Doanh nghiệp và người lao động cần chủ động thích ứng và nâng cao năng lực

Theo Cục Thống kê – Bộ Tài chính, lực lượng lao động và số người có việc làm trong quý II/2025 tăng so với quý trước và cùng kỳ năm trước. Đáng chú ý, tỷ lệ lao động qua đào tạo có bằng, chứng chỉ đạt 29,1%, tăng 0,3 điểm phần trăm so với quý I và tăng 1,0 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm 2024.

Tính chung 6 tháng đầu năm, tỷ lệ lao động qua đào tạo có bằng, chứng chỉ đạt 29,0%, cho thấy chất lượng nguồn nhân lực đang dần được nâng cao.

Bên cạnh đó, một xu hướng nổi bật là tinh gọn bộ máy và tái cấu trúc DN. Ghi nhận cuối năm 2024 cho thấy, 28% DN đã thực hiện tinh gọn trên diện rộng, khoảng 10% khác có kế hoạch triển khai trong năm 2025, chủ yếu trong các lĩnh vực bán lẻ, hàng tiêu dùng nhanh, tài chính, du lịch và sản xuất.

Tuy nhiên, theo khảo sát của Anphabe – đơn vị nghiên cứu thị trường lao động, có tới 46% DN tại Việt Nam gặp khó khăn trong tuyển dụng nhân sự phù hợp. Khoảng cách giữa yêu cầu của DN và năng lực người lao động không chỉ nằm ở kỹ năng chuyên môn mà còn là sự thiếu hụt về tư duy đổi mới, khả năng thích ứng nhanh và tinh thần hợp tác liên ngành.

“Sự bùng nổ của AI và công nghệ số đang tái định hình thị trường lao động. Các vị trí như chuyên viên phân tích dữ liệu, kỹ sư dữ liệu, quản lý kênh truyền thông, kỹ sư full stack… liên tục xuất hiện, đặt ra yêu cầu mới về kỹ năng và kiến thức”, bà Thanh Nguyễn – Giám đốc Điều hành Anphabe nhận định.

Trong khi đó, tốc độ nâng cấp kỹ năng tại Việt Nam vẫn còn chậm. Báo cáo của LinkedIn Learning năm 2025 chỉ ra rằng, 66% nhân viên tại các DN ở Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam, hiện chưa đáp ứng đủ các kỹ năng thiết yếu để đóng góp hiệu quả cho tổ chức.

Bà Thanh Nguyễn – Giám đốc Điều hành Anphabe nhận định về thị trường lao động.

Tại TP Hồ Chí Minh, nhiều DN khởi nghiệp công nghệ buộc phải cắt giảm nhân sự, ưu tiên tuyển dụng vị trí đa nhiệm, thích nghi tốt với thay đổi. Một số DN lớn trong lĩnh vực bất động sản, logistics cũng đang tái cơ cấu nhằm tinh gọn chi phí, nâng cao hiệu quả vận hành.

Trước thực tế đó, các chuyên gia cho rằng DN cần chủ động thay đổi cách tiếp cận trong đào tạo nội bộ, xây dựng lộ trình phát triển nghề nghiệp rõ ràng cho nhân viên, linh hoạt trong chính sách phúc lợi để giữ chân người tài.

Về phía người lao động, tư duy học tập suốt đời và liên tục cập nhật kỹ năng số là yếu tố then chốt giúp họ trụ vững. Ngoài chuyên môn, các kỹ năng mềm như giao tiếp, tư duy phản biện, giải quyết vấn đề và khả năng cộng tác liên ngành cũng ngày càng thiết yếu.

Đức Phương