Doanh nghiệp nâng cao chất lượng hàng hóa, củng cố niềm tin thị trường

Những chia sẻ từ TS. Nguyễn Huy Văn - Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần TRAPHACO, Chủ tịch Công ty TNHH MTV Traphaco Sapa cho thấy, truy xuất nguồn gốc (TXNG) đang trở thành yếu tố trọng yếu trong quản lý chất lượng ngành dược. Đây là lĩnh vực đòi hỏi mức độ chính xác tuyệt đối, bởi mọi sai sót đều có thể tác động trực tiếp đến sức khỏe người dùng.

Nhu cầu truy xuất nguồn gốc tại Việt Nam tăng rõ rệt, đặc biệt khi doanh nghiệp phải đáp ứng tiêu chuẩn khắt khe của EU, Mỹ. Với dược liệu chuẩn GACP, thông tin từ giống, vùng trồng đến kiểm soát dư lượng đều phải minh bạch. Nhiều doanh nghiệp vì vậy đã chủ động triển khai hệ thống truy xuất nguồn gốc để củng cố niềm tin thị trường và bảo vệ thương hiệu.

Theo ông Văn, thách thức lớn nhất hiện nay nằm ở sự phối hợp trong chuỗi cung ứng. Doanh nghiệp khó vận hành hiệu quả hệ thống truy xuất nguồn gốc nếu các khâu như nông dân, nhà cung cấp hay đơn vị sơ chế chưa sẵn sàng cập nhật dữ liệu. Việc tạo thói quen ghi chép, chuẩn hóa quy trình mất nhiều thời gian, đặc biệt trong các ngành sử dụng nguyên liệu tự nhiên, nơi sản xuất còn phân tán và mang nặng tính kinh nghiệm.

Ông Nguyễn Huy Văn chia sẻ, truy xuất nguồn gốc đang trở thành yếu tố trọng yếu trong quản lý chất lượng ngành dược.

Trong khi doanh nghiệp nỗ lực chuẩn hóa sản xuất, phía cơ quan quản lý nhà nước cũng xác định truy xuất nguồn gốc là một cấu phần chiến lược. Tại Hội nghị sơ kết 5 năm thực hiện Đề án 100 triển khai, áp dụng và quản lý hệ thống truy xuất nguồn gốc do Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia tổ chức ngày 11/12/2025, đại diện Bộ Khoa học và Công nghệ nhấn mạnh, từ chỗ truy xuất nguồn gốc còn là khái niệm tương đối mới mẻ, đến nay, Việt Nam đã xây dựng được nền tảng chính sách, mô hình triển khai, hệ thống kết nối tương đối đồng bộ góp phần minh bạch thông tin sản phẩm, bảo vệ người tiêu dùng và nâng cao năng lực cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam.

Đến nay, Bộ Khoa học và Công nghệ đã công bố 35 tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) về truy xuất nguồn gốc và mã truy vết, định danh. Bộ tiêu chuẩn bao phủ các nhóm: mã truy vết; định danh; tiêu chuẩn quy định chung cho hệ thống truy xuất nguồn gốc; tiêu chuẩn cho các sản phẩm thịt gia súc, gia cầm, sữa và sản phẩm từ sữa, thủy sản… Việc bao phủ hầu hết nhóm sản phẩm chủ lực, đặc biệt là lĩnh vực an toàn thực phẩm, đánh dấu bước tiến lớn trong xây dựng nền tảng kỹ thuật, giúp các địa phương triển khai thống nhất, đồng bộ.

Cùng với đó, hạ tầng số về truy xuất nguồn gốc cũng đang được mở rộng nhanh chóng. Hiện, 100% doanh nghiệp sử dụng đầu số mã vạch Việt Nam (893) với trên 1,9 triệu sản phẩm đã được định danh; hơn 5.000 sản phẩm đã kê khai dữ liệu chuỗi và kết nối, chia sẻ dữ liệu với Cổng thông tin truy xuất nguồn gốc quốc gia. Ở cấp địa phương, 24 tỉnh, thành phố đã đưa hệ thống truy xuất nguồn gốc cấp tỉnh vào vận hành; trong đó, 13 địa phương kết nối kỹ thuật với Cổng và 4 địa phương chia sẻ dữ liệu thành công. Mạng lưới này đang tạo nền tảng quan trọng cho hệ thống liên thông dữ liệu quốc gia về truy xuất nguồn gốc.

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Lê Xuân Định nhấn mạnh: Thế giới đang dịch chuyển rất nhanh, nhiều thị trường xuất khẩu lớn yêu cầu tiêu chuẩn bắt buộc về thông tin, môi trường và tính bền vững. Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị xác định khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là một trong những đột phá chiến lược. Điều đó tạo ra cơ hội để chúng ta đưa truy xuất nguồn gốc trở thành "xương sống" của quản lý chất lượng, động lực phát triển của hệ sinh thái sản xuất, kinh doanh hiện đại.

Có thể nói, sự cộng hưởng giữa nỗ lực của doanh nghiệp và định hướng chính sách quốc gia đang mở ra cơ hội để truy xuất nguồn gốc trở thành lợi thế cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam. Khi hệ thống được hoàn thiện, dữ liệu minh bạch không chỉ bảo vệ người tiêu dùng mà còn nâng cao giá trị thương phẩm, giảm gian lận, hỗ trợ cơ quan quản lý trong giám sát chất lượng. Đây cũng là nền tảng để Việt Nam tiến tới một nền kinh tế số dựa trên dữ liệu chuẩn hóa, có khả năng tương thích toàn cầu.

Diệu Linh