Đoàn ĐBQH TP. Huế nêu nhiều góp ý về đất đai, hội nhập và sân bay Gia Bình

Đại biểu Nguyễn Hải Nam góp ý về chủ trương đầu tư Dự án Cảng hàng không quốc tế Gia Bình. Ảnh: Đoàn ĐBQH thành phố

Bảo đảm kết nối và sinh kế cộng đồng

Đại biểu Nguyễn Hải Nam (Đoàn ĐBQH TP. Huế) cho rằng trong bối cảnh kinh tế tăng trưởng, nhu cầu vận tải hàng không dự báo tăng mạnh, việc xây dựng sân bay Gia Bình là cần thiết. Tuy nhiên, ông Nam lưu ý phải rút kinh nghiệm từ trường hợp sân bay Long Thành, khi hạ tầng kết nối không đồng bộ khiến di chuyển giữa Long Thành - Tân Sơn Nhất mất tới hai giờ đồng hồ.

Theo đại biểu Nguyễn Hải Nam, khu vực Gia Bình hiện nằm giữa ba sân bay lớn là Nội Bài, Vân Đồn và Cát Bi, vì vậy quy hoạch kết nối cần được tính toán ngay từ đầu, bao gồm đường bộ, đường sắt, cao tốc.

Đồng quan điểm, đại biểu Phạm Như Hiệp (Đoàn ĐBQH TP. Huế) nêu rõ thực tế tại Tân Sơn Nhất, Nội Bài khi hành khách phải di chuyển vòng vèo giữa ga nội địa - quốc tế. Vì vậy, sân bay Gia Bình cần quy hoạch ngay hệ thống kết nối trực tiếp, tránh để hành khách mất hàng giờ di chuyển như hiện nay.

Về tác động xã hội, đại biểu Nguyễn Hải Nam nhấn mạnh, Gia Bình - Lương Tài là vùng nông nghiệp trù phú, dân cư đông, nhiều làng nghề truyền thống. Quy mô sân bay rất lớn sẽ kéo theo nhu cầu tái định cư rộng, đòi hỏi tính toán kỹ về sinh kế, nghề nghiệp, văn hóa cộng đồng. “Không chỉ là chuyện đất đai, mà là văn hóa làng, sinh kế và thói quen sống của hàng chục đời”, ông Nam nói.

Đại biểu Nguyễn Hải Nam cũng đề nghị nghiên cứu tác động môi trường, yêu cầu sân bay theo tiêu chuẩn xanh, giảm phát thải CO₂, phòng chống ngập úng; đồng thời có đánh giá đầy đủ về di tích trong khu vực dự án.

Đại biểu Phạm Như Hiệp góp ý về Dự thảo Nghị quyết về cơ chế, chính sách đặc thù để nâng cao hiệu quả hội nhập quốc tế. Ảnh: Đoàn ĐBQH thành phố

Đề xuất đột phá trong hội nhập quốc tế lĩnh vực y tế

Liên quan đến hội nhập quốc tế, đại biểu Phạm Như Hiệp nhấn mạnh yêu cầu đổi mới tư duy về hội nhập quốc tế khi Việt Nam đã thiết lập quan hệ ngoại giao với gần 200 quốc gia. Trong lĩnh vực y tế, nhiều quy định hiện hành còn tạo rào cản, đặc biệt là yêu cầu bác sĩ nước ngoài phải biết tiếng Việt.

Theo ông Hiệp, để đạt trình độ tiếng Việt phục vụ khám chữa bệnh, bác sĩ nước ngoài cần 4 - 5 năm học, điều gần như bất khả thi. Trong khi đó, tiếng Anh đã là ngôn ngữ quốc tế và có thể kết hợp phiên dịch. Việc siết chặt này cũng khiến bác sĩ Việt khó hành nghề ở nước ngoài dù có chuyên môn và ngoại ngữ tốt.

Ông Hiệp đề nghị có cơ chế linh hoạt hơn, thúc đẩy trao đổi chuyên môn hai chiều; ký kết hiệp định liên chính phủ công nhận năng lực hành nghề lẫn nhau. Từ thực tiễn Bệnh viện Trung ương Huế mỗi năm tiếp nhận 3.000 - 5.000 bệnh nhân quốc tế, ông Hiệp cho rằng Việt Nam cần chiến lược visa, truyền thông và xúc tiến bài bản hơn để phát triển du lịch y tế.

