Định hình tương lai bền vững từ hạ tầng xanh và giao thông xanh

Ông Nguyễn Văn Sinh, Thứ trưởng Bộ Xây dựng phát biểu khai mạc "Tuần lễ Công trình xanh và Giao thông xanh Việt Nam năm 2025".

Chiều ngày 29/10/2025, tại TP.Hồ Chí Minh, Bộ Xây dựng phối hợp với UBND TP.Hồ Chí Minh và các cơ quan, đơn vị tổ chức Tuần lễ Công trình xanh và Giao thông xanh Việt Nam năm 2025, với chủ đề “Đổi mới sáng tạo, thúc đẩy phát triển công trình xanh và giao thông xanh theo hướng bền vững”.

Sự kiện có sự tham gia của hơn 1000 đại biểu từ các bộ, ngành, chính quyền địa phương, doanh nghiệp trong nước và quốc tế để cùng trao đổi sáng kiến về giảm phát thải, sử dụng năng lượng hiệu quả và phát triển hạ tầng bền vững.

CÔNG TRÌNH XANH – GIAO THÔNG XANH LÀ ĐỊNH HƯỚNG CHIẾN LƯỢC

Phát biểu khai mạc, ông Nguyễn Văn Sinh, Thứ trưởng Bộ Xây dựng, nhấn mạnh: “Phát triển công trình xanh và giao thông xanh không chỉ là yêu cầu tất yếu của xu thế toàn cầu, mà còn là định hướng chiến lược trong tái cấu trúc nền kinh tế Việt Nam theo hướng tăng trưởng xanh, phát thải thấp và phát triển bền vững.”

Tính đến hết quý 3/2025, cả nước có hơn 600 công trình được chứng nhận xanh với tổng diện tích sàn gần 17 triệu m2, tăng 25% so với năm 2024. Trong đó, công trình công nghiệp chiếm khoảng 48%, chung cư 27%, còn lại là văn phòng, trường học và công trình dân dụng khác.

Song song, Việt Nam hiện có hơn 183.000 xe ô-tô điện và gần 1.000 xe buýt điện lưu hành. Hà Nội và TP.Hồ Chí Minh là hai địa phương dẫn đầu, mỗi nơi hơn 38.000 xe ô-tô. Nhiều đô thị khác như Đà Nẵng, Hải Phòng, Thanh Hóa, Khánh Hòa... cũng đang chứng kiến tốc độ gia tăng nhanh, cho thấy chuyển đổi xanh đã trở thành xu thế tất yếu chứ không còn là khẩu hiệu.

Theo Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh, công trình xanh là then chốt trong lĩnh vực xây dựng – đô thị bởi việc giảm tiêu thụ năng lượng, nước, vật liệu và khí CO₂ giúp nâng cao hiệu quả sử dụng đất, chất lượng môi trường sống và thúc đẩy sản xuất vật liệu tái chế. Đối với giao thông xanh, đây là trụ cột của kinh tế xanh trong hạ tầng – năng lượng – vận tải, bao gồm xe điện, xe nhiên liệu sinh học, hệ thống metro, BRT, đường sắt điện khí hóa, trạm sạc điện và giao thông thông minh.

Hệ thống chính sách quốc gia từ nhiều năm qua đã đặt nền móng cho chuyển đổi này: Nhà nước ban hành các nghị quyết như Nghị quyết số 24‑NQ/TW năm 2013 về ứng phó biến đổi khí hậu; Nghị quyết số 06‑NQ/TW năm 2022 về phát triển bền vững đô thị đến năm 2030; cùng với định hướng phát triển nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn tại Đại hội XIII của Đảng.

Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh nhấn mạnh bối cảnh thực tiễn đang tăng sức ép và đặt ra thách thức rõ ràng: Việt Nam đang đối mặt với nhu cầu phát triển cơ sở hạ tầng lớn, đồng thời chịu tác động mạnh từ biến đổi khí hậu và áp lực phát thải. Do đó, việc gắn công trình xanh và giao thông xanh là bước đột phá biến “xanh hóa” thành một nhân tố kinh tế chứ không chỉ là mục tiêu môi trường.

Lãnh đạo Bộ Xây dựng cho hay Tuần lễ Công trình xanh và Giao thông xanh năm 2025 hướng tới 4 mục tiêu, gồm:

Thứ nhất, thúc đẩy triển khai hiệu quả các nội dung liên quan đến phát triển công trình xanh, giao thông xanh của các chiến lược, chương trình, kế hoạch về tăng trưởng xanh, ứng phó biến đổi khí hậu…

Thứ hai, xác định các điểm nghẽn về cơ chế, chính sách, các tồn tại về năng lực triển khai trong thực tiễn để vạch ra các trọng tâm ưu tiên và hành động cụ thể nhằm nhanh chóng thúc đẩy chuyển đổi xanh ngành xây dựng, hướng tới phát triển bền vững, tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải khí nhà kính, giảm thiểu các tác động môi trường.

