Doanh nghiệp mong được Chính phủ 'đặt đề bài' triển khai dự án lớn, mua công nghệ nước ngoài
Doanh nghiệp Việt Nam hoàn toàn có đủ năng lực để tổ chức triển khai và kiểm soát các dự án lớn. Chính phủ có thể 'đặt đề bài' cho các doanh nghiệp tầm cỡ trong nước, bảo lãnh cho họ trực tiếp vay vốn và đàm phán với các đối tác nước ngoài (để mua công nghệ, thuê chuyên gia...).
Sáng 4/10 tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng và Thường trực Chính phủ đã gặp gỡ giới doanh nhân nhân kỷ niệm ngày Doanh nhân Việt Nam (13/10). Thủ tướng nhấn mạnh vai trò quan trọng của đội ngũ doanh nhân trong phát triển kinh tế, trích dẫn câu "Phi công bất phú, phi thương bất hoạt" để khẳng định nếu không có doanh nhân giỏi, kinh tế sẽ đình trệ. Ông kêu gọi doanh nhân tiếp tục đóng góp ý kiến, giúp xây dựng thể chế minh bạch, công khai và tuân thủ pháp luật. Mục tiêu là đến năm 2030, Việt Nam đạt thu nhập trung bình cao, và trở thành quốc gia phát triển vào năm 2045.
Tại đây, các doanh nhân, doanh nghiệp đã chia sẻ hàng loạt kiến nghị, giải pháp chiến lược, cụ thể cùng chung tay với Chính phủ cùng vượt quá những đề bài, những thách thức lớn đang đặt ra phía trước.
Một trong những ý kiến đáng chú ý đó là ông Nguyễn Văn Thân, Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam (DNNVV) nhấn mạnh việc đẩy nhanh thực hiện các dự án đầu tư công của Nhà nước, đặc biệt là hai siêu dự án Đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông và Đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam là hết sức cấp thiết để tạo nền tảng bứt phá cho các vùng, địa phương thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2026 và những năm tiếp tới.
Ông Thân nhấn mạnh, hiệu quả của các dự án đầu tư công được khẳng định rất rõ, chẳng hạn như việc hoàn thành giai đoạn 1 Dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông đã thực sự thay đổi căn bản vị thế của các địa phương, đem lại cơ hội thu hút đầu tư và việc làm cho doanh nghiệp, người lao động.
Theo ông Thân, một thách thức đặt ra là "nguồn vốn" để thực hiện các dự án, làm sao để các Dự án đúng tiến độ, hiệu quả và đặc biệt là "tiết kiệm chi phí hợp lý".
Hiệp hội DNNVV Việt Nam mạnh dạn kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xem xét, cần có một đề án cụ thể về "Thu hút nguồn vốn trong nhân dân" để phục vụ hai dự án nêu trên.
Ông Thân cho biết: "Có thể thông qua hình thức phát hành trái phiếu Chính phủ với mức lãi suất hấp dẫn để khuyến khích người dân tham gia. Đặc thù của doanh nghiệp và người dân Việt Nam là khi Tổ quốc, đất nước cần thì sẵn sàng ủng hộ hết mình".
Ông Thân cho rằng: Doanh nghiệp Việt Nam hoàn toàn có đủ năng lực để tổ chức triển khai và kiểm soát các dự án lớn. Chính phủ có thể "đặt đề bài" cho các doanh nghiệp tầm cỡ trong nước, bảo lãnh cho họ trực tiếp vay vốn và đàm phán với các đối tác nước ngoài (để mua công nghệ, thuê chuyên gia...).
Vị này cũng mong muốn, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ủng hộ ý tưởng thành lập Quỹ quốc gia về thu hút và phát triển nhân tài; kêu gọi các doanh nghiệp lớn cùng đóng góp, tham gia để vận hành Quỹ nhằm phát triển nhân tài cho đất nước, nhất là trong lĩnh vực khoa học, công nghệ.
Từ góc độ doanh nghiệp lớn, Thiếu tướng Tào Đức Thắng, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội (Viettel) cho rằng, cần nâng cao vai trò ngoại giao kinh tế để hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư ra nước ngoài.
Đồng thời kiến nghị giao nhiệm vụ cho các doanh nghiệp đầu đàn, với những thế mạnh tại những vùng, khu vực cụ thể, cùng với các doanh nghiệp khác của Việt Nam tạo hệ sinh thái đầy đủ tại các nước đầu tư.
Chia sẻ tại buổi gặp mặt, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng nói: "Ngành ngân hàng luôn xác định doanh nghiệp là người bạn đồng hành vì doanh nghiệp vừa là người gửi tiền, vừa là người đi vay trong hệ thống ngân hàng. Các giải pháp chính sách của hoạt động ngân hàng đều hướng đến doanh nghiệp và người dân là trung tâm theo tinh thần chỉ đạo của Chính phủ và Thủ tướng".
Tuy nhiên, bà Hồng cũng đề xuất cần có một đánh giá tổng thể về thực trạng doanh nghiệp Việt Nam và các giải pháp đột phá để phát triển doanh nghiệp "sếu đầu đàn" và các doanh nghiệp vệ tinh.
Hiện Việt Nam có hơn 930.000 doanh nghiệp đang hoạt động, trong đó 98% là doanh nghiệp nhỏ và vừa. Hiện cũng đã có Luật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, 5 Nghị định nhưng thực tế thực hiện chưa như kỳ vọng.
Do đó, lãnh đạo NHNN đề xuất cần đánh giá sát thực tế để đưa ra giải pháp. Đặc biệt từ ý kiến Chủ tịch Hiệp hội DNNVV là cần có nguồn lực tài chính. Ví dụ như bảo lãnh cho doanh nghiệp, góp phần giải quyết vấn đề về vốn.
Riêng đối với vấn đề huy động USD lãi suất 0%, Thống đốc cho biết trước đây nền kinh tế có tình trạng đôla hóa cao. Trong giai đoạn 2007-2008, nền kinh tế có thặng dư ngoại tệ lớn nhưng mỗi khu vực đều găm giữ ngoại tệ không bán. NHNN phải bán ngoại tệ, khiến thị trường tỷ giá và ngoại hối biến động, tác động đến tâm lý của nhà đầu tư nước ngoài cũng như môi trường kinh doanh.
Do đó, từ năm 2016, NHNN đã thực hiện đồng bộ các giải pháp để triệt tiêu tâm lý găm giữ ngoại tệ, trong đó có giải pháp huy động USD lãi suất 0%. Chính sách này đã góp phần ổn định tỷ giá và thị trường ngoại hối, là một điểm sáng để Việt Nam được nâng chỉ số tín nhiệm.