Doanh nghiệp chờ động lực chính sách mới

Tập trung tháo gỡ điểm nghẽn thể chế trong đất đai, đầu tư, quy hoạch, xây dựng, môi trường, năng lượng...

Pháp luật đi trước, mở đường cho giai đoạn phát triển mới

Kinh tế Việt Nam đang ở giai đoạn cuối của quá trình phục hồi sau suy thoái (do đại dịch Covid-19, tác động của suy thoái kinh tế toàn cầu và những khó khăn nội tại từ thị trường trái phiếu, bất động sản...) và hướng tới giai đoạn mở rộng không gian tăng trưởng, kỳ vọng đạt mức tăng trưởng vượt bậc.

Nền kinh tế ghi nhận nhiều tín hiệu tích cực với các động lực mới và mục tiêu tăng trưởng cao trong tương lai, được hỗ trợ bởi chính sách nới lỏng tiền tệ, thúc đẩy đầu tư công, cải cách hệ thống pháp luật và thủ tục hành chính.

Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng GDP trên 8% năm 2025, duy trì tốc độ hai con số trong giai đoạn 2026-2030; GDP bình quân đầu người năm 2026 dự kiến đạt 5.400-5.500 USD.

Để đạt được mục tiêu tăng trưởng cao, Chính phủ đề ra nhiều định hướng và nhiệm vụ trọng tâm, bao gồm: giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, tăng cường huy động nguồn lực cho phát triển; tăng trưởng nhanh nhưng bền vững gắn với kiểm soát lạm phát; ưu tiên nguồn lực hoàn thiện hệ thống pháp luật với cấu trúc tinh gọn, hợp lý, khoa học; xác lập mô hình tăng trưởng mới, cơ cấu lại nền kinh tế, đẩy mạnh công nghiệp hóa - hiện đại hóa với khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm động lực chính; tập trung tháo gỡ các rào cản, khó khăn của các loại thị trường; phát triển kinh tế tư nhân thành động lực hàng đầu thúc đẩy tăng trưởng và đổi mới sáng tạo.

Theo Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Việt Nam hướng đến năm 2030 trở thành nước có thu nhập trung bình cao, năm 2045 trở thành quốc gia thu nhập cao, đòi hỏi đột phá về thể chế, nâng cao năng lực điều hành của bộ máy nhà nước, tháo gỡ kịp thời các điểm nghẽn trong quá trình triển khai chính sách, pháp luật.

Theo chương trình Kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV, kéo dài liên tục 40 ngày (từ 20/10 đến 11/12), Quốc hội sẽ xem xét, thảo luận và quyết định 66 nội dung, trong đó có 49 dự án luật và 4 nghị quyết. Nhiều luật có liên quan trực tiếp đến hoạt động của doanh nghiệp như Luật Đầu tư, Luật Quy hoạch, Luật Xây dựng, Luật Hàng không dân dụng Việt Nam…

Đáng chú ý, Quốc hội cũng sẽ thảo luận và thông qua nhiều chính sách mới, mở đường cho các lĩnh vực quan trọng trong giai đoạn phát triển mới, thể hiện ở những đạo luật như Luật Chuyển đổi số, Luật Thương mại điện tử, Luật Trí tuệ nhân tạo…

Trong 4 nghị quyết dự kiến được thông qua tại kỳ họp này, doanh nghiệp đặc biệt quan tâm đến Nghị quyết quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thi hành Luật Đất đai. Luật Đất đai 2024 được đánh giá là bước đột phá trong quản lý đất đai, song cần được điều chỉnh để phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp (từ 1/7/2025), đồng thời tiếp tục tháo gỡ khó khăn trong thực hiện.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, các dự án luật lần này bao quát hầu hết các lĩnh vực trọng yếu, nhiều vấn đề mới, biến động liên tục; kịp thời thể chế hóa chủ trương, nghị quyết mới của Đảng. Trọng tâm là tháo gỡ điểm nghẽn thể chế trong đất đai, đầu tư, quy hoạch, xây dựng, môi trường, năng lượng, đồng thời lành mạnh hóa thị trường trái phiếu doanh nghiệp và bất động sản.

Tạo dư địa chính sách cho doanh nghiệp phát triển

Dự án Luật Đầu tư (sửa đổi) dự kiến được Quốc hội xem xét, thông qua vào sáng 3/11 theo trình tự, thủ tục rút gọn, nhằm kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về thể chế, pháp luật; cắt giảm và đơn giản hóa thủ tục đầu tư, kinh doanh, tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp.

Luật này cũng hoàn thiện các quy định về ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện; cắt giảm các ngành, nghề không cần thiết, bất hợp lý; đồng thời hoàn thiện cơ chế phân cấp quản lý giữa trung ương và địa phương, bảo đảm hiệu lực, hiệu quả trong xử lý các vấn đề thực tiễn, tháo gỡ “điểm nghẽn” thể chế.

