Doanh nghiệp Việt Nam tăng cam kết phát triển bền vững, thúc đẩy tăng trưởng

Cam kết xanh chuyển dịch từ tuyên ngôn sang lợi ích kinh doanh

Doanh nghiệp Việt Nam đang thể hiện bước chuyển mang tính chiến lược: áp dụng phát triển bền vững như động lực kép cho tăng trưởng và hiệu quả chi phí. Chỉ số khoảng cách giữa mục tiêu và hành động - Green Impact Gap của khối doanh nghiệp nội địa đã giảm 4 điểm phần trăm trong 1 năm, đưa tỷ lệ xuống mức 41% vào năm 2025, thành tích tốt nhất trong 9 thị trường Đông Á được khảo sát.

Cuộc khảo sát quy mô khu vực do Schneider Electric - tập đoàn hàng đầu thế giới trong lĩnh vực công nghệ năng lượng, thực hiện trong khuôn khổ Báo cáo Phát triển bền vững “Green IMPACT Gap”, với 4.500 giám đốc điều hành và quản lý cấp trung, cấp cao tại 9 thị trường Đông Á, cho thấy giới lãnh đạo doanh nghiệp ở Việt Nam ngày càng nhìn tính bền vững không chỉ là trách nhiệm, mà là phương tiện đạt lợi ích kinh doanh trực tiếp.

Kết quả năm 2025 ghi nhận 45% CEO xác định bền vững là công cụ tiết kiệm chi phí, tăng 25 điểm phần trăm so với 2023, phản ánh sự “thực tế hóa” chiến lược ESG trong bối cảnh biến động kinh tế. Gần một nửa (45%) nhà điều hành đồng thuận rằng bền vững giúp giảm chi phí, đối trọng rõ ràng so với mức 20% vào năm 2023. Cùng với đó, 59% CEO đặt mục tiêu bền vững nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo và năng lực cạnh tranh, tăng 4 điểm phần trăm so với mốc khởi điểm 55% của năm 2023. 54% lãnh đạo nhìn thấy “cơ hội kinh doanh” từ ESG, tăng mạnh so với 35% năm 2023 và 50% doanh nghiệp xem ESG như “lá chắn thương hiệu”, so với 40% vào năm 2023.

Chỉ số Green Impact Gap - Khoảng cách giữa nhận thức và hành động về phát triển bền vữngcủa lãnh đạo doanh nghiệp Việt Nam giảm dần qua các năm, còn 41% vào năm 2025. Ảnh minh họa

Những số liệu này tương ứng với bối cảnh hành động trong khối doanh nghiệp Việt. Năm 2025, 99% doanh nghiệp nội địa đã đặt mục tiêu bền vững và hơn 50% bắt đầu triển khai các hành động toàn diện, giúp Việt Nam ghi nhận mức giảm “Green IMPACT Gap” mạnh nhất khu vực, vượt lên trên các thị trường như Đài Loan (46%, từ 51% năm 2024), Thái Lan (47%, từ 51%), và Hàn Quốc (48%, từ 53%).

Đáng chú ý, các vấn đề về chính sách ưu đãi, khung quy định và thủ tục hành chính vốn được nhận diện là rào cản năm 2023 đều đang giảm dần. Dù vậy, “biến động thị trường” và “giới hạn ngân sách nội bộ” vẫn giữ vị trí là hai rào cản lớn nhất đối với đầu tư ESG, cho thấy thách thức chuyển hóa chiến lược xanh thành kế hoạch tài chính bền bỉ.

Trong bối cảnh giá năng lượng thiếu ổn định, hơn một nửa (51%) lãnh đạo doanh nghiệp Việt xem “biến động giá năng lượng” là rủi ro năng lượng hàng đầu, tương đồng với mối lo chung của toàn khu vực Đông Á từ 2023 đến nay. Điều này lý giải vì sao mục tiêu tối ưu tiêu thụ năng lượng trở thành điểm hội tụ trong chiến lược số hóa, AI, xanh của doanh nghiệp Việt Nam.

