Định hướng ứng dụng năng lượng nguyên tử cho nhiều ngành, lĩnh vực

Các bác sỹ Bệnh viện Chợ Rẫy (Thành phố Hồ Chí Minh) và Bệnh viện Đa khoa Vĩnh Long (tỉnh Vĩnh Long) kiểm tra vận hành thử Hệ thống xạ trị bằng máy gia tốc tuyến tính điều trị ung thư. (Ảnh: Lê Thúy Hằng/TTXVN)

Ngày 17/12, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng ký Quyết định số 2736/QĐ-TTg phê duyệt Kế hoạch thực hiện quy hoạch phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử thời kỳ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Kế hoạch).

Mục tiêu của Kế hoạch là triển khai thực hiện Quyết định số 245/QĐ-TTg ngày 5/2/2025 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử thời kỳ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch) bảo đảm hiệu lực, hiệu quả.

Đồng thời, Kế hoạch cụ thể hóa các mục tiêu, định hướng phát triển, ứng dụng bức xạ và đồng vị phóng xạ trong các ngành, lĩnh vực, giải pháp và nguồn lực thực hiện gắn với phân công trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương trong việc triển khai thực hiện Quy hoạch và xây dựng lộ trình, xác định nội dung trọng tâm, tiến độ và nguồn lực thực hiện các chương trình, dự án, đề án quan trọng, ưu tiên đầu tư.

Kế hoạch đưa ra các nội dung chính cần triển khai thực hiện các mục tiêu cụ thể đến năm 2030 như: phát triển, ứng dụng bức xạ và đồng vị trong ngành y tế; phát triển, ứng dụng bức xạ và đồng vị trong ngành tài nguyên và môi trường; phát triển, ứng dụng bức xạ và đồng vị trong ngành nông nghiệp; phát triển, ứng dụng bức xạ và đồng vị trong ngành công nghiệp; phát triển tiềm lực khoa học và công nghệ hạt nhân, đào tạo nguồn nhân lực, bảo đảm an toàn, an ninh hạt nhân.

Hệ thống máy móc, thiết bị hiện đại trong chẩn đoán, điều trị ung thư. (Ảnh: Đinh Hằng/TTXVN)

Về phát triển, ứng dụng bức xạ và đồng vị trong ngành y tế: hoàn thành việc nâng cấp và phát triển mạng lưới các cơ sở xạ trị, y học hạt nhân, điện quang đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh của người dân, nâng cao hiệu quả, bảo đảm chất lượng và an toàn bức xạ trong chẩn đoán và điều trị.

Các nhiệm vụ thực hiện mục tiêu cụ thể phát triển, ứng dụng bức xạ và đồng vị trong ngành y tế đến năm 2030: đầu tư, nâng cấp hoặc xây dựng mới các khoa ung bướu có thiết bị xạ trị, khoa y học hạt nhân tại các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (ưu tiên đầu tư tại các vùng mà hiện nay việc đầu tư còn hạn chế); đầu tư mua sắm, tăng cường trang thiết bị xạ trị, xạ hình, điện quang cho các cơ sở y học bức xạ tại các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; các thiết bị tiên tiến, hiện đại cho các cơ sở xạ trị và y học hạt nhân của các bệnh viện Trung ương.

Khuyến khích các bệnh viện tư nhân đầu tư các thiết bị tiên tiến, hiện đại ứng dụng bức xạ và đồng vị bức xạ phục vụ chẩn đoán và điều trị bệnh phù hợp với yêu cầu; xây dựng hệ thống kiểm định liều lượng lâm sàng đối với các cơ sở xạ trị, y học hạt nhân và điện quang. Tham gia chương trình kiểm định chất lượng toàn diện về xạ trị, y học hạt nhân và điện quang của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế...

Về phát triển tiềm lực khoa học và công nghệ hạt nhân, đào tạo nguồn nhân lực, bảo đảm an toàn, an ninh hạt nhân: nâng cao tiềm lực khoa học và công nghệ hạt nhân, hoàn thiện hệ thống pháp luật, nâng cao năng lực quản lý nhà nước về phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử, bảo đảm an toàn, an ninh hạt nhân, phát triển nguồn nhân lực.

Các nhiệm vụ thực hiện mục tiêu phát triển tiềm lực khoa học và công nghệ hạt nhân, đào tạo nguồn nhân lực, bảo đảm an toàn, an ninh hạt nhân đến năm 2030: nâng cấp và xây dựng mới một số phòng thí nghiệm hiện đại về nghiên cứu, ứng dụng khoa học và kỹ thuật hạt nhân, công nghệ bức xạ; tăng cường năng lực cơ quan an toàn bức xạ và hạt nhân quốc gia; tăng cường năng lực quản lý nhà nước về phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử và bảo đảm an toàn, an ninh hạt nhân...

Theo Kế hoạch, các cơ sở nghiên cứu, ứng dụng, đào tạo trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử được nâng cấp cơ sở vật chất kỹ thuật, nâng cao chất lượng nhân lực, hiệu quả hoạt động.

Cụ thể, các cơ quan chức năng liên quan sẽ nghiên cứu xây dựng đề án thành lập Viện/Trung tâm quốc gia về y học bức xạ; đầu tư trang thiết bị và nhân lực cho một số khoa ung bướu có thiết bị xạ trị (hoặc khoa xạ trị), y học hạt nhân đầu ngành bao gồm cả Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu của Quân đội; phát triển nguồn nhân lực có chuyên môn, bổ sung trang thiết bị chuyên ngành năng lượng nguyên tử cho các đơn vị thực hiện công tác điều tra địa chất, khoáng sản, quan trắc khí tượng thủy văn, tài nguyên nước, môi trường phục vụ phát triển kinh tế-xã hội; xây dựng các nhóm nghiên cứu mạnh về ứng dụng bức xạ và đồng vị phóng xạ trong tạo, chọn giống cây trồng; kiểm soát côn trùng, sinh vật gây hại; chiếu xạ thực phẩm nhằm tăng cường ứng dụng năng lượng nguyên tử trong nông nghiệp...

Theo phân công, các cơ quan chức năng liên quan sẽ triển khai một số dự án quan trọng sau: nâng cấp và hoàn thiện mạng lưới quan trắc và cảnh báo phóng xạ môi trường quốc gia; tăng cường năng lực nghiên cứu-triển khai và hỗ trợ kỹ thuật của Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam.

Cùng với đó, xây dựng dự án đầu tư máy gia tốc Cyclotron và hệ thống phòng thí nghiệm tại Hà Nội để thực hiện nghiên cứu và phát triển thuốc phóng xạ; nâng cao năng lực y học bức xạ quốc gia và tổ chức thực hiện kiểm soát chiếu xạ y tế trong cả nước theo hướng dẫn của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế và Tổ chức Y tế Thế giới; thiết lập các trạm quan trắc về ứng dụng kỹ thuật nơtron tia vũ trụ hỗ trợ đo độ ẩm đất, lập bản đồ độ ẩm đất, giám sát cảnh báo hạn hán; các trạm quan trắc đồng vị bền trong nguồn nước tại hệ thống các sông lớn của Việt Nam.../.

(TTXVN/Vietnam+)