Tại dự án Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (sửa đổi) được Chính phủ trình Quốc hội sáng 22/10, nội dung được doanh nghiệp quan tâm nhất là việc cho phép các thành phần kinh tế tham gia đầu tư, xây dựng, khai thác cảng hàng không và công trình tại cảng hàng không - lĩnh vực hiện nay chủ yếu do Nhà nước đảm nhiệm.

Quy định này sẽ tạo hành lang pháp lý huy động nguồn lực ngoài nhà nước đầu tư, khai thác cảng hàng không, góp phần giảm gánh nặng ngân sách, đồng thời mở rộng dư địa chính sách cho doanh nghiệp tư nhân tham gia phát triển hạ tầng.

Dự kiến, sáng 31/10, dự án Luật Chuyển đổi số sẽ được Chính phủ trình Quốc hội. Luật không chỉ hoàn thiện hệ thống pháp luật về chuyển đổi số quốc gia, điều chỉnh mối quan hệ giữa các chủ thể trên môi trường số, mà còn dành riêng một chương về kinh tế số, nhằm tạo điều kiện cho doanh nghiệp thông qua việc thúc đẩy số hóa quy trình, ứng dụng công nghệ để tối ưu hóa sản xuất - kinh doanh, hình thành các doanh nghiệp công nghệ số mạnh, có năng lực cạnh tranh toàn cầu, đồng thời mở ra cơ hội đầu tư vào hạ tầng số, dữ liệu và nhân lực.

Với dự án Luật Trí tuệ nhân tạo, dự thảo quy định, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo sẽ được hưởng nhiều chính sách ưu đãi và hỗ trợ đặc thù, nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo, phát triển công nghệ lõi và xây dựng hệ sinh thái trí tuệ nhân tạo tại Việt Nam.

Với Nghị quyết quy định cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn trong thi hành Luật Đất đai 2024, ngoài nội dung cập nhật quy định phân cấp, phân quyền phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp, vấn đề doanh nghiệp trông đợi nhất là việc tháo gỡ “nút thắt” giá đất.

Theo đó, việc bỏ khung giá đất, áp dụng bảng giá đất theo thị trường được coi là bước đột phá của Luật Đất đai 2024. Tuy nhiên, dù bảng giá đất mới chỉ có hiệu lực từ 1/1/2026, thực tế triển khai đã phát sinh hệ quả không mong muốn: giá đất tăng cao khiến chi phí thuê đất ăn mòn lợi nhuận, trở thành rào cản đầu tư. Bên cạnh đó, dù các nghị định hướng dẫn đã ban hành, nhiều địa phương vẫn gặp vướng mắc trong xác định giá đất.

Doanh nghiệp kỳ vọng khung pháp lý mới sớm khơi thông đầu tư

Ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu xây dựng Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng quản trị GP.Invest cho biết, điểm đáng chú ý trong dự thảo Nghị quyết về Luật Đất đai 2024 là Chính phủ đề xuất áp bảng giá đất theo từng loại đất, khu vực, vị trí để tính nghĩa vụ tài chính và tiền bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất, thay cho việc xác định giá đất cụ thể. Nếu hai điểm then chốt là giải phóng mặt bằng và giá đất được điều chỉnh quyết liệt, đây sẽ là “một cuộc cải cách thể chế mang tính cách mạng”, không chỉ gỡ khó cho doanh nghiệp bất động sản mà còn “cởi trói cho cả nền kinh tế”.

Trong khi đó, ông Bùi Lê Hà, Giám đốc Trung tâm Chuyển đổi số, Bệnh viện Đa khoa Medlatec bày tỏ quan tâm đến hai dự án Luật Chuyển đổi số và Luật Trí tuệ nhân tạo. Theo ông Hà, dù thời gian qua Nhà nước đã ban hành nhiều nghị định, quy định mới tạo điều kiện cho chuyển đổi số và ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong y tế, nhưng vẫn thiếu hướng dẫn cụ thể, khiến các đơn vị phải “vừa làm vừa dò”, làm theo cách hiểu riêng với tâm lý lo ngại rủi ro, chi phí sửa đổi sau này.

“Hiện chưa có quy định pháp lý nào nêu rõ việc sử dụng trí tuệ nhân tạo trong y tế được phép đến mức nào, chấp nhận đến đâu. Thế mạnh của y tế tư nhân là phát triển y tế từ xa và bệnh viện số, nhưng quy định về y tế từ xa còn chưa rõ, chưa có hành lang pháp lý cho y tế số”, ông Hà nói và nhấn mạnh, doanh nghiệp y tế tư nhân đang rất trông đợi khung pháp lý cụ thể trong lĩnh vực này.

Minh Minh