“Đòn bẩy kép” cho tăng trưởng xanh

Trong năm 2025, công nghệ không chỉ là lựa chọn mà đã trở thành chiến lược trung tâm trong hành trình bền vững. Khoảng 60% doanh nghiệp Việt trong diện khảo sát xác nhận đã triển khai AI như công cụ hỗ trợ hiện thực hóa mục tiêu bền vững. Trong đó, 41% doanh nghiệp ứng dụng AI để tối ưu quy trình và hiệu quả tài nguyên, một bước tiến quan trọng khi chiến lược này đã vươn lên nhóm ưu tiên hàng đầu, so với vị trí thứ 4 trong danh sách giải pháp năm 2024.

AI đồng thời được xem là “đòn bẩy” để giảm rủi ro năng lượng, là bài toán trọng yếu với khu vực tư nhân. 51% doanh nghiệp Việt Nam lo ngại biến động giá năng lượng là rủi ro lớn nhất liên quan đến năng lượng, và 51% doanh nghiệp xác nhận giá năng lượng biến động là rủi ro hàng đầu. Khả năng tối ưu hóa tiêu thụ năng lượng của AI, theo 51% doanh nghiệp, là lợi thế lớn nhất; tiếp đến là khả năng tự động thu thập, báo cáo dữ liệu (49%), và thiết kế, phát triển sản phẩm (47%). Các doanh nghiệp tin rằng AI tối ưu hóa năng lượng sẽ giúp giải quyết trực tiếp biến động giá năng lượng (51%), đây là mối quan ngại chung tại toàn bộ 9 thị trường Đông Á kể từ năm 2023.

Nhóm doanh nghiệp trong ngành trung tâm dữ liệu tại Việt Nam đang nổi lên như lực lượng “đầu tàu” trong chuyển dịch này. 60% lãnh đạo doanh nghiệp trong ngành trung tâm dữ liệu xác định bền vững là động lực đổi mới và cạnh tranh, tăng 27 điểm phần trăm so với năm 2023 (33%). Đặc biệt, 68% doanh nghiệp trong ngành cho biết ưu tiên đầu tư cho tiến bộ công nghệ để kiến tạo tương lai bền vững, trong bối cảnh nhu cầu tính toán hiệu năng cao tại Việt Nam không ngừng gia tăng.

46% lãnh đạo doanh nghiệp Việt Nam cho biết họ đang xây dựng kế hoạch triển khai chính sách công nghệ thông tin xanh nhằm giảm phát thải carbon trong khối tư nhân. Ảnh minh họa

Không đứng ngoài xu hướng toàn cầu, 46% lãnh đạo doanh nghiệp Việt Nam cho biết họ đang xây dựng kế hoạch triển khai chính sách công nghệ thông tin xanh nhằm giảm phát thải carbon trong khối tư nhân. Đây là bước chuyển chiến lược quan trọng vì hạ tầng công nghệ thông tin và trung tâm dữ liệu là nhóm ngành có áp lực tiêu thụ năng lượng lớn và tác động phát thải đáng kể, nhưng lại sở hữu dư địa tối ưu hóa cao qua AI và tự động hóa.

Mặc dù các điều kiện thủ tục và khung chính sách đang tiệm cận sự “chắc chắn” hơn, doanh nghiệp vẫn cần mô hình hành động sáng tạo để chuyển hóa cam kết thành tăng trưởng thực. Các chỉ số từ khảo sát cho thấy, Việt Nam không chỉ dẫn đầu khu vực về mức cải thiện thực thi mà còn nổi bật ở nhóm doanh nghiệp tiên phong dám duy trì đầu tư lớn bất chấp trở lực ngân sách, nhưng lại có mức độ minh bạch mục tiêu còn phân hóa.

Năm 2025 cũng là cột mốc có tính bước ngoặt trên lộ trình khí hậu 2030. 94% doanh nghiệp Việt Nam trong khảo sát lạc quan với khả năng đạt hoặc vượt chỉ tiêu 2030, nhưng mức độ tự tin cao tập trung ở nhóm mục tiêu được kiểm chứng độc lập (47% đi trước kế hoạch ít nhất 3 năm). Ngược lại, doanh nghiệp có cam kết chung nhưng không minh bạch tiến độ vẫn đối mặt rủi ro không hoàn thành mục tiêu 2030 (36%).

Minh Trang