Doanh nghiệp khoa học công nghệ chính là nơi ba dòng chảy gặp nhau

Chiều 5/12, Hiệp hội Doanh nghiệp Khoa học và Công nghệ Việt Nam (VST) phối hợp với Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp Công nghệ (Bộ KH&CN) tổ chức Hội nghị Thượng đỉnh Liên minh Doanh nhân và Trí thức Khoa học - Công nghệ Kỷ nguyên mới lần thứ nhất.

Toàn cảnh hội nghị.

Phát biểu khai mạc sự kiện, AHLĐ Hoàng Đức Thảo - Chủ tịch VST nhận định, cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư với sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn và tự động hóa thông minh đang thay đổi hoàn toàn cách thức vận hành của nền kinh tế. Trong bối cảnh toàn cầu hóa sâu rộng và áp lực chuyển đổi số ngày càng gia tăng từ cả khu vực công và tư, Việt Nam phải tham gia chủ động, hiệu quả hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu. Điều này đòi hỏi năng lực đổi mới sáng tạo của doanh nghiệp phải được nâng lên một tầm cao mới.

AHLĐ Hoàng Đức Thảo - Chủ tịch VST phát biểu khai mạc hội nghị.

Với chủ đề "Kết nối trí tuệ Việt Nam – Chung tay làm chủ công nghệ Việt Nam", hội nghị đặt mục tiêu kết nối lực lượng doanh nhân và trí thức nhằm đưa các sản phẩm nghiên cứu ra thị trường, tạo giá trị thực tiễn cho xã hội. "Sự kết nối đó sẽ tạo nên một sức mạnh mới – sức mạnh của một Liên minh Doanh nhân và Trí thức Khoa học – Công nghệ Việt Nam thực chất, bền bỉ và hữu ích. Hơn lúc nào hết, chúng ta cần phát huy tinh thần làm chủ thị trường, tự cường công nghệ, tiên phong đầu tư vào nghiên cứu và thương mại hóa sản phẩm để lan tỏa trong nước và hội nhập quốc tế", Chủ tịch VST khẳng định.

Đánh giá cao sáng kiến tổ chức hội nghị của VST, ông Trần Xuân Đích - Phó Cục trưởng Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp Công nghệ (Bộ KH&CN) cho rằng, đây không đơn thuần là diễn đàn học thuật hay hội thảo chính sách, mà là nơi hội tụ của "Ba nhà": Nhà nước, Nhà khoa học và Doanh nghiệp.

Ông Trần Xuân Đích, Phó Cục trưởng Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ, Bộ Khoa học Công nghệ.

Theo ông Đích, nếu đứng riêng lẻ, mỗi bên sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Nhưng khi cộng hưởng, ba nhà sẽ tạo nên "tam giác phát triển" vững chắc cho hệ sinh thái đổi mới sáng tạo. Trong đó, Nhà nước kiến tạo thể chế, chính sách và chương trình hỗ trợ. Nhà khoa học tạo ra tri thức và công nghệ từ các viện, trường. Còn doanh nghiệp đưa tri thức và công nghệ vào đời sống, giải quyết bài toán thực tiễn từ sản xuất kinh doanh.

Ông Đích nhấn mạnh: "Doanh nghiệp KHCN chính là nơi ba dòng chảy gặp nhau: dòng chảy tri thức khoa học, dòng chảy vốn - thị trường và dòng chảy chính sách - thể chế. Nếu không có sự cộng hưởng này, không một lực lượng đơn lẻ nào có thể tạo nên một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo mạnh mẽ".

Minh chứng cho mô hình này, ông Đích đã dẫn chứng các ví dụ điển hình về sự hợp tác thành công: Các doanh nghiệp nông nghiệp như Tiến Nông, ThaiBinh Seed hợp tác với nhà khoa học tạo ra giống cây trồng, phân bón thông minh; các đơn vị dược phẩm như Savipharm, Sao Thái Dương làm chủ công nghệ bào chế thuốc chất lượng cao; hay Busadco biến kết quả nghiên cứu thành giải pháp hạ tầng đồng bộ bảo vệ môi trường. Ngược lại, các trường đại học cũng đang cung cấp dịch vụ thử nghiệm chuẩn quốc tế cho doanh nghiệp.

"Khi doanh nghiệp bắt tay chặt với nhà khoa học và được Nhà nước đồng hành, kết quả sẽ là những sản phẩm rất đời sống nhưng mang tầm chiến lược", ông Đích khẳng định.

Mặc dù Bộ KH&CN đã tham mưu trình Chính phủ nhiều chính sách mới, nhưng Phó Cục trưởng Trần Xuân Đích thẳng thắn nhìn nhận, chính sách chỉ thực sự có ý nghĩa khi "chạm" được đến doanh nghiệp và nhà khoa học.

Hội nghị lần này là cơ hội để cơ quan quản lý lắng nghe những vướng mắc cụ thể: từ khó khăn trong tiếp cận ưu đãi thuế, đất đai, đến những rào cản khi thương mại hóa kết quả nghiên cứu hay đàm phán quyền sở hữu trí tuệ. Đây là dữ liệu sống động để Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ điều chỉnh chính sách sát thực tiễn hơn. Để hiện thực hóa mục tiêu của VST, ông Trần Xuân Đích đưa ra những gợi mở và cam kết cụ thể cho từng bên sau hội nghị. Với doanh nghiệp, cần xác định ít nhất một bài toán hoặc nhu cầu công nghệ cụ thể và gửi lên Hiệp hội hoặc các nền tảng kết nối.

Với nhà khoa học, lựa chọn các kết quả nghiên cứu sẵn sàng chuyển giao và "dịch" chúng sang ngôn ngữ kinh doanh dễ hiểu (mô tả rõ ứng dụng, chi phí, hiệu quả). Với cơ quan quản lý nhà nước, cam kết tiếp tục hoàn thiện cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) cho sản phẩm mới; đơn giản hóa thủ tục hành chính để doanh nghiệp tiếp cận các quỹ hỗ trợ nhanh chóng, minh bạch hơn; và luôn đồng hành, lắng nghe các đề xuất từ liên minh.

Gia Đạt