Định hướng hợp tác chiến lược mới

Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi (trái) và Tổng thống Nga Vladimir Putin tại cuộc gặp ở Moskva ngày 8/7. (Ảnh: ANI/TTXVN)

Chuyến thăm chính thức Nga trong hai ngày 8 và 9/7 là chuyến thăm Nga đầu tiên của Thủ tướng Narendra Modi sau 5 năm và là chuyến thăm nước ngoài chính thức đầu tiên sau khi nhà lãnh đạo Ấn Độ tuyên thệ nhậm chức nhiệm kỳ thứ ba. Điện Kremlin thông báo Nga và Ấn Độ đã ký 15 văn kiện, đặc biệt là tuyên bố chung của Tổng thống Putin và Thủ tướng Modi sau Hội nghị thượng đỉnh Nga-Ấn Độ lần thứ 22, cũng như tuyên bố chung về phát triển các lĩnh vực hợp tác chiến lược giữa hai quốc gia đến năm 2030.

Đáp lại những câu từ ấm áp từ Thủ tướng Modi rằng, nhiệt độ ở Nga đôi khi xuống dưới 0oC, song quan hệ Ấn Độ-Nga luôn ở trạng thái tích cực, Tổng thống Nga Putin nhấn mạnh, giữa Moskva và New Delhi có tình bạn lâu dài với mối quan hệ tốt đẹp đã phát triển qua nhiều thập niên. Để tiếp tục thúc đẩy quan hệ Đối tác chiến lược đặc quyền Nga-Ấn Độ, Moskva khẳng định, một trong những trọng tâm là phát triển các mối quan hệ thương mại và kinh tế phù hợp lợi ích của người dân hai nước. Trên tinh thần đó, tuyên bố chung chỉ rõ 9 lĩnh vực ưu tiên trong hợp tác kinh tế song phương.

Hai bên nhấn mạnh nỗ lực xóa rào cản thương mại phi thuế quan, tiếp tục đối thoại về tự do hóa thương mại song phương, gồm cả khả năng hình thành khu vực thương mại tự do giữa Liên minh Kinh tế Á-Âu (EAEU) và Ấn Độ. Hai bên cũng thúc đẩy những tiến triển trong hệ thống thanh toán bằng đồng nội tệ, tăng cường khối lượng thương mại song phương về nông sản, thực phẩm và phân bón, đồng thời duy trì đối thoại nhằm loại bỏ hạn chế về vệ sinh và kiểm dịch. Moskva và New Delhi cũng xem xét phát triển hợp tác trong các lĩnh vực năng lượng hạt nhân và lọc hóa dầu, cũng như thúc đẩy vận hành và phát triển Hành lang vận tải quốc tế bắc-nam...

Trên cơ sở kết quả tích cực về hợp tác, khi thương mại Nga-Ấn Độ tăng 66% năm 2023 và tăng thêm 20% trong quý I/2024, hai nước đặt mục tiêu nâng kim ngạch thương mại song phương lên hơn 100 tỷ USD vào năm 2030. Quan trọng hơn, hai bên cam kết tăng cường cung cấp hàng hóa từ Ấn Độ để cân bằng cán cân thương mại, trong bối cảnh dữ liệu của Bộ Thương mại Ấn Độ cho thấy, thâm hụt thương mại của New Delhi với Moskva đã tăng 33%, lên hơn 57 tỷ USD trong tổng kim ngạch 65,7 tỷ USD của tài khóa 2023-2024.

Không chỉ về thương mại, Moskva và New Delhi khẳng định nỗ lực làm sâu sắc hơn quan hệ song phương trong tất cả các lĩnh vực, gồm chính trị, hợp tác nhân đạo, văn hóa, thể thao, giáo dục, quân sự... Ưu tiên thúc đẩy toàn diện quan hệ Đối tác chiến lược Nga-Ấn Độ, hai bên cũng trao đổi quan điểm về tình hình quốc tế, triển vọng phát triển của Nhóm các nền kinh tế mới nổi hàng đầu thế giới (BRICS), Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO), vốn được coi là những ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại của cả Nga và Ấn Độ. Hai nhà lãnh đạo cũng thảo luận về hợp tác trong Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) và sự tương tác tại Liên hợp quốc, cũng như giải pháp cho vấn đề Ukraine...

Chuyến thăm của Thủ tướng Modi tới Nga tiếp tục khẳng định ưu tiên của New Delhi thúc đẩy quan hệ Đối tác chiến lược với Moskva, nhất là trong bối cảnh quan hệ Nga-Ấn Độ nhận được nhiều sự quan tâm, có thể tác động cục diện khu vực và thế giới. Giới quan sát nhận định, trước những biến động địa chính trị thời gian qua, cả Nga và Ấn Độ đã quản lý khá tốt mối quan hệ song phương, đưa hợp tác phát triển ổn định trong bối cảnh phương Tây siết chặt trừng phạt chống Nga.

Giới quan sát cho rằng vẫn có những yếu tố địa chính trị không chắc chắn có thể tác động tới quan hệ Nga-Ấn Độ. Tuy nhiên, về cơ bản, mối quan hệ Nga-Ấn Độ phản ánh lợi ích lâu dài ổn định của hai nước. Kết quả đạt được trong chuyến thăm Nga của Thủ tướng Ấn Độ cho thấy định hướng đưa quan hệ hai nước vào quỹ đạo mới, nhằm tối ưu hóa lợi ích chiến lược đôi bên.