Thứ ba, đề xuất cơ chế phối hợp hiệu quả giữa các bộ, ngành, địa phương, tổ chức quốc tế và khu vực tư nhân nhằm thúc đẩy phát triển công trình xanh, giao thông xanh tại Việt Nam.

Thứ tư, nâng cao nhận thức, năng lực và cam kết hành động của doanh nghiệp, chính quyền địa phương trong việc áp dụng giải pháp tiết kiệm năng lượng, bảo vệ môi trường trong xây dựng hạ tầng giao thông và vận hành công trình xanh, giao thông xanh.

TP. HỒ CHÍ MINH TIÊN PHONG, TỪ TIẾP NHẬN ÁP LỰC TỚI THIẾT LẬP MÔ HÌNH GIAO THÔNG XANH

Là đô thị đặc biệt, trung tâm kinh tế lớn của cả nước, TP. Hồ Chí Minh đang hiện thực hóa vai trò tiên phong trong chuyển đổi xanh.

Phát biểu tại sự kiện, ông Bùi Xuân Cường, Phó Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh, nhấn mạnh: sau khi mở rộng địa giới, thành phố có trên 14 triệu dân và hơn 11 triệu phương tiện cơ giới, với hơn 10 triệu xe máy và hơn 1 triệu ô tô. Quy mô này đặt ra áp lực lớn về năng lượng, môi trường và giao thông đô thị. Với vị thế này, TP. Hồ Chí Minh đang đi đầu trong việc triển khai nhiều chương trình chuyển đổi năng lượng xanh và phát thải thấp theo cam kết quốc gia tại COP26.

Ông Bùi Xuân Cường, Phó Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh phát biểu tại sự kiện.

Tính đến tháng 9/2025, TP. Hồ Chí Minh đã ghi nhận 268 công trình xanh với tổng diện tích sàn 6,29 triệu m2, trong khi cả nước có hơn 600 công trình xanh với tổng diện tích gần 17 triệu m2.

Ở lĩnh vực giao thông, thành phố cũng đạt những con số ấn tượng: trong hơn 2.386 xe buýt, đã có 627 xe buýt điện (chiếm 26,3%) và 451 xe buýt CNG (17,9%); trong gần 18.613 xe taxi, có 13.124 xe taxi điện (chiếm khoảng 71%); xe máy điện công nghệ chiếm hơn 28% trong nhóm xe công nghệ – tất cả đều phản ánh xu hướng chuyển đổi mạnh mẽ.

TP. Hồ Chí Minh cũng đang chủ động xây dựng các đề án quan trọng: phát triển đường sắt đô thị theo Kết luận số 49-KL/TW của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 188/2025/QH15 của Quốc hội; đồng thời kiểm soát khí thải phương tiện giao thông theo Nghị quyết số 98/2023/QH15 về cơ chế đặc thù cho TP. Hồ Chí Minh.

Xác định “doanh nghiệp là trung tâm, nhà khoa học là hạt nhân và Nhà nước đóng vai trò kiến tạo”, ông Cường khẳng định: Thành phố sẽ tiếp tục đồng hành cùng Bộ Xây dựng, các bộ, ngành, địa phương và cộng đồng quốc tế để biến những sáng kiến tại diễn đàn thành hành động thiết thực, phục vụ mục tiêu phát triển bền vững đất nước.

Tuần lễ năm nay đánh dấu một bước phát triển mới khi lĩnh vực xây dựng và giao thông được đặt cạnh nhau, như hai nhịp bước mang lại động lực mới cho nền kinh tế xanh. Thông qua sự kiện, các bên tham gia không chỉ lắng nghe, mà còn đề ra hàng loạt mục tiêu và giải pháp: từ hoàn thiện khung pháp lý, xác định điểm nghẽn, thúc đẩy liên ngành, nâng cao năng lực doanh nghiệp và địa phương đến vận dụng công nghệ số trong chuyển đổi.

Việc TP. Hồ Chí Minh thể hiện vai trò đầu tàu càng khẳng định: "Chuyển đổi xanh không chờ đợi, mà đang diễn ra trước mắt. Việc liên kết giữa đô thị, hạ tầng, năng lượng và vật liệu xanh sẽ định hình lại diện mạo phát triển tại các thành phố lớn của Việt Nam".

Nguyệt Hà