Điều tra khuất tất ở Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng

Trước năm 2015, đi trên đường Hồ Chí Minh đến cửa ngõ vào động Phong Nha, đập vào mắt du khách là dòng chữ: "Di sản thiên nhiên thế giới Vườn Quốc gia (VQG) Phong Nha - Kẻ Bàng" kèm theo dòng chữ tiếng Anh "World natural heritage Phong Nha - Ke Bang" được làm bằng thép, gắn trên ngọn núi đá vôi.

Đội giá vật liệu, có dấu hiệu nghiệm thu khống

Theo tìm hiểu, năm 2003, VQG Phong Nha - Kẻ Bàng được UNESCO công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới. Để quảng bá hình ảnh, thu hút khách du lịch, UBND tỉnh Quảng Bình chấp thuận chủ trương đầu tư dự án: "Xây dựng biển quảng bá Di sản thiên nhiên thế giới VQG Phong Nha - Kẻ Bàng" ở trên đỉnh núi đá vôi, trước cửa vào xã Sơn Trạch (nay là thị trấn Phong Nha, huyện Bố Trạch), kinh phí dự kiến gần 1,8 tỉ đồng.

Năm 2009, Ban Quản lý (BQL) VQG Phong Nha - Kẻ Bàng đầu tư thêm 2,3 tỉ đồng lắp đặt hệ thống khung giàn để gắn thêm hàng chữ tiếng Anh. Năm 2013, BQL VQG tiếp tục đầu tư thêm 514 triệu đồng để tiến hành sửa chữa, nâng cấp biển quảng bá. Công trình tổng thể của dự án, gồm hệ thống khung giàn bằng thép, logo biểu trưng và 3 bộ chữ tiếng Việt, Anh được gắn lắp vào gần đỉnh núi đá vôi.

Năm 2014, BQL VQG Phong Nha - Kẻ Bàng lấy lý do logo biểu trưng di sản và 3 bộ chữ không được lắp đặt đèn chiếu sáng, ban đêm sẽ không thấy nên đã đề xuất UBND tỉnh Quảng Bình cấp kinh phí đầu tư bộ chữ mới, hiện đại hơn. Cùng năm, UBND tỉnh chấp thuận đầu tư công trình quảng bá mới với tổng trị giá hơn 3 tỉ đồng từ nguồn vốn ngân sách.

Dự án do Công ty CP Phú Thành (quận Đống Đa, TP Hà Nội) trúng thầu thi công; Sở Xây dựng tỉnh Quảng Bình là đơn vị thẩm tra thiết kế bản vẽ thi công; BQL Dự án đầu tư - xây dựng của Sở Xây dựng đảm nhiệm việc tư vấn, giám sát. Công trình mới bổ sung hệ thống khung bằng thép, phía trước là biểu tượng logo biểu trưng cao 7,3 m; sau đó là bộ chữ: "Phong Nha - Ke Bang" (dài 46 m, cao 5,5 m) có hệ thống đèn LED chiếu sáng. Tháng 2-2015, công trình được BQL VQG Phong Nha - Kẻ Bàng tổ chức nghiệm thu, bàn giao sử dụng và đi vào khai thác đến nay.

Trước thời điểm thi công, tháng 4-2014, qua kiểm tra dự toán bản vẽ công trình, Sở Xây dựng tỉnh Quảng Bình phát hiện một số chi tiết bất cập, khi nhiều loại chi phí vật liệu, nhân công, máy móc thi công bị "đội giá"... nên đã gửi công văn cho chủ đầu tư là BQL VQG Phong Nha - Kẻ Bàng khẳng định một số hạng mục "không có cơ sở", đề nghị phải lập lại dự toán, áp dụng theo quy định hiện hành. Tuy nhiên, BQL VQG vẫn không có ý kiến để đơn vị tư vấn thiết kế điều chỉnh dự toán cho phù hợp.

Dòng chữ “PHONG NHA - KE BANG” và logo biểu trưng được gắn trên núi đá vôi

Ngoài ra, BQL VQG Phong Nha - Kẻ Bàng có dấu hiệu nghiệm thu khống một số hạng mục công trình như: phần khung giàn bổ sung, diện tích mặt chữ và một số vật tư, thiết bị khác; dự toán một số hạng mục lập sai định mức đẩy giá trị công trình lên cao, gây thất thoát tài sản hàng trăm triệu đồng.

Mặt khác, trong quá trình thi công công trình phải thực hiện việc tháo dỡ, thu dọn các vật liệu cũ như: khung giàn, 3 bộ chữ, logo biểu trưng… làm bằng thép với khối lượng ước tính gần 20 tấn.

Theo quy định, BQL VQG Phong Nha - Kẻ Bàng phải lập hội đồng đánh giá giá trị còn lại và tiến hành thanh lý tài sản cũ để nộp vào ngân sách nhà nước, sau khi trừ các chi phí liên quan. Tuy nhiên, thời điểm đó đơn vị này đã không lập biên bản đánh giá chất lượng, khối lượng; không làm thủ tục thu hồi, thanh lý tài sản và hiện gần 20 tấn sắt này đã "không cánh mà bay".

Người trong cuộc nói gì?

Thời điểm xảy ra sự việc này thì BQL VQG Phong Nha - Kẻ Bàng do ông Lê Thanh Tịnh làm giám đốc. Tháng 2-2020, ông Tịnh được Tỉnh ủy Quảng Bình điều động, bổ nhiệm giữ chức Giám đốc BQL Dự án Môi trường và Biến đổi khí hậu TP Đồng Hới và giữ chức vụ này cho đến nay.

Ông Phạm Hồng Thái, Giám đốc BQL VQG Phong Nha - Kẻ Bàng, nói đây là vụ việc do "lịch sử để lại", ông mới được điều động giữ chức giám đốc từ hơn 2 năm nay nên không rõ sự tình. Hiện Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Quảng Bình đã vào cuộc điều tra.

Liên lạc với ông Lê Thanh Tịnh, ông cho biết công an đang vào cuộc làm rõ. "Sự việc này diễn ra cũng lâu rồi, từ năm 2014 nên tôi không nhớ rõ. Thời điểm đó, tôi bị bệnh hiểm nghèo nên phải đi điều trị" - ông Lê Thanh Tịnh nói.

Mới đây, Ban Chỉ đạo (BCĐ) Phòng chống tham nhũng, tiêu cực tỉnh Quảng Bình cũng đã đưa vụ việc "Sai phạm vì không thanh lý tài sản ở VQG Phong Nha - Kẻ Bàng" vào diện 3 vụ án cần theo dõi.

Theo ông Nguyễn Lương Bình, Trưởng Ban Nội chính Tỉnh ủy Quảng Bình, hiện là Phó trưởng Ban Thường trực BCĐ Phòng chống tham nhũng, tiêu cực của tỉnh, vụ việc "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí" xảy ra tại BQL VQG Phong Nha - Kẻ Bàng là một trong 3 vụ án mà các thành viên trong BCĐ thống nhất đưa vào diện theo dõi.

"Đây là vụ án có ảnh hưởng lớn, dư luận quan tâm nên mới đây BCĐ Phòng chống tham nhũng, tiêu cực đã chỉ đạo phục hồi điều tra. Khi có kết luận từ cơ quan công an sẽ thông tin đến báo chí" - ông Nguyễn Lương Bình cho hay.

Bài và ảnh: Hoàng Phúc