sản. Thậm chí, anh còn được thuê mở khóa phục vụ mục đích phi pháp.

Tất cả các trường hợp này anh đều từ chối và tự đặt ra nguyên tắc làm nghề nhằm tránh rủi ro.

Theo đó, lúc mở khóa luôn cần ít nhất 2-3 người chứng kiến; toàn bộ quá trình, đặc biệt khoảnh khắc mở khóa, đều được ghi hình để đối chiếu; ngoài ra, anh phải hỏi kỹ mục đích và yêu cầu người thuê mô tả tài sản bên trong nhằm xác minh.

Chỉ khi chắc chắn yêu cầu hợp pháp và an toàn, Lai mới nhận việc. Nếu cảm thấy không minh bạch, dù thù lao cao đến đâu, anh vẫn kiên quyết từ chối.

Nghề mở khóa luôn đứng giữa lằn ranh phạm pháp.

Thỉnh thoảng, Lai còn được mời mở két cho những gia đình mới có người mất, phục vụ việc cúng bái. "Trước khi mở, tôi phải thắp nhang xin phép. Xin sai là ngồi hơi lâu, dù ổ khóa thì dễ, ngày nào tôi cũng mở", anh kể.

Sau nhiều năm làm nghề, Lai cũng hiện đào tạo thêm học viên, chủ yếu là thợ đã biết nghề cơ bản và muốn học nâng cao về két sắt. Tuy nhiên, anh chọn lọc rất kỹ.

"Tôi phân tích rõ trước khi dạy. Nhưng việc họ có theo nghề đúng đắn hay không còn tùy họ. Con mình đẻ ra còn chưa chắc hiểu nó nghĩ gì, huống chi người khác. Nên tôi chỉ nhận những người tính hiền lành, thật thà", anh nói.

Minh Vũ

Ảnh: NVCC