Định vị dinh dưỡng học đường

Đất nước đang bước vào một kỷ nguyên mới-kỷ nguyên vươn mình trở thành quốc gia phát triển vào năm 2045. Khát vọng đó không thể chỉ dựa trên ý chí, mà cần xây dựng trên nền tảng vững chắc từ sức mạnh nguồn nhân lực chất lượng cao.

Giờ ăn trưa của học sinh Trường tiểu học Chất lượng cao Tràng An, phường Hoàn Kiếm, Hà Nội.

Thế hệ Việt Nam mới cần trí tuệ, bản lĩnh và sức khỏe dồi dào để cạnh tranh quốc tế. Muốn vậy, dinh dưỡng phải trở thành yếu tố nền tảng, ưu tiên hàng đầu trong chiến lược phát triển con người.

Đảng và Nhà nước luôn xác định vai trò then chốt của công tác dinh dưỡng với những chiến lược cụ thể. Nhờ đó, các chỉ số sức khỏe của người Việt Nam, nhất là thanh, thiếu niên đã cải thiện đáng kể. Tuy nhiên, do xuất phát điểm thấp cho nên thể chất, dinh dưỡng còn nhiều thách thức. Các chuyên gia y tế, dinh dưỡng đã thẳng thắn chỉ rõ, kỷ nguyên mới đặt ra yêu cầu cấp bách, công tác dinh dưỡng đang đứng trước những rào cản mang tính sống còn đối với tương lai dân tộc.

“Vùng lõm” suy dinh dưỡng và khoảng trống công bằng vẫn tồn tại khá rõ nét khi tỷ lệ trẻ em thấp còi ở vùng dân tộc thiểu số vẫn còn hơn 30%, gần gấp đôi mức trung bình toàn quốc. Thừa cân, béo phì trở thành gánh nặng tại các thành phố lớn. Tỷ lệ học sinh thừa cân, béo phì tăng nhanh (gấp đôi sau 10 năm) là quả bom nổ chậm cho gánh nặng bệnh không lây nhiễm trong tương lai... Chiều cao trung bình người Việt Nam ở nam giới là 168cm, nữ giới là 156cm, thấp hơn các nước khu vực.

“Gánh nặng kép” về dinh dưỡng đòi hỏi phải có giải pháp đột phá. Cần chuyển hóa những nội dung nghị quyết, chiến lược, thậm chí là khát vọng… thành bài toán và mục tiêu rõ ràng. Kinh nghiệm của nhiều nước cho thấy cần tạo bước đột phá từ trường học, bởi lứa tuổi học đường là “giai đoạn vàng cuối cùng” để can thiệp toàn diện về dinh dưỡng và vận động, có tác động thay đổi trọn đời.

Để thế hệ tương lai phát triển tốt thể lực cần sớm hoàn thiện thể chế, chính sách coi đầu tư cho dinh dưỡng là đầu tư phát triển; xây dựng khung pháp lý toàn diện, chính sách đủ mạnh để phát triển tầm vóc và thể lực cho thế hệ trẻ; cần ban hành tiêu chuẩn bữa ăn học đường, tham mưu luật hóa các quy định về dinh dưỡng, bảo đảm bữa ăn học đường hoạt động đúng mục tiêu đề ra.

Việt Nam cần xây dựng “Hệ sinh thái dinh dưỡng học đường toàn diện”, chuyển hóa từ “ăn no” sang “ăn đúng, ăn đủ và vận động khoa học”. Tăng cường truyền thông để kiến thức dinh dưỡng trở thành kỹ năng sống từ sớm. Cần kết hợp chặt chẽ giữa dinh dưỡng hợp lý với giáo dục thể chất; trường học không chỉ dạy chữ, mà còn gieo mầm lối sống khỏe mạnh.

Dinh dưỡng học đường góp phần quyết định sự phát triển tối đa tầm vóc, thể lực và trí lực của con người.

Tại hội thảo quốc tế mới đây tại Hà Nội, các chuyên gia đều thống nhất, nếu Việt Nam kết hợp chặt chẽ bốn trụ cột: pháp luật-tài chính-giám sát-giáo dục, chính sách dinh dưỡng học đường sẽ bền vững hơn, góp phần phát huy tối đa tiềm năng nguồn nhân lực quốc gia. Mô hình thành công của các nước có thể áp dụng một cách sáng tạo, phù hợp điều kiện Việt Nam.

Phát triển tốt dinh dưỡng, thể chất cho thế hệ trẻ góp phần thực hiện chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm được nêu trong bài viết “Tương lai cho thế hệ vươn mình” đó là: Xây dựng và nuôi dưỡng một thế hệ thanh niên mạnh mẽ, trí tuệ và văn minh chính là nền tảng vững chắc để Việt Nam không ngừng vươn lên, trở thành quốc gia phát triển, biểu tượng của khát vọng, sức mạnh và ý chí dân tộc.

Trước đó, Cổng Thông tin điện tử Chính phủ đã có Báo cáo số 752/2025/TTĐT ngày 15/8/2025 về thông tin báo chí phản ánh vấn đề tiêu chuẩn bữa ăn học đường, luật hóa quy định về dinh dưỡng.

Cụ thể, Việt Nam vẫn đối mặt với gánh nặng kép về dinh dưỡng: nhiều vùng nông thôn, miền núi có tỷ lệ suy dinh dưỡng và thấp còi cao; trong khi ở đô thị, chế độ ăn mất cân đối, thừa năng lượng, thiếu vi chất và ít vận động, khiến sức khỏe học sinh chưa bảo đảm. Chiều cao trung bình của học sinh Việt Nam thấp hơn so với mức trung bình của các nước trong khu vực. Vì vậy, đề nghị hoàn thiện thể chế, coi đầu tư cho dinh dưỡng là đầu tư cho phát triển, xây dựng khung pháp lý và chính sách đủ mạnh để nâng cao tầm vóc, thể lực thế hệ trẻ.

Về thông tin trên, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long giao Bộ Y tế nghiên cứu phản ánh, đề xuất của báo chí về vấn đề dinh dưỡng học đường, luật hóa quy định về dinh dưỡng trong quá trình tổ chức thực hiện Chiến lược quốc gia về dinh dưỡng giai đoạn 2021-2030 và tầm nhìn đến năm 2045 (đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 02/QĐ-TTg ngày 5/1/2022) và triển khai xây dựng Chương trình quốc gia dinh dưỡng học đường theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công văn số 3504/VPCP-KGVX ngày 6/8/2025 của Văn phòng Chính phủ.

Theo Nhân Dân