Doanh nghiệp phải chủ động nắm bắt thông tin, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu gạo

Thông tin tại Hội nghị cho biết, 8 tháng năm nay, cả nước đã xuất khẩu được khoảng 6,3 triệu tấn gạo các loại, tăng 2,5% về khối lượng và đạt giá trị gần 3,2 tỷ USD. Nếu so với kế hoạch xuất khẩu cả năm khoảng 8 triệu tấn, nghĩa là trong khoảng 4 tháng nữa, việc xuất khẩu khoảng 1,7 triệu tấn gạo của Việt Nam là không đáng lo ngại.

Tuy nhiên, việc thị trường như Philippines (nước nhập khẩu lớn nhất gạo Việt Nam với gần 2,9 triệu tấn, chiếm khoảng 45% lượng gạo xuất khẩu của Việt Nam trong 8 tháng năm 2025) vừa đưa ra quyết định tạm dừng nhập khẩu các loại gạo tẻ thường vào nước này trong vòng 60 ngày cũng ít nhiều gây ra những khó khăn cho các doanh nghiệp xuất khẩu gạo của Việt Nam, nhất là những doanh nghiệp chủ yếu xuất khẩu gạo vào thị trường này.

Mặc dù vậy, ngay cả những doanh nghiệp có lượng xuất khẩu tới 90%, thậm chí 100% vào thị trường này cũng cho biết không chịu ảnh hưởng lớn, bởi dự báo việc xuất khẩu gạo vào Philippine sẽ trở lại vào 2 tháng cuối năm.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên chủ trì cuộc họp với các doanh nghiệp xuất khẩu gạo.

Đại diện doanh nghiệp tham gia hội nghị cho biết: "Đối với doanh nghiệp của chúng tôi xuất khẩu hơn 90% là vào thị trg Philippin. 8 tháng năm nay đã xuất khẩu được hơn 800 ngàn tấn, và tháng 8 vừa rồi là xuất khẩu 127 ngàn tấn... nên thị trường Philippin là mình cũng không bị ảnh hưởng lớn…".

Mặc dù nhận định khả quan về hoạt động xuất khẩu gạo 4 tháng cuối năm, song, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam cho biết, cùng với việc tiếp tục sản xuất lúa gạo đáp ứng yêu cầu kế hoạch, Bộ cũng sẽ đẩy mạnh rà soát nhằm đảm bảo cơ cấu chủng loại lúa nhằm đa dạng hóa mặt hàng cũng như yêu cầu chất lượng để đa dạng hóa thị trường, đồng thời thông tin tới các doanh nghiệp xuất khẩu.

Sau khi nghe các doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng và đại diện các Bộ, ngành liên quan cho ý kiến, kết luận Hội nghị, Bộ Trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên yêu cầu các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và đơn vị chức năng liên quan tập trung thực hiện nghiêm các yêu cầu tại Công điện 160 của Thủ tướng Chính phủ, trong đó có việc nắm bắt nhanh, kịp thời, chính xác thông tin từ các thị trường nhập khẩu gạo để dự báo tình hình, đồng thời có kế hoạch đa dang hóa các thị trường xuất khẩu gạo.

"Phải cập nhật tình hình hướng dẫn, giúp đỡ đối với các vùng sản xuất, các doanh nghiệp xuất nhập khẩu về những thay đổi trong chính sách của các nước xuất nhập khẩu, nhất là Philippines và Indonesia để có những giải pháp thích ứng. Đồng thời tích cực cung cấp thông tin, dự báo thị trường, nhất là thị trường tiềm năng như châu Phi, Trung Đông, Nam Á, Tây Á và các nước Nam Mỹ để các doanh nghiệp xuất khẩu có thêm dư địa lựa chọn và có thêm cách tiếp cận, tránh lệ thuộc vào một vài thị trường lớn trong dài hạn", Bộ Trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên

Cụ thể, thực hiện chức năng quản lý nhà nước được giao tại Nghị định số 107/2018/NĐ-CP và Nghị định số 01/2025/NĐ-CP, trong 9 tháng đầu năm 2025, Bộ Công Thương đã ban hành 13 Quyết định thu hồi Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo đã cấp cho thương nhân không tuân thủ quy định tại Nghị định số 107/2018/NĐ-CP và Nghị định số 01/2025/NĐ-CP (không duy trì, đáp ứng điều kiện kinh doanh, không xuất khẩu liên tục trong 18 tháng và theo đề nghị của thương nhân).

Về công tác xúc tiến thương mại và mở rộng thị trường, sau các đoàn làm việc của lãnh đạo Chính phủ với các nguyên thủ quốc gia, Bộ trưởng Bộ Công Thương đã ký các công hàm, công thư kèm theo dự thảo về thương mại gạo giữa Việt Nam và các quốc gia... Bộ đang tích cực đôn đốc, trao đổi phía bạn để sớm có phản hồi và xác nhận về thời gian làm việc giữa hai bên để đàm phán về thỏa thuận xuất khẩu gạo.

Thay mặt Chính phủ, ngày 23/7, Bộ Công Thương và Bộ Công Thương Senegal đã ký kết Bản ghi nhớ về thương mại gạo với số lượng khoảng 100.000 tấn gạo các loại để thúc đẩy thương mại gạo giữa Việt Nam và Senegal.

Bộ cũng phối hợp với Hiệp hội Lương thực Việt Nam tổ chức các hoạt động giao thương xúc tiến thương mại gạo thành phố Quảng Châu, tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc từ ngày 11 - 14/6; Hồng Kông (Trung Quốc) từ ngày 13 - 16/8 nhằm duy trì, phát triển thị trường xuất khẩu gạo của Việt Nam trong năm 2025.

Để hoàn thiện hành lang pháp lý đối với kinh doanh xuất khẩu gạo, Bộ Công Thương đã phối hợp với các bộ, ngành và đơn vị liên quan tham mưu trình Chính phủ ban hành Nghị định số 01/2025/NĐ-CP ngày 1/1/2025 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 107/2018/NĐ-CP ngày 15/8/2018 của Chính phủ về kinh doanh xuất khẩu gạo. Nghị định có hiệu lực ngày 1/3 năm nay.

Bộ cũng đã ban hành Thông tư số 35/2025/TT-BCT ngày 2/6 của Bộ trưởng Bộ Công Thương sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 30/2018/TT-BCT ngày 1/10/2018 của Bộ trưởng Bộ Công Thương quy định chi tiết một số điều của Nghị định số 107/2018/NĐ-CP ngày 15/8/2018 của Chính phủ về kinh doanh xuất khẩu gạo và Thông tư số 42/2019/TT-BCT ngày 18/12/2019 của Bộ trưởng Bộ Công Thương sửa đổi, bổ sung một số quy định về chế độ báo cáo định kỳ...

Hiện, Bộ đang hoàn thiện báo cáo Chính phủ về việc xây dựng Nghị định thay thế Nghị định số 107/2018/NĐ-CP ngày 15/8/2018 của Chính phủ về kinh doanh xuất khẩu gạo và Nghị định số 01/2025/NĐ-CP ngày 01/01/2025 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 107/2018/NĐ-CP toàn diện, phù hợp với thực tế và chỉ đạo của Chính phủ về xây dựng Nghị định

Nguyên Long/VOV1