Điều trị methadone cho phụ nữ mang thai nghiện các chất dạng thuốc phiện có lợi ích gì?

1. Tác dụng của điều trị thay thế các chất dạng thuốc phiện bằng methadone

Methadone là một loại thuốc điều trị thay thế các chất dạng thuốc phiện. Thuốc không gây nhiễm độc thần kinh, không gây khoái cảm ở liều điều trị. Thuốc có thời gian bán hủy dài (khoảng 24 giờ) nên chỉ cần uống 1 lần trong ngày là đủ để không xuất hiện hội chứng cai.

Ngoài chi phí thấp, methadone không gây hưng phấn ở liều điều trị, hỗ trợ nâng cao thể chất, tinh thần, giúp người nghiện cân bằng trạng thái thần kinh, kiểm soát được hành vi tâm lý. Nhờ đó, giúp người nghiện có việc làm ổn định, có thu nhập, tái hòa nhập với xã hội. Đồng thời, việc điều trị bằng bằng thuốc này cũng giúp giảm tệ nạn xã hội, phòng ngừa, giảm nguy cơ mắc và lây truyền các bệnh qua đường máu (HIV, viêm gan B, C...), giảm tử vong do sốc ma túy.

Không có chống chỉ định điều trị bằng methadone ở phụ nữ mang thai.

2. Lợi ích khi điều trị methadone cho phụ nữ mang thai nghiện các chất dạng thuốc phiện

Không có chống chỉ định điều trị bằng methadone ở phụ nữ mang thai. Những phụ nữ đang điều trị methadone mà có thai, vẫn tiếp tục duy trì điều trị bằng thuốc này.

Việc điều trị methadone cho phụ nữ mang thai nghiện chất dạng thuốc phiện giúp:

- Làm giảm hội chứng cai, nên giảm nguy cơ sẩy thai trong 3 tháng đầu, nguy cơ suy thai, đẻ non hay thai chết lưu trong 3 tháng cuối.

- Giảm nguy cơ tiền sản giật và băng huyết.

- Giảm nguy cơ thai chậm phát triển.

- Giúp các bà mẹ tiếp cận với các cơ sở sản khoa để chăm sóc trước và sau khi sinh.

3. Cần lưu ý gì khi điều trị methadone

Để việc sử dụng methadone ở phụ nữ mang thai hiệu quả an toàn, cần lưu ý:

- Ổn định liều ở mức độ phù hợp đủ để làm giảm nguy cơ sử dụng chất dạng thuốc phiện khác.

- Duy trì liều ở mức độ phù hợp để người bệnh cảm thấy thoải mái, tránh xuất hiện hội chứng cai trong quá trình mang thai. Không nên giảm liều trong quá trình mang thai vì sẽ làm xuất hiện hội chứng cai do đó sẽ tăng nguy cơ sẩy thai, thai không phát triển, sinh non hoặc thai chết lưu.

- Trong quá trình mang thai, do tăng chuyển hóa methadone nên có biểu hiện thiếu liều, vì vậy cần tăng liều để tránh xuất hiện hội chứng cai, nhất là trong 3 tháng cuối (nếu cần, có thể chia liều thành 2 lần trong 1 ngày). Sau khi sinh 2–3 ngày thì giảm liều methadone cho phù hợp và duy trì liều này trong 2-3 tháng tiếp theo. Sau đó có thể cân nhắc việc tiếp tục giảm liều.

- Cần đánh giá việc người bệnh đồng thời sử dụng các chất gây nghiện khác (thuốc lá, rượu, benzodiazepines) làm ảnh hưởng đến quá trình mang thai của người bệnh.

- Phối hợp với cơ sở sản khoa để chăm sóc và hỗ trợ người bệnh trong quá trình mang thai, chăm sóc trước sinh và sau sinh. Khoảng 1/3 trẻ sinh ra từ bà mẹ đang điều trị methadone có xuất hiện hội chứng cai theo các mức độ nặng nhẹ khác nhau trong tuần đầu sau khi sinh. Do đó, cần phối hợp với bác sĩ nhi khoa để xử trí.

Cảnh báo nhiễm HIV trong nhóm tuổi thanh thiếu niên.

BS. Phong Anh Quân