Định hướng thu hút FDI của Việt Nam trong bối cảnh thương chiến

Sáng 19/6, Quốc hội tiến hành phiên chất vấn Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng về các vấn đề trong lĩnh vực tài chính.

Việt Nam chuyển dịch trọng tâm thu hút FDI có chọn lọc, giá trị cao

Tại phiên chất vấn, đại biểu Mai Văn Hải (Đoàn ĐBQH Thanh Hóa) cho biết trong bối cảnh địa chính trị, địa kinh tế, chuỗi cung ứng toàn cầu diễn biến phức tạp, nhiều quốc gia đang điều chỉnh chính sách để thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) chất lượng cao. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Tài chính cho biết xu hướng đầu tư FDI trên thế giới hiện nay và định hướng thu hút đầu tư FDI tại Việt Nam.

Đại biểu Mai Văn Hải. Ảnh: Quốc hội

Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết xu hướng toàn cầu hiện nay tập trung vào các lĩnh vực công nghệ cao, công nghệ lõi, bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, năng lượng tái tạo, kinh tế tuần hoàn, phát triển bền vững. Tại khu vực châu Á, đặc biệt là ASEAN, đang nổi lên như là ưu tiên hàng đầu của một số tập đoàn đa quốc gia, nhờ khu vực này có tăng trưởng tích cực, môi trường đầu tư được cải thiện mạnh mẽ, cũng như có lợi thế về chi phí và nhân công.

"Việt Nam tiếp tục được đánh giá là điểm đến hấp dẫn đối với dòng vốn FDI nhờ chiến lược thu hút FDI phù hợp, nền chính trị ổn định, có vị thế cao và môi trường đầu tư – kinh doanh thuận lợi. Dòng vốn FDI vào Việt Nam đang được duy trì rất tích cực, bất chấp những tác động bất lợi từ bên ngoài," Bộ trưởng nêu rõ.

Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng. Ảnh: Quốc hội

Bộ trưởng thông tin, tính đến ngày 31/5/2025, cả nước có gần 44.000 dự án FDI, tổng vốn đăng ký đạt 517 tỷ USD, vốn thực hiện lũy kế đạt 331,5 tỷ USD (tương đương 64,6% vốn đăng ký). Khu vực FDI đóng góp khoảng 20,5 tỷ USD vào ngân sách Nhà nước của năm 2024, tăng 12% so với năm 2023, chiếm 24,7% tổng thu ngân sách. “Đây là con số đóng góp rất đáng kể,” Bộ trưởng nhận xét.

Về định hướng thu hút FDI trong thời gian tới, Bộ trưởng nhấn mạnh, để đạt được mục tiêu xây dựng Việt Nam trở thành quốc gia phát triển vào năm 2045, chúng ta cần chuyển dịch trọng tâm thu hút FDI có chọn lọc. Trong đó, chúng ta ưu tiên các dự án công nghệ cao, đổi mới sáng tạo, giá trị gia tăng cao, thân thiện với môi trường, thay vì chạy theo số lượng bằng mọi giá.

Các đối tác chiến lược như G7, Hàn Quốc, Singapore, Đài Loan (Trung Quốc), Mỹ, EU tiếp tục là trọng tâm xúc tiến thu hút đầu tư, gắn với các lĩnh vực mà Việt Nam đang khuyến khích phát triển.

Quảng bá mạnh mẽ hình ảnh một Việt Nam đổi mới, thân thiện với nhà đầu tư

Cũng đặt vấn đề về tình hình diễn biến phức tạp trên thế giới, đặc biệt liên quan đến cuộc chiến thương mại, đại biểu Nguyễn Văn Mạnh (Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Phúc) đề nghị Bộ trưởng cho biết Bộ Tài chính đã tham mưu những giải pháp gì cho Chính phủ trong thời gian tới để nâng cao năng lực cạnh tranh FDI của Việt Nam, phục vụ mục tiêu tăng trưởng 2 con số.

Đại biểu Nguyễn Văn Mạnh. Ảnh: Quốc hội

Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, trong bối cảnh cạnh tranh chiến lược giữa các nền kinh tế hiện nay, Việt Nam đang định hình chiến lược cạnh tranh riêng để thu hút đầu tư FDI và phát triển bền vững.

Về thu hút FDI, chiến lược cạnh tranh của Việt Nam là chuyển trọng tâm ưu đãi thuế sang nâng cao chất lượng môi trường đầu tư và dịch vụ hỗ trợ; chú trọng phát triển hạ tầng khu công nghiệp, khu kinh tế đồng bộ; đảm bảo nguồn điện, đảm bảo quỹ đất sạch, nhân lực chất lượng cao. Đồng thời, cải cách mạnh thủ tục hành chính sau cấp phép, rút ngắn thời gian triển khai dự án cho các doanh nghiệp FDI.

Việt Nam tận dụng lợi thế 17 FTA đã ký để mở rộng thị trường, qua đó hấp dẫn doanh nghiệp FDI muốn khai thác các ưu đãi thuế quan từ mạng lưới FTA rộng khắp; nỗ lực đa dạng hóa thị trường xuất khẩu để giảm rủi ro, tăng sức hấp dẫn của Việt Nam.

Cùng với đó, Việt Nam nỗ lực tiếp tục mở rộng quan hệ đối tác chiến lược và đối tác toàn diện với các quốc gia hàng đầu thế giới. Việt Nam cũng tham gia sáng kiến đối thoại với nhà đầu tư như diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam (VBF), một số sự kiện quốc tế.

Thông qua đối thoại và hợp tác đa phương, Việt Nam vừa tranh thủ hỗ trợ kỹ thuật, vốn và kinh nghiệm từ các đối tác, vừa quảng bá mạnh mẽ hình ảnh một Việt Nam đổi mới, thân thiện với nhà đầu tư. “Đây là những lợi thế mềm để chúng ta thu hút các doanh nghiệp FDI,” Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nhận định.

Đỗ Thảo