Về hợp tác quốc tế, ông nêu tình trạng các dự án vay vốn ưu đãi kéo dài quá lâu, ảnh hưởng trực tiếp đến tâm huyết của đội ngũ thực hiện. Đại biểu Phạm Như Hiệp kiến nghị rà soát quy trình, rút ngắn thời gian, giảm chi phí bảo lãnh và phí quản lý dự án.

Ông Hiệp cũng đề nghị mạnh dạn áp dụng JCI cho bệnh viện Việt Nam. Tuy nhiên, hiện chưa có đơn vị hỗ trợ, kiểm định, khiến chi phí và thủ tục tăng cao. “Nếu có tổ chức đánh giá JCI hoặc tương đương tại Việt Nam, bệnh viện sẽ giảm rất nhiều chi phí và tăng uy tín quốc tế”, ông Hiệp nói.

Đại biểu Nguyễn Thị Sửu góp ý Dự thảo Nghị quyết tháo gỡ khó khăn trong thi hành Luật Đất đai. Ảnh: Đoàn ĐBQH thành phố

Góp ý chi tiết về bảng giá đất, thời điểm áp dụng và hệ số điều chỉnh

Đối với Dự thảo Nghị quyết tháo gỡ khó khăn trong thi hành Luật Đất đai, đại biểu Nguyễn Thị Sửu, Phó Trưởng đoàn ĐBQH TP. Huế cho rằng phạm vi áp dụng bảng giá đất hiện quá rộng, trong khi thời điểm áp dụng cho từng mục đích vẫn chưa rõ ràng. Bà Sửu đề nghị quy định cụ thể: Bồi thường tính tại thời điểm quyết định thu hồi đất hoặc thời điểm bảng giá có hiệu lực; đấu giá áp dụng tại thời điểm xác định giá khởi điểm. Đại biểu Nguyễn Thị Sửu cũng đề xuất bổ sung cơ chế cập nhật khi thị trường biến động hoặc quy hoạch thay đổi, nhất là với các dự án kéo dài.

Đối với khoản 2, bà Sửu đánh giá việc xây dựng bảng giá đến từng thửa đất là bước tiến nhưng đòi hỏi dữ liệu đầy đủ và khả năng cập nhật thường xuyên. Vì vậy, bà Sửu kiến nghị chuyển từ “được xây dựng” sang “phải xây dựng đến từng thửa đất” khi hệ thống bản đồ địa chính số và cơ sở dữ liệu giá đất đã hoàn chỉnh; đồng thời cần cơ chế rà soát định kỳ.

Về khoản 3, bà Sửu đồng tình thời điểm áp dụng từ 1/1/2026 nhưng lưu ý dự thảo chưa quy định rõ quy trình lập, thẩm định và phê duyệt bảng giá cũng như trách nhiệm của các cơ quan chuyên môn.

Ở khoản 4, bà Sửu cho rằng việc tạm áp dụng bảng giá đất khi chưa có giá cụ thể là hợp lý, song cần tiêu chí đánh giá rủi ro và yêu cầu công khai căn cứ thị trường. Riêng khoản 5, yêu cầu hoàn thành toàn bộ căn cứ định giá trước 1/7/2026 là áp lực lớn cho địa phương.

Đại biểu Nguyễn Hải Nam đề nghị làm rõ khái niệm “thu hồi đất vì lợi ích quốc gia, công cộng” để tránh hiểu khác nhau. Ông Nam phân tích, cả hai phương án xác định giá đất (theo thị trường hoặc bảng giá HĐND) đều khó, cần tiếp cận minh bạch hơn.

Từ thực tế Gia Bình, ông Nam dẫn chứng việc bồi thường thấp nhưng người dân phải rời nơi gắn bó hàng chục đời, mất sinh kế đòi hỏi cơ chế hỗ trợ sát thực tế hơn. Đại biểu Nguyễn Hải Nam cũng đề nghị ứng dụng mạnh công nghệ số, thậm chí blockchain, trong xây dựng bản đồ địa chính, cấp sổ đỏ; và làm rõ cơ sở khoa học của quy định “75% đồng thuận” trong thu hồi đất.

Lê